Muhajir hüseyin imintoxti dubeyde b d t din panahliq sorawatqan mezgilide tutqun qilin'ghan
2017.11.10
Melum bolushiche, xitay teripidin tutush buyruqi chiqirilghan, b d t ning dubeydiki ishxanisidin siyasiy panahliq telep qiliwatqan Uyghur muhajir hüseyin imintoxti bir aydin béri iz-déreksiz ghayib bolghan. Uning türkiyede yashawatqan ayali nigarening bügün radiyomizgha melum qilishiche, hüseyin imintoxti ötken ayning 12-küni tutqun qilin'ghan. U tutulushtin ikki kün burun uchur yollap, xitayning özi üstidin xelq'araliq tutush buyruqi chiqarghanliqini we dubey saqchilirining özini izdewatqanliqidin xewer tapqanliqini éytqan hemde 3 kün'giche torgha chiqalmisa iz-dérikini élishni sorighan.
Biz dubeyde b d t ishxanisidin siyasiy panahliq telep qiliwatqan mezgilide dubey saqchiliri teripidin tutup kétilgen 26 yashliq muhajir hüseyin imintoxti heqqide uning türkiyede yashawatqan ayali nigare xanim bilen söhbet élip barduq. Uning bayan qilishiche, hüseyin imintoxti ötken ayning 9-küni özi turuwatqan dubeydin türkiyede yashawatqan ayaligha xet yézip, xitayning özi üstidin xelq'araliq tutush buyruqi chiqarghanliqidin xewer tapqanliqini, eger 3 künigiche téléfonda torgha chiqmay qalsa, özini tutuldi dep chüshinishi we iz-dérikini sürüshte qilishni éytqan.
Nigare xanimning közitishiche, hüseyin 10-ayning 12-küni chüshtin kéyin sa'et 4 tin 22 minut ötkende axirqi qétim torgha chiqqan. Shuningdin ta hazirgha qeder u tekrar torgha chiqmighan.
Hüseyinning ayaligha dep bérishiche, ötken ayning 8-küni dubeyning puqrache kiyin'gen bir saqchisi dubeydiki Uyghurlar tamaq yeydighan bir ashxanigha kirip, u yerdiki bir türküm Uyghurlargha hüseyinning pasportidin köchürülgen süritini körsetken we uni tonuydighan yaki tonumaydighanliqini sorighan. Resimni körgen hüseyinning dostliridin biri ehwalni derhal hüseyin'ge bildürgen. U shu kündin bashlap mökünüp yürüshke bashlighan. U bu künlerde kündüzi b d t binasida kün ötküzse, kéchiliri yataq élishqa jür'et qilalmay kochilarda méngip kün ötküzgen.
Nigarening yene bayan qilishiche, eslide hüseyin türkiyede qol téléfoni dukini échiwatqan bolup, bu yilning béshida türkiyediki turush ruxsetnamisini uzartish üchün üchün köchmenler idarisige barghanda, namelum seweb bilen türk saqchiliri teripidin tutulup, türkiyening erzurum wilayitidiki köchmenlerni tutup turush merkizige ekétilgen. Uning üstidiki tekshürüsh dawam qiliwatqan mezgilde türk saqchiliri lagérdikilerge, tekshürüshning netijisini kütüshke taqiti yoqlarning chégradin chiqip kétishige yol qoyulidighanliqini uqturghan. Bu chaghda hüseyin, özining yaponiyege qayturulushini telep qilghan, türk saqchiliri, uninggha yaponiyege emes, dubeyge chiqip kétishke imkan barliqini éytqan we bu chégradin chiqirilghanlarning 6 aydin kéyin türkiyege qayta kirish heqqi bolidighanliqini bildürgen.
Hüseyin késilini dawalash we tutup turulghan mezgilde tughulghan 3-perzentini körüsh üchün dubeyge chiqiriwétilishni telep qilghan. Hüseyin bu yil 5 -ayda türkiyedin dubeyge chiqiriwétilgendin kéyin, ayal-balilirini dubeyge ekilelmigen. Chünki yéngi tughulghan perzentige xitay elchixanisi pasport bergili unimighan. U dubeydiki 6 ayliq sürgün mezgilini toldurushni kütüp turghan chaghlirida, yuqiriqi awarichilikke duch kelgen.
Dubeyde yashawatqan we özini ashkarilashni xalimighan bir Uyghur, dubey saqchilirining hüseyin imintoxtidin bashqa yene yéqinda uning birlikte öy kiralighan aka-ukilardin 17 yashliq osmanjan ömerningmu hüseyin'ge chétishliq dep qarilip tutqun qilin'ghanliqi we özining ularning ehwalini sürüshte qilip dubeydiki saqchi orunlirigha barghanliqini bayan qildi. Uning yene bayan qilishiche, saqchilar buningdin 15 künche awwal, uninggha hüseyin bilen osmanjanning nöwette tekshürülüsh basquchida ikenlikini éytqan.