Ши җинпиңниң испанийә зиярити һарписида илһам тохти гурупписи паалийитини җанландурди
2018.11.27
Германийәдики “илһам тохтини қоллаш гурупписи” ниң башлиқи әнвәрҗан әпәндиниң радийомизға билдүрүшичә, мәзкур тәшкилат хитай рәиси ши җинпиңниң 28-29-ноябир күнлиридики испанийә зиярити һарписида өз паалийәтлирини җанландурған.
Әнвәрҗан әпәндиниң баянидин мәлум болушичә, өткән һәптә, у “тәһдит астидики милләтләр тәшкилати” ниң башлиқи улрих делюс билән бирликтә, испанийә президенти педро санчезға имзалиқ мәктуп йоллиған.
“тәһдит астидики милләтләр тәшкилати” ниң башлиқи улрих делюс әпәндиму зияритимизни қобул қилип, 16-ноябир күни испанийә президенти педро санчезға әвәтилгән имзалиқ хәтниң мәзмуни һәққидә тохтилип, мунуларни билдүрди: “шундақ биз өткән һәптә испанийә һөкүмитиниң президенти педро санчезға йезилған имзалиқ хәтни йолливәттуқ. Хәттә униң ши җинпиңниң испанийә зиярити мәзгилидә ‛қайта тәрбийиләш мәркәзлири‚ намидики җаза лагерлириниң әһвалини ши җинпиңдин сүрүштүрүшини, наразилиқ билдүрүшини, хитай һөкүмитиниң у йәрләргә қамалған уйғур қатарлиқ милйонлиған хәлқни қоюп беришини тәләп қилишини оттуриға қойдуқ. Әмма сөһбәттин илгири бу мәктубимизниң қанчилик иҗабий нәтиҗиси болиду, буни билмәймиз. Булар, ши җинпиң билән испанийә президентиниң сөһбитидин кейин ениқ болиду”.
Улрих делюс әпәнди йәнә мәзкур имзалиқ хәттә илһам тохти мәсилисиниңму оттуриға қоюлғанлиқини билдүрүп мундақ деди: “шундақ, хәттә йәнә илһам тохти мәсилисини тәкитләп өттуқ, асасий мәсилә уйғурларниң омумий вәзийити һәққидә болди. Илһам тохтиниң нөвәттики әһвалини сүрүштүрүшни тәләп қилдуқ. Йиғинларда давамлиқ тәкитләп келиватимиз. Илһам тохти вә уйғурлар мәсилисидә явропа парламенти, фирансийә һөкүмити қатарлиқларниң инкаслири бирқәдәр җиддий вә актип болди. Һазир һечким илһам тохтиниң әһвалидин хәвәрдар болалмайватиду, униң аилә әзалириму шундақ. Бу вәзийәт вә униң әһвали бизни әндишигә салмақта”.
Әнвәрҗан әпәнди йәнә, илһам тохтини қоллаш гурупписиниң хитай рәиси ши җинпиңниң испанийә зиярити мәзгилидә орунлаштурған башқа паалийәтлири һәққидиму тохталди.
Явропа вақти бойичә 27-ноябир күни кәч саәт 6 ләрдә испанийә пайтәхти мадридқа йетип кәлгәнликини билдүргән әнвәрҗан әпәнди өзлириниң 28-ноябир күнидики ши җинпиңниң испанийә зиярити мәзгилидә униңға қарши өткүзүлидиған наразилиқ намайишиға җиддий тәйярлиқ қиливатқанлиқини билдүрди.
У ши җинпиңға қарши намайиш җәрянида илһам тохтини қоллаш гурупписи намидин йезилған, уйғур дияридики җаза лагерлирини тақап, у йәрләргә қамалған уйғур қатарлиқ милйонларчә хәлқни дәрһал қоюп бериш вә хитай түрмисигә наһәқ қамалған уйғур зиялийси илһам тохтини шәртсиз қоюп бериш тәләп қилинған очуқ хәтниң 2000 парчидин артуқ көпәйтилгән нусхисиниң мадрид шәһәр аһалисиға тарқитилидиғанлиқини билдүрди.
Хәлқара хәвәрләрдин мәлум болушичә, нөвәттә йәнә бир қисим хәлқара тәшкилатлар, дуня уйғур қурултийи, тибәт сүргүндики һөкүмити вә чәтәлләрдики хитай демократик тәшкилатлири испанийә һөкүмити вә испанийә президенти педро санчезниң хитай рәиси билән өткүзидиған сөһбәтлиридә хитайдики инсан һәқлири мәсилисини алдинқи орунға қоюшини тәләп қилған.
Хәлқара мәтбуатлардики учурлардин мәлум болушичә, хитай рәиси ши җинпиңниң 28-29-ноябир күнлиридики испанийә зияритидә хитай билән испанийә оттурисидики сода мунасивити асаслиқ сөһбәт темиси болидикән. Ши җинпиңниң испанийә зиярити америка қатарлиқ ғәрб дөләтлиридә уйғур дияридики “җаза лагерлири” ни тақаш садалири күчийиватқан мәзгилгә тоғра кәлди.