Misirda tutqun qilin'ghan rehimjan azatning xitaygha qayturulghanliqi melum bolmaqta

Misirda ghayib bolghan 16 Uyghurning biri, ezher uniwérsitétining oqughuchisi rehimjan azadning oqughuchiliq kinishkisi.

Misirda ghayib bolghan 16 Uyghurning biri, ezher uniwérsitétining oqughuchisi rehimjan azadning pasporti.

Bultur yazdiki tutqunda misirdin qéchip yawropagha kélip panahlan'ghan reyhan'gül xanim yéqinda ziyaritimizni qobul qilghanda özining misirdiki tonushliridin “16 Balini xitaygha élip kétiptu,” dégen geplerni anglighanliqini, bu xil xewerlerning Uyghurlarda belgilik endishilerni peyda qilghanliqni bayan qilghan idi.

Tura türmisidin ghayib bolghan élyasjanning ayali özige oxshash éri tutqun'gha uchrap ghayib bolghanlarning ayalliridin bezi xewerlerni anglighanliqini, yeni xitay saqchilirining misirdin qayturup ketkenliki ilgiri sürülüwatqan 16 Uyghurdin birining ghuljidiki öyige basturup kirip, uning qishliq kiyimlirini élip ketkenlikini bayan qildi. Élyasjanning ayali hazirghiche éridin éniq xewer alalmighachqa, érining xitaygha ötküzüp bérilgenlikini jezmleshtürelmey ümid kütüp turuwatqanliqinimu bayan qilghan idi.

Biz bu uchurlargha asasen misirdin sürüshte qilip axiri “16 Balini xitaygha ötküzüp bériptu,” dégen bu éniqsiz uchurning menbesige ulashtuq.

Nam-sheripini ashkarilashni xalimaydighan bir yash ayalning éytishiche, tura türmisidin yötkelgendin kéyin ghayib qiliwétilgen 16 Uyghurning biri rehimjan azad bolup, bu kishi del uning éri iken. 2017-Yili 4-iyul küni misir saqchiliri uni öyidin élish chiqip ketkende ularning yéngi tughulghan perzenti aran 50 künlük bolghan iken.

Rehimjan azad 2013-yili misirgha kelgen bolup, u 1988-yili 29-féwral küni ghulja nahiyeside tughulghan iken.

Rehimjanning ayalining éytishiche, uning éri sewebsiz tutqun qilinip tura türmisige solan'ghandin kéyinmu ular arilap téléfonda parangliship turghan we bezide érige tamaq étipmu kirgüzgen. Ötken yili séntebir künidiki téléfon söhbiti ularning axirqi qétimliq alaqilishishi bolup qalghan. U éridin héchqandaq xewer alalmay turghan peytte, yeni 2017-yili 11-ayning 18-küni ghuljidiki tughqanliridin réhimjanning ghulja nahiyesidiki apisining öyige saqchilar kélip, “Oghlunglarni élip kelduq, qishliq kiyimliri bolsa béringlar” dep élip ketkinining xewirini alghan.

U rehimjanning aqiwitini sürüshte qilip qahirediki xitay elchixanisigha barghan bolsimu, lékin ular mes'uliyetni misir terepke artip bashqa héchqandaq jawab bermigen. Hazirghiche u réhimjanning qayturup kétilgendin kéyinki ehwalidin xewer alalmay kelmekte iken.

U tutqundiki erlirining nediliki yaki ölük tirikidin xewer alalmaywatqan hede-singillargha qarighanda, özining érining hayat ikenlikidin xewer tapqandin kéyin köngli bir az aramigha chüshkenlikini bildürdi.

Emdi bir yashqa kirgen oghlini baghrigha bésip, turmush qiyinchiliqi we rohiy bésimlargha berdashliq bérip yashawatqan bu yash ayal qiynalghanlirida qanche qétimlap “Néme körsem kördüm,” dep yurtigha qaytip ketmekchi bolghan bolsimu, lékin kéyinche nareside balisini oylap bu oydin waz kechkenlikini bildürdi.

Uning éytishiche, misirda Uyghur oqughuchilarni tutush bashlinishtin burun Uyghurlar asasliq öy ijare élip olturghan 7-rayon intayin qaynam tashqin, qedemde bir Uyghurlar uchrap turidighan bir köngüllük mehelle iken. Ötken yili yazdiki tutqundin kéyin tutulghanlar tutulup, ketkini ketken bolup, bu rayonda dukan we ashxana achqan Uyghurlarmu dukanlirini taqap nelergidur ghayib bolghan. Qahirediki Uyghurlar mehellisi dep atalghan-7 rayonning hazirqi halitini u “Bu yerde Uyghurlarning dewri tügidi,” dégen söz bilen ipade qildi.