Xitayning aqsu kelpinde yolgha qoyuwatqan pilanliq tughut siyasiti perqliqmu?

Aqsu kelpindiki 40 yashliq ana xeyrinsa mamutning 5 ayliq hamilisining mejburiy chüshuriwétilgenliki radi'omizgha melum qilin'ghandin kéyin muxbirimiz mezku nahiyening pilanliq tughut mudiri amut mamutni ziyaret qildi.

Mudir, xeyrinsa mamutning 5 ayliq hamilisini chüshürüwetkenlikini étirap qilish bilen birlikte, yéqinqi bir yil ichide 15 hamilini chüshürüwetkenlikini, bularning köpinchisining 4 bilen 6 ayliq arisidiki hamile ikenlikini ashkarilidi. Mudir yene 6 aydin ashmighan hamililerni pilanning sirtida bolsa dawamliq chüshürüwétidighanliqini bayan qildi. Xitay merkizi hökümitining pilanliq tughut mes'uli, bu yil 1 - ayning béshida, chong ayliq hamililerni chüshürüshke qet'iy bolmaydighanliqi heqqide mexsus bayanat élan qilghan idi. Kériye nahiyisidiki bir sabiq pilanliq tughut mes'ulimu ikki ayning aldida muxbirimizgha qilghan sözide 45 künlüktin yuqiri hamilini chüshürüshke qet'iy bolmaydighanliqini éytqan idi. Undaqta, xitayning aqsu kelpinde yolgha qoyuwatqan pilanliq tughut siyasiti perqliqmu? töwende muxbrimiz shöhret hoshurning bu heqte teyyarlighan programmisini anglaysiler:

Mudir amut mamutning bayan qilishiche, 6 ayliqtin yuqirilar chong hamile, 3 bilen 6 ayliq arisdikiler ottura hamile, 3 aydin töwenler bolsa kichik hamile hésablinidu؛ pilandin sirt bolghan 6 ayning töwidiniki hamililerni chüshürüshte siyasette héchqandaq tosalghu mewjut emes. Uning yene bayan qilishiche, pilanliq tughutta “Toluqlima tedbir” déyilidighan tedbirmu bar, bu tedbirge asasen, nahiyilik pilanliq tughut komitétining 27 heptilik, yeni 7 yérim ayliq hamilinimu chüshürüshni testiqlash heqqi bar. Biz uningdin, merkizi pilanliq tughut komitétining bu yil 1 - ayda élan qilan qilghan “Chong ayliq hamililerni qet'iy chüshürüshke bolmaydu” déyilgen uqturushini soriduq. U özining bundaq bir uqturushtin xewiri yoqluqini éytti.

Hörmetlik radi'o anglighuchilar, oxshash weqe yeni hamile qetli'am qilish weqesi, ötken yilning axiri kériyening arish yézisidimu yüz bergen. Biz shu chaghda kériye nahiyisining alaqidar rehberliridin birige téléfon qilghan. U, xitayning hamile chüshürüsh belgilimisi heqqide, bolupmu qanche ayliq hamilining chong ayliq hamile sanilidighanliqi heqqide mundaq dégen idi:

- Men 2008 - yilgha qeder 9 yil pilanliq tughut xizmiti ishligen. Chong ayliq hamilini chüshürüsh 2005 - yillarda toxtitilghan. Pilanliq tughutta dayingchan qilishqa) hamilini qirish, parchilash we chüshürüwétishke( qet'iy bolmaydu dégen uqturush bar. Bu dégenlik 45 kündin yuqiri hamile chong hamile sanilidu, chüshürülse qet'iy bolmaydu dégenlik.

- Her qaysi jaylarning bu heqtiki belgilimisi perqliqmu - ya?

- Herqandaq bir nahiye yaki yaki wilayet bolsun, chong hamilini chüshür, yeni qorsaqtiki balini öltür démeydu. Eger mushundaq weqe yüz bergen bolsa, bu xata.

Hörmetlik radi'o anglighuchilar, yuqirida anglighininglar, her ikki nahiye derijilik bolghan oxshash wezipidiki xadimlarning oxshash weqe üstidiki oxshimighan bayanliri. Bu bayanlar mundaq bir so'alni tughdurmaqta: xitayning kelpin nahiyisidiki pilanliq tughut siyasiti perqliqmu we yaki herqaysi nahiyeler pilanliq tughut mesiliside öz aldigha tüzüm tüzüp öz aldigha ijra qiliwatamdu?