Ömer bék'ali a'ilisi bilen qayta jem boldi
2018.09.19
Del 4 ay ilgiri yeni 5-ayning 20-küni ömer bék'ali qazaqistandin ayrilishqa mejbur bolghanliqi üchün, uning a'ilisi almuta we istanbulda ikkige parchilan'ghan idi.
4 Ayliq ayrilishtin kéyin 9-ayning 16-küni ömer ikki balisini élip istanbul ayrodromida ayali roshen'gül we kichik oghli bilen jem bolushni taqetsizlikte kütüwatqanda, ayrodromdiki türkiye köchmen ishliri xadimliri roshen'gül we kichik oghli muhemmedning pasportida kashila barliqini éytip, ulari türkiyege kirgüzmigenidi. Ömer bék'ali we uning qazaqistanda tughulghan perzentliri qazaqistan girazhdani bolsimu uning Uyghur ayalining téxi girazhdanliq resmiyetliri pütmigenliki üchün xitay pasportini qollinishqa mejbur bolghan idi.
Istanbul ayrodromidiki türkiye köchmenler ishliri xadimliri roshen'gül we ikki yashliq muhemmetning pasportini yalghan dégen guman bilen tutup qalghandin kéyin, xitayning qayta terbiyelesh namidiki lagérlar heqqide tunji guwahliq bergüchi ömer bek'ali a'ilisi duch kelgen bu krizis, 3 kündin buyan téz arida dunya metbu'ati we xelq'araliq kishilik hoquq organlirining diqqitini tartqan xewer boldi. Ömer bék'ali bügün 19-séntebir radiyomizgha istanbul ayrodromidin uchur yollap “Xosh xewer, ayalim balilirim bilen jem boldum” dédi.
Ata türk ayrodromidin téléfonimizni alghan ömer bék'alining chüshendürüshiche, tünügün kéche türkiye köchmenler idarisi uning ayalining erzini alghandin kéyin uning ayali bilen alaqisi pütünley üzüwétilgen. Iztirapliq bir kéchidin kéyin bügün chüshtin kéyin ayrodrom saqchiliri ömerge téléfon qilip, “Ayaling chiqti kélip éliwalsang bolidu” dégen.
Téléfonimizgha deslep roshen'gül özini oriwalghan balilirining chuwuldashliri ichide jawab berdi:
“Hemminglargha rehmet, shunche köp küch chiqardinglar” dédi u.
Hayajanda aranla shu sözni qilalighan roshen'gül téléfonni ömer bék'aligha tutquzdi:
“Rehmet, balilar qénigha patmay oynap kétip baridu quchaqliship bek séghinip kétiptu. . .” dédi u.
Ömer bék'alimu oxshashla hayajanda köp gep qilalmighan bolsimu, a'ilisini bu qiyinchiliqtin qutuldurushqa köngül bölgen we tirishqan hemmige teshekkür bildürdi.
Lagérlar heqqide axbaratlargha ashkara ispat bergen shahit qazaqistan puqrasi ömer bék'alining xitay türmisidin qutulghan bolsimu yenila a'ilisining parchilinishtek éghir weziyette qalghanliqi xelq'araliq metbu'atlarning diqqitini tartqan we türkiyediki köchmenler ishliri da'irilirining ayrodromda roshen'gül we uning balisini kirgüzmigenliki ghulghula qozghighan idi.
Türkiyede pa'aliyet élip bériwatqan sherqiy türkistan teshkilatliri munbiri re'isi hidayetulla oghuzxan, gerche xitay bilen türkiye istixbarat saheside bezi kélishimler seweblik, türkiye ayrodromida Uyghurlarning tutup qélinip, bu xil ensizlikke yoluqushidek ehwallarning yüz bérishi tunji qétim bolmisimu, emma yenila bir mehel tekshürüshtin kéyin bu Uyghurlarning qoyup bériliwatqanliqini tekitlidi. U yene türkiyediki Uyghur teshkilatliri we insan heqliri organlirining tirishchanliqidin bashqa metbu'at we dunya jama'etchilikining buninggha jiddiy köngül bölüshi hem bu heqtiki xelq'araliq metbu'atlardiki inkaslarning türkiye da'irilirige melum bésim hasil qilghanliqini, netijide roshen'gül we uning oghlining qoyup bérilip, ömer bék'ali a'ilisining jem bolghanliqini bildürdi.
Hazirgha qeder bir qanche xelq'araliq axbarat agéntliqliri we kishilik hoquq teshkilatliri bu ehwaldin xewer tapqan bolup, ularning ömer bék'ali a'ilisining bu krizistin qutulushigha köngül boluwatqanliqi melum.
Xitayning Uyghur, qazaq qatarliq milletlerni qayta terbiyelesh namidiki lagérlargha qanunsiz qamap, u jayda qamalghanlargha ménge yuyush we xorlash élip bériwatqanliqi heqqide erkin asiya radi'osi we bashqa xelq'araliq axbaratlargha ashkara ispat bergen qazaqistan puqrasi ömer bék'ali qazaqistanda bir xelq'araliq sayahet idarisining xadimi bolush salahiyiti bilen, 2017-yili martta ürümchige xizmet munasiwitige barghinida, xitay da'iriliri uni qazaqistan puqraliqini alghinigha on nechche yil bolghanliqigha qarimay qanunsiz tutqun qilghan idi.
U, türme we lagérlarda 8 ayche qiyin qistaqlargha élin'ghan we. Axiri qazaqistan diplomatiye da'irilirining arilishishi bilen qutulup, bultur yil axiri a'ilisi bilen jem bolghan idi. Halbuki shu waqitta u éghir jismaniy we rohiy xorlashlar sewebidin 40 kilogram oruqlap, salametliki éghir ze'ipleshken halette turupmu, radiyomiz shundaqla bashqa xelq'araliq agéntliqlargha xitayning Uyghur, qazaq qatarliq milletlerni lagérlargha qamap insaniyetke qarshi jinayet sadir qiliwatqanliqini pidakarliq bilen pash qilghan idi. Shu seweblik hazir uning Uyghur diyaridiki yashinip qalghan ata-ana we qowm-qérindashlirining xitay da'iriliri teripidin lagérlargha qamalghanliqi melum.