Aqsaray aldida minglarche kishi xitay dölet re'isi shi jinpinggha qarshi namayish qildi

Muxbirimiz irade
2015.09.25
aq-saray-shi-jinping-namayish-6.jpg

Aqsaray aldida xitay dölet re'isi shi jinpinggha qarshi ötküzülgen zor kölemlik namayishtin körünüsh. 2015-Yili 25-séntebir, washin'gton.

aq-saray-shi-jinping-namayish-5.jpg

Aqsaray aldida xitay dölet re'isi shi jinpinggha qarshi ötküzülgen zor kölemlik namayishtin körünüsh. 2015-Yili 25-séntebir, washin'gton.

aq-saray-shi-jinping-namayish-4.jpg

Aqsaray aldida xitay dölet re'isi shi jinpinggha qarshi ötküzülgen zor kölemlik namayishtin körünüsh. 2015-Yili 25-séntebir, washin'gton.

aq-saray-shi-jinping-namayish-3.jpg

Aqsaray aldida xitay dölet re'isi shi jinpinggha qarshi ötküzülgen zor kölemlik namayishtin körünüsh. 2015-Yili 25-séntebir, washin'gton.

aq-saray-shi-jinping-namayish-2.jpg

Aqsaray aldida xitay dölet re'isi shi jinpinggha qarshi ötküzülgen zor kölemlik namayishtin körünüsh. 2015-Yili 25-séntebir, washin'gton.

aq-saray-shi-jinping-namayish-1.jpg

Aqsaray aldida xitay dölet re'isi shi jinpinggha qarshi ötküzülgen zor kölemlik namayishtin körünüsh. 2015-Yili 25-séntebir, washin'gton.

25-Séntebir etigen sa'et 11 din bashlap, amérika paytexti washin'gtondiki aqsaray aldida xitay dölet re'isi shi jinpinggha qarshi zor kölemlik namayish ötküzüldi.

Nechche onlighan teshkilat we minglarche kishining ishtirak qilishi bilen ötküzülgen bu namayishta xitay hökümitining xitaydiki puqralargha yürgüzüwatqan zulumi, kishilik hoquq depsendichiliki we hetta rayondiki qoshna dölet we rayonlargha qiliwatqan tehditige naraziliq bildürüldi. Ay yultuzluq kök bayraqliri bilen namayishqa qatnashqan Uyghurlarmu kishilik hoquq we erkinlik telep qildi.

Hörmetlik radi'o anglighuchilar, aqsaray aldidiki namayish hazir nahayiti qizghin keypiyat ichide ötüwatidu. Namayishqa ishtirak qiliwatqan minglarche kishi bar. Namayish qiliwatqanlar ichide Uyghurlar, tibetler, démokrat xitaylar, falun'gung muritliri, teywen musteqilliqini qollaydighanlar we hetta “Xitay wiyétnam déngizidin chiqip ket” dep namayish qiliwatqan wéytnamliqlar bar. Nurghunlighan kishilik hoquq organlirining mes'ulliri we ezaliri bar. Yeni aqsarayning aldi hazir türlük renglik bayraqlar, sho'ar taxtiliri we minglighan namayishchilar bilen tolup tashqan bir weziyette.

Hazir bu yerde Uyghurlarmu Uyghur milliy herikiti rehbiri rabiye qadir xanim bashchiliqida namayish qiliwatidu. Ular qollirida kök bayraqlirini kötürüshüp “Uyghurlargha erkinlik, Uyghurlargha kishilik hoquq, xitay sherqiy türkistandin chiqip ket” dégen sho'arlarni towlimaqta.

Namayish jeryanida yene bir qanche muhim teshkilat rehberliri metbu'atlargha ortaq bayanat berdi. Bu teshkilatlar ichide puqralar küchi teshkilati, xitayda hoquq teshkilati, Uyghur amérika birleshmisi, jenubiy mongghuliye hemkarliq teshkilati, xelq'ara tibet herikiti, kommunist xitay ziyankeshlikige uchrighuchilar teshkilati qatarliq teshkilatlar bar. Rabiye qadir xanim munberde bayanat bérip mundaq dédi:
‏-Bügün mushu ézilgen milletlerning köz yéshi we erkinliki üchün bu yerge yighilghanlargha, shi jinpinggha özining naraziliqini bildürüsh üchün kelgenlerge we bu pa'aliyetni uyushturghanlargha rehmet. Shi jinping bügün aqsarayda méhman bolidu. Emma u bu yerge kélishtin burun minglighan kishini türmige qamap, nurghun kishining jénigha zamin bolup bu yerge keldi. Xitay hökümiti 2009-yilidiki ürümchi weqeside minglighan kishini qolgha aldi. Yéqinda shi jinping nurghun xitay kishilik hoquq aktiplirini qolgha aldi. U hetta barawerlik telep qilghan Uyghur ziyaliysi ilham toxtini ömürlük qamaq jazasigha höküm qildi. Xitay hökümiti 60 yildin buyan her xil shekildiki basturush siyasetlirini yürgüzüp kelgen, emma shi jinping hakimiyet béshigha kelgendin buyan sotsiz ölüm, mejburiy yoqitiwétishtek qanunsiz heriketlerning salmiqi téximu ashti. Biz bügün xitay hökümitini Uyghurlar, tibetler we mongghullar we meyli xitaylar bolsun, türmidiki barliq siyasiy mehbuslarni azad qilishini telep qilimiz. Eger obama hökümiti bu qétim kishilik hoquqni muhim mesile qatarida otturigha qoymaydiken, u halda bu, xitay hökümitige bir yéshil chiragh yéqip bergen hésablinidu.

Biz namayish jeryanida xelq'ara kechürüm teshkilati amérika ishxanisining bashliqi ti kumar ependini ziyaret qilduq. Ti kumar ependi sözide mundaq dédi:
‏-Biz obama hökümitini xitay bilen uchrishishlirida kishilik hoquq mesilisini soda we téxnika mesililiri bilen oxshash muhim orun'gha qoyushqa chaqirimiz. Hem shundaq qilishini ümid qilimiz. Eger u undaq qilmaydiken, bu amérika hökümiti üchün nahayiti chong bir meghlubiyet bolghan bolidu. Bizning Uyghur élida türmide yétiwatqan siyasiy mehbuslar we bashqa kishilik hoquq depsendichilikliri üstide jiddiy endishilirimiz bar. Shunga biz obamani bu mesililerni otturigha qoyushqa chaqirimiz.

Biz shundaqla namayishta alim séyitof ependi we bir namayishchi Uyghur yashni ziyaret qilduq.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.