Xitay da'iriliri türkiye wetendishi abdullajanning jesitini a'ilisige qayturushni ret qilghan

Gwangshining pingshyang türmiside sirliq halda qaza qilghan, türkiye wetendishi 21 yashliq Uyghur yigit abdullajan abdulmennan.

Öktebirning bashlirida türkiye wetendashliqidiki 21 yashliq Uyghur yigit abdullajan gwangshining pingshyang türmiside sirliq halda qaza qilghandin kéyin, türme da'iriliri uning jesitini tughqanlirigha bérishni ret qilghan.

Igilishimizche, 9-öktebir küni abdullajanning yekendiki uruq-tughqanliri gwangshi ölkisidin kelgen bir jiddiy téléfonni tapshuruwalghan. Uningda 9 aydin buyan pingshyang türmisige qamalghan yash abdullajanning tuyuqsiz késellik sewebi bilen qaza qilghanliqi uqturulghan.

Merhum abullajanning türkiyede olturushluq dadisi abdulmennan qari bügün ikkinchi qétim ziyaritimizni qobul qilip, pingshyangdiki türme da'irilirining oghlining jesitini tughqanlirigha qayturup bermigenlikini bildürdi.

Uning bildürüshiche, yekendiki uruq-tughqanliridin 4 kishi shu waqitning özide, merhum abdullajanning jesitini qayturup kélish üchün gwangshigha barghan. Epsuski, pingshyang sheherlik türme da'iriliri abdullajanning jesitini qayturushni ret qilghan.

Türme da'iriliri ulargha: “Pingshyang shehiri wiyétnam chégrasigha jaylashqan sezgür rayon. Shu sewebtin bu yerdin herqandaq nersini, bolupmu jesetni yötkep kétishke bolmaydu” dégen.

Türme terep yene, merhumning uruq-tughqanliridin yerlik sétiwélish üchün 125 ming som, méyitni depn qilish heqqi üchün 25 ming som bolup jem'iy 150 ming som pul töleshni éytqan.

Merhum abdullajanning tughqanliri buninggha étiraz bildürüp türme da'iriliri bilen talash-tartish qilishqan. Ular da'irilerge mundaq dégen: “Balining öz ata-anisi chet'elde. Uning üstige, merhum abdullajanmu türkiye wetendashliqigha ötken kishi. Uning yerliki üchün biz pul töliyelmeymiz. Bolmisa, méyitni bizge qayturunglar, yurtimizgha apirip öz qa'idimiz boyiche yerlikke qoyimiz.”

Türme da'iriliri axirida merhum abdullajanning yerliki we uni depn qilish heqqi üchün pul almaydighanliqini éytqan. Wehalenki, merhumning uruq-tughqanlirigha ölüm sewebi we jesetning ehwali heqqide éghiz achmasliq heqqide shert qoyghan.

Amalsiz qalghan uruq-tughqanlar axirida türme da'irilirining orunlashturushi boyiche, abdullajanning méyit namizini pingshyangdiki tungganlar meschitide chüshürüp, shu jaydiki musulmanlar qebristanliqigha depn qilghan.

Merhumning türkiyediki dadisi abdulmennan qari ziyaritimiz jeryanida yene munularni bildürdi:
“Oghlumning jesiti shundaq qilip pingshyangdiki musulmanlar qebristanliqigha depn qiliniptu. Uruq-tughqanlar méyitni sugha élish jeryanida bedinini tekshürüp körgenlikini éytti, emma bu heqte téléfonda manga héchnéme déyelmidi. Méning bu heqte sorighan so'alimghimu jawab bermidi. Men ularning hökümetning bésimi astida téléfonda bu toghriliq gep qilishtin qorquwatqanliqini uqup turdum.”

U yene munularni bildürdi:
“Oghlum 3 yash waqtida wetende qep qalghan. 18 Yildin kéyin yigit bolup türkiye wetendashliqigha ötken bir waqitta uningdin menggüge juda bolduq. Bu yil 1-ayning 27-küni oghlum xanoy xelq'ara ayrodromida wiyétnam saqchiliri teripidin guman bilen tutup kétilgendin kéyin, xitaygha ötküzüp bérilgen iken. 9 Aydin buyan pingshyang türmiside qamaqta yatti. Türkiye hökümitige bu heqte köp qétim erz yézip ehwalni dégen bolsaqmu, lékin héchqandaq ünümi bolmidi. Mana, türkiye wetendashliqigha ötüp bolghan balam xitay türmiside öldi. Tirikide héchkim ige bolmighan tursa, ölgende kim ige chiqatti!?...”

Tepsilatini awaz ulinishtin anglighaysiz.