Ölüm girdabidin hörlükkiche: xitay lagéridiki paji'eler (4)
2018.11.21

Cherchen nahiyelik dölet amanliq da'iriliri teripidin tutqun qilinip 54-nomurluq mehbusqa aylan'ghan bigunah méhrigül tursun 210-nomurluq kamérgha qamalghandin kéyin, bu qorqunchluq jayda “Yolwas orunduq” qa olturghuzup tokqa chétish, ach qoyulush, pütünley xitayche siyasiy-qanun derslerni öginish, ach qaldurulush, dawalimasliq, ussuz qaldurush, shexsi taziliq qildurmasliq, héyiz toxtitish dorilirini mejburiy ichküzüshke oxshash jismaniy we rohiy xorluqlargha uchraydu.
Dunyadin, hayatliqtin, insanliqtin yiraq bu qarangghu we zulmetlik jaydiki qiyin-qistaqlargha bezilerning rohiy bezilerning wujudi berdashliq bérilmeydu. 3 Ay ichide méhrigül kamérdashlardin 9 kishining échinishliq ölümige shahit bolidu. Uning ésidin chiqmaydighinini 62 yashliq gülnisaxan anining türme saqchilirining éghizgha alghusiz éghir til-haqaretliridin kéyin éghir azab we ahanet ichide axirqi nepisining toxtishi bolghan. Bu méhrigül 210-kamérda shahit bolghan 1-ölüm weqesi iken.
Méhrigül bayan qilghandek, da'irilerning tutqunlargha su bermesliki, tamaq miqdarini intayin az halda kontrol qilishi ularning taharet qétim sanini eng töwen chekte kontrol qilish üchün iken. Ayal tutqunlargha soraq jeryanida mejburiy ichküzülgen namelum tablétka waqitliq halda ularning normal oylash we eqliy inkas qayturush iqtidarini dexlige uchratqan. Qerellik we mejburiy ichküzülgen dughsiman su ayallarning héyizining toxtishini keltürüp chiqiridiken. Hetta beziliride eks tesir peyda qilghanliqtin toxtimay qan kélip qansirap ölüsh weqelirimu yüz bergen iken.
Ayallargha bu namelum dorilar néme meqsette ichküzüldi? bu bir dora tejribisi élip bérilishtin dérek béremdu-yoq? mejburiy dora ichküzülüp ziyankeshlikke uchrighuchilarda yene qandaq eks tesirler peyda qilishi mumkin? bular hazirche namelum. Emma lagérgha qamalghanlargha qandaqtur namelum dorilarning zorluq bilen ichküzülgenliki bir emes, bir qanche shahit teripidin tekrar otturigha chiqmaqta. Bu nöwette xitayning lagérlardiki tutqunlarni bir terep qilish meqsitige guman tughduruwatqan mesilining biridur.
29 Yashliq aliy melumatliq méhrigülning bu adaletsiz we rehimsiz mu'amililerge, bu échinishliq qismetlerge uchrishigha peqet uning misirda oqughanliqi we yashighanliqi seweb bolghan. Emma uning bilen bir kamérda oxshash zulmetni körgen we belkim hayat bolsa hazirghiche tekrar körüwatqan u bigunah ayallarchu? ularning gunahi néme? méhrigül buninggha “Ularning gunahi peqet we peqet Uyghur bolghanliqidur,” deydu.
Méhrigül özining we bashqa tutqunlarning türmige ewetilishtin burun adem boyi égizliktiki sanduqsiman, eyneklik, aptomatik échilip-yépilidighan we aylandurulup nur ötküzüp tekshürülidighan alahide bir eswabqa yalingach halda chüshürülüp tekshürülgenlikini eslep ötti. Méhrigül bu heqtiki uchurlarni programmimizning kéyinki qismida ashkarilaydu.