Tokyoda xitayning mehbuslarning ichki ezalirini köchürüshige da'ir höjjetlik filim körsitildi

Xitaydiki mehbuslarning ichki organlirini sétish qilmishigha a'it filimni ishligüchi kanadaliq ataqliq kishilik hoquq adwokati dawid matas ependi bilen yaponiye Uyghur birliki teshkilatining re'isi turmuhemmet hashim ependi. 2016-Yili 30-noyabir, tokyo.

Xitaydiki mehbuslarning ichki organlirini sétish qilmishigha a'it höjjetlik filimda enwer toxti ependi. 2016-Yili 30-noyabir, tokyo.

30-Noyabir tokyodiki medeniyet merkizide kanadaliq ikki neper adwokat teripidin teyyarlan'ghan xitay türmiliridiki siyasiy mehbuslarning ichki ezalirini yötkep sétish qilmishigha da'ir höjjetlik filim keng yaponiyelik körürmenler bilen tunji qétim yüz körüshken.

Mezkur filimni qoyush pa'aliyitini yaponiyediki “Xitaydiki mehbuslarning ichki ezalirini élip köchürüsh herikitini toxtitish teshkilati” uyushturghan bolup, pa'aliyetke yaponiyede pa'aliyet élip bériwatqan kishilik hoquq teshkilatliridin falunggung, tibet we Uyghur teshkilatlirining mes'ullirimu qatnashqan.

Pa'aliyetke yene mezkur filimni teyyarlighuchilardin kanadaliq ataqliq kishilik hoquq adwokati dawid matas bilen kanadaning sabiq teptishi we asiya-tinch okyan mesililiri boyiche dölet ishliri katipi dawid kilgormu ishtirak qilghan.

Filimda asasliqi xitay yötkep sétiwatqan adem organlirining türmidiki falunggung muritliri, Uyghur siyasiy mehbusliri, tibet rahibliri we xitay xristi'an muritlirining bolushi mumkinlikini ilgiri süridighan delil-ispatlar körsitilgen.

Mezkur filimni qoyush pa'aliyitige qatnashqan yaponiye Uyghur birliki teshkilatining re'isi turmuhemmet hashim pa'aliyettin kéyin téléfon ziyaritimizni qobul qilip mezkur filim heqqide toxtaldi.

Turmuhemmet hashimning bildürüshiche, mezkur filimni qoyush pa'aliyitidin kéyin, xitaydiki adem organliri etkeschiliki heqqide söhbet élip bérilghan bolup, söhbette kanadaliq adwokat dawid matas uning Uyghur siyasiy mehbuslarning ichki ezalirini élip-sétish mesilisi heqqide sorighan so'aligha jawab bergen.

Ilgiri xitaydiki lyawning pédagogika uniwérsitétida oqutquchi bolghan, yaponiyediki falunggung muritliridin lin filim heqqide toxtilip: “Xitay kompartiyesining türmilerdiki falunggung muritlirining ichki ezalirini yötkep sétish qilmishigha chidap turghili bolmaydu. Bu insan qélipidin chiqqan jinayet. Shunga xitay hökümiti bu jinayiti üchün xelq'ara sotqa tartilishi kérek. Bu xil ziyankeshlikke uchrighanlar yalghuz falunggung muritlirila emes, belki xitaydiki Uyghur siyasiy mehbusliri we tibet rahibliri.”

Nam sheripini ashkarilashni xalimighan, tokyodiki melum bir tébbiy uniwérsitétning oqughuchisi filimni körgendin kéyinki tesiratini bayan qilip: “Xitaydiki falunggung muritliri,tibet rahibliri we Uyghur siyasiy mehbuslirining ichki ezalirini yötkep sétish qilmishi heqqidiki bu filimni körüp tolimu heyran boldum. Bu filimni köplep tarqitish we teshwiq qilish arqiliq hemmimiz birlikte xitayning bu qilmishini toxtitishqa heriket qilishimiz kérek” dédi.

Igilishimizche, kanadaliq ataqliq kishilik hoquq adwokatliridin dawid matas bilen kanadaning sabiq teptishi we asiya-tinch okyan mesililiri boyiche dölet ishliri katipi dawid kilgor yéqinda, awstraliye parlaméntigha shikayet sunup, xitay türmisidiki siyasiy mehbuslarning ichki ezalirini yötkep sétish qilmishigha qarshi bir teklip layihesini testiqlashni telep qilghan.

Melum bolushiche, yéqinda yaponiye parlamént ezasi wada masamuné yaponiye Uyghur birliki teshkilati teripidin tokyoda ötküzülgen sherqiy türkistan jumhuriyet künlirini xatirilesh murasimida qilghan nutqida, özining pat yéqinda yaponiye parlaméntida xitaydiki adem organliri etkeschiliki heqqide mexsus bir layiheni otturigha qoyidighanliqini bildürgen idi.

Yuqiriqi awaz ulinishidin tepsilatini anglang.