Yaponiyede chaqirilghan jenubiy mongghul xelq'araliq yighinida patigül ghulam mesilisi anglitildi

Ixtiyariy muxbirimiz haji qutluq qadiri
2016.05.06
mongghul-yighin-patigul-ghulam-1.jpg Yaponiyede chaqirilghan jenubiy mongghul xelq'araliq yighinidin körünüsh. Yighinda, Uyghur ghayiblar anisi patigül ghulam mesilisimu anglitilghan. 2016-Yili 3-may.
RFA/Qutluq

3-May yaponiyening saytama ölkisining kawaguchi shehiride chaqirilghan jenubiy mongghul xelq'araliq kishilik hoquq ilmiy muhakime yighinida ghayiblar anisi patigül ghulam mesilisi anglitildi.

Yaponiye Uyghur birliki teshkilatidin igilishimizche, bash shtabi shiwétsiyediki jenubiy mongghul xelq partiyesi yaponiye shöbisining sahibxaniliqida yaponiyening saytama ölkisi kawaguchi shehiride chaqirilghan jenubiy mongghullarning wetini ichi we sirtidiki qarshiliq küreshliri asasiy téma qilin'ghan xelq'araliq ilmiy muhakime yighinida 5-iyul ghayiblar anisi patigül ghulam mesilisi anglitilghan.

Yighin'gha shiwétsiyediki mezkur teshkilatning re'isi dolukin, amérikining nyu-york shehiridiki jenubiy mongghul kishilik hoquq uchur merkizining mes'uli batur, tashqi mongghuliye we yaponiyedin bir qisim kishilik hoquq pa'aliyetchilirimu ishtirak qilghan.

Yighin'gha yaponiyediki jenubiy mongghul xelq partiyesining bash katipi sibayir riyasetchilik qilghan bolup, yighinda asasen nöwette jenubiy mongghuliyede mongghul xelqi duch kéliwatqan türlük kishilik hoquq mesililiri, jümlidin xitay kompartiyesining mongghullarni assimilyatsiye qilish siyasiti toghrisida tepsiliy doklatlar, jenubiy mongghullarning wetini ichi we sirtidiki qarshiliq heriketliri üstide türlük maqaliler oqulghan.

Téléfon ziyaritimizni qobul qilghan jenubiy mongghul xelq partiyesining bash katipi sibayir yighin heqqide toxtilip: “Ikki yilda bir qétim chaqirilidighan jenubiy mongghulning xelq'araliq ilmiy muhakime yighini bu qétim yene yaponiyede chaqirildi. Bundin ikki yil ilgirimu yaponiyede échilghan idi. Yighinning yaponiyede échilishidiki seweb yaponiyede jenubiy mongghuldin kélip oquwatqan we bilim ashuruwatqan oqughuchilarning sani bir qeder köp bolush bilen birge, yaponiyede jenubiy mongghul heqqide oxshimighan témilarda tetqiqat élip bériwatqan tetqiqatchilarmu köp. Shunga yighinning wetinimiz ichidiki xelqimizge bolghan tesirini oylap yaponiyede yighin chaqirishni muwapiq körduq” dédi.

U yene, bu qétimqi yighinda jenubiy mongghuliyede élip bériliwatqan mongghul xelqining qarshiliq küreshliri üstide ilmiy muhakimilerning élip bérilghanliqinimu tekitlidi.

Yighin'gha alahide teklip bilen qatnashqan yaponiye Uyghur birliki teshkilatining re'isi doktor turmuhemmet hashimning éytishiche, jenubiy mongghul xelq partiyesi chaqirghan bu qétimqi xelq'araliq ilmiy muhakime yighinida Uyghur mesilisigimu alahide orun bérilgen bolup, yighinda u, 5-iyul ghayiblar anisi patigül ghulamning 5-iyul weqeside iz-déreksiz ghayib bolup ketken oghlini izdesh yolidiki kechürmishliri heqqide xelq'ara jem'iyetke ochuq-ashkara uchur bergenliki üchün xitay hökümiti teripidin 2014-yili qolgha élinip türmige qamalghanliqini we yéqinda türmide mexpiy sot qilin'ghanliqini anglatqan.

Ziyaritimizni qobul qilghan jenubiy mongghul xelq partiyisining re'isi dolukin Uyghur wekilliriningmu yighin'gha teklip qilinishining sewebi heqqide toxtilip: “Teshkilatimiz uzundin buyan chet'ellerdiki tibet we sherqiy türkistan teshkilatliri bilen izchil hemkarliship kéliwatidu. Tibet, Uyghur, mongghullar teqdirdash xelqlerdur” dédi.

Doktor turmuhemmet hashimning qarishiche, chet'ellerdiki mongghul teshkilatlirigha oxshash xitay kompartiyesige qarshi kishilik hoquq teshkilatliri bilen birlikte hemkarlishishning özi Uyghur dawasini xelq'ara jem'iyetke anglitishta köp paydiliq iken.

Igilishimizche, yighinda yaponiyelik tarixchi kotaké milliy kimlikni saqlash toghrisida mexsus maqale oqup ötken. U maqaliside, bir millet üchün özining kimlikini saqlashta asasliqi tili, dini we tarixini saqlashqa ehmiyet bérishning tolimu zörürlükini otturigha qoyghan we yighin ehlining qizghin alqishigha érishken.

Kawaguchi shehirining medeniyet merkizide chaqirilghan jenubiy mongghullarning xelq'araliq ilmiy muhakime kishilik hoquq yighini shu yer waqti chüsh sa'et on ikkidin kech sa'et altige qeder dawam qilghan.

Yuqiriqi awaz ulinishidin tepsilatini anglang.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.