Японийә журнили: шималий корейәлик қизниң хитайдики паҗиәлик кәчмишлири

Японийәдә нәшр қилинидиған “һәптилик хәвәрләр” журнилиниң 24 - авғустики санида һазир әнглийәдә яшаватқан шималий корейәлик парк җиһийонниң“шималий корейәлик қизлар хитай паһишиханилирида қул қилинмақта” намлиқ мақалиси елан қилинди.

Мақалә аптори парк җиһийон мақалисидә өзиниң 1998 - йили иниси билән бирликтә шималий корейәдин хитайға қичип келип, үчинчи бир дөләткә панаһлиқ тиләп кәтмәкчи болған болсиму, бирақ хитайдики адәм бедиклири тәрипидин мәҗбурий һалда мәлум бир йезидики әргә бәш миң сом хитай пулиға хотунлуққа сетивитилгәнликидин ибарәт өзиниң бешидин өткән кәчүрмишлирини баян қилиш арқилиқ, хәлқара җәмийәтниң хитайдики шималий корейәлик ханим - қизларниң тәғдиригә көңүл бөлүшини тәләп қилған.

Парк җиһийон мақалисиниң бешида“хитайдики кишилик һоқуқ дәпсәнчилики хәлқара җәмийәткә аллқичан ашкариланған болсиму, бирақ хитай җәмийитидики шималий корейәлик ханим - қизларниң паһишиханиларда қул қилиниватқанлиқидин ибарәт бу паҗиәдин дуня хәвәрсиз болса керәк” дәйду.

У мақалисидә, сақчи даирилириниң көп қетим тәһдитигә учриған ағриқчан атисиниң, һәрбий сәптә хизмәт өтәватқан иниси билән өзиниң бу йәрдин башқа бир дөләткә тизрәк қичип кетиш һәққидә нәсиһәт қилғанлиқини баян қилиду.

Хитай иқтисадиниң өзлүксиз өрлишиши нәтиҗисидә, шималий корейәгә мәбләғ салған хитай шеркәтлириниң ялғуз шималий корейәдә сода - сетиқ қилиш биләнла әмәс, бәлки адәм бидикчилики содиси биләнму шуллинидиғанлиқи һәққидә тохталған парк җиһийон мақалисидә:“хитайниң йеза, қишлақлиридики қизлар шәһәрләргә берип хизмәт қилип, турмуш қуруп кәткәнликтин хитай йезилиридики әрләрниң никаһлиниши тәскә тохтиған. Шималий корейәдики хитай содигәрлири шималий корейлик қизларни алдап ялғандин хитайда хизмәткә орунлаштуруш баһаниси билән көплигән қизларни қачақ йоллар арқилиқ хитайға йөткәп әклип уларни йезилардики бойтақ әрләргә хотунлуққа вә паһишханиларға сетивәткән” дәйду.

Парк җиһийон мақалисидә өзиниң бир хитай әргә сетилиш җәрянини баян қилип: “1998 - йили шималий корейдин иним билән биргә ағриқчан атамни карвитиға ташлап қоюп дәря арқилиқ адәм бедиклириниң йитәкчликидә хитайға кәлдуқ. Хитай хоҗайин мәндин инимни сақчиларға ейтмай сақлап қилиш үчүн көп пул беришимни тәләп қилди. Мән әгәр униңға пул бәрмисәм, у, инимни сақчиға чиқип қойидиғанлиқини ейтти. Мәндә нәдә пул болсун. Ақивәттә униңға бәш миң сом пул берип инимни сақлап қилиш үчүн мән униң тонуштуруши билән йезилиқ бир әргә бәш миң сом хитай пулиға сетилдим” дәйду.

У, өзиниң хитай йезисидики һаяти һәққидә тохтилип:“бу йезида җәмий бәш нәпәр шималий корейилик қиз бар болсақму, әмма бизниң өз - ара гәп қилишимизға әрлиримиз йол қоймайтти. Сәвәби әрлиримиз бизни бирликтә қечип кетиду - дәп әнсирәйтти. Һәтта бизниң путимизға аяқму кәйгүзмәйтти. Биз әтидин кәчкичә һойла - арамда иш қилиш билән күнимизни өткүзәттуқ. Еғир аяқ болуп бала туғушимизға әрлиримиз йол қоймайтти. Чүнки туғулған баллиримизни хитай һөкүмити нопусқа алмайтти. Баллиримизму биздәк вәтәнсиз болуп қалатти. Биз бу хил һаят ичидә қулларчә яшидуқ. Шундақтиму мән дохтурханиға бармай мәхпий бир оғул туғдум” дәйду.

Парк җиһийон өзиниң йезидики азаплиқ турмушқа бәрдашлиқ берәлмәй ахири өзини хитай сақчи даирилиригә ашкарилиғанлиқини билдүрүп:“мән хитай сақчилириға өзәмниң шималий корейәлик қачқун икәнликимни ейтқандин кейин, улар бу йезидики бәшимизни тутуп кәтти. Бизни түрмигә апирип солап қойди. Бир һәптидин кейин аял сақчилар кейимлиримизни салдуруп тәкшүрүп, кейин бизни шималий корейә тәрәпкә өткүзүп бәрди” дәйду.

У мақалисидә, өзиниң шималий корейәгә қайтурулғандин кейин түрмигә алтә қамилип кейин әмгәк билән өзгәртиш мәйданиға елип келингәнликини, у йәрдә путлири ешип қаттиқ ағрип қалғанлиқи сәвәбидин, сақчилар уни қоюп бәргәнликини, кейин оғлини көргили көп пул төләп қачақ йол билән хитайға кәлгәнликини баян қилиду.

Парк җиһийон мақалисидә, хитайға кәлгәндин кейин оғлини издәп тепип, дәрһал оғлини биргә елип бейҗиңдики бир черкавда хизмәт қилидиған америка пуқраси корейәлик бирсиниң ярдими билән әнглийәгә барғанлиқини билдүрүп:“мән оғлум билән әнглийәгә келип һәққий инсаний һаятимни башлидим” дәйду.

У,мақалисиниң ахирисида: “ханим - қизларни мәҗбурий һалда паһишиханиларға вә әрләргә сетиш хәлқара қанунда чәкләнгән. Хитайниң қанунидиму һәм. Бирақ, хитай җәмийитидики паһишиханиларға, әрләргә мәҗбурий сетиливатқан шималий корейилик мәндәк қизларниң вә яш аниларниң тәғдиригә ким көңүл бөлүду? мән әлвәттә,хәлқара җәмийәтни хитайдики шималий корейәлик қизларниң тәғдиригә көңүл бөлүшкә чақиримән” дәйду.

Һазир австралийәдә һиҗрәттә яшаватқан дуня уйғур қурултийи аяллар комитетиниң рәиси гүлмирә зунун хитай өлкилиридә ялғуз шималий корейәлик қизларла хорлуққа учрап қалмастин, бәлки уйғур елидин ишинча әмгәк күчи дәп хитай өлкилиридики завут - карханиларға елип берилған уйғур қизлириниңму паҗиәлик тәғдирләргә дуч келиватқанлиқини баян қилди.

Ахирида зияритимизни қобул қилған, илгири гуаңҗудики мәлум бир ширкәттә хизмәт қилған, японийә уйғур бирлики тәшкилатиниң даимий һәйәт әзаси гүлистан әзизи ханим хитай өлкилиридә хизмәт қиливатқан уйғур қизлири һәққидә тохталди.

Юқириқи аваздин тәпсилатини аңлаң.