1988-Yili 15-iyundiki Uyghur studéntlar namayishidin eslimiler (2)
2017.07.10
1988-Yilidiki Uyghur aliy mektep oqughuchilirining ikkinchi qétimliq zor namayishigha 29 yil bolghan bügünki künde, muhajirettiki shahitlar bu heqte eslime teqdim qildi we ashu qétimliq namayishning netijisi, Uyghur jem'iyitige körsetken tesiri hemde namayish yétekchilirining kéyinki teqdiri heqqide melumat berdi.
1988-Yilidiki Uyghur studéntlar namayishni teshkilligen we uninggha yétekchilik qilghan, nöwette dunya Uyghur qurultiyining bash katipliq wezipisini ötewatqan dolqun eysa ependi mezkur namayishning 1980-yillardiki Uyghur oqughuchilar herikitining untulmas bir sehipisi bolup qalghanliqini tekitlidi.
Ashu qétimliq Uyghur oqughuchilar namayishigha aktip ishtirak qilghan we namayishtin kéyin mektep da'irilirining qattiq agahlandurush jazasigha uchrighan, nöwette norwégiyede yashawatqan abduréshit abdukérim ependimu bu heqte eslime teqdim qildi.
U, shu künidiki namayishning shinjang uniwérsitétidin bashlinip, 10 kilométir yol yürüp taki méditsina institutighiche dawamlashqanliqini, yol boyi ürümchidiki Uyghur ahalilirining maddiy we meniwi jehettin oqughuchilargha medet bergenlikini alahide tekitlidi.
Dolqun eysa shu qétimliq namayishtin kéyin xitay da'irilirining özi bilen waris isimlik yene bir oqughuchini aliy mekteptin heydigenlikini, yene on nechche oqughuchigha türlük jaza bergenlikini, buning eyni waqitning shara'itida jem'iyette qattiq ghulghula peyda qilghan bir weqe bolghanliqini ilgiri sürdi.
Namayish qatnashchiliridin abduréshit ependimu eyni waqitta özining xitay hökümiti teripidin jazalan'ghan 12 neper Uyghur oqughuchining biri ikenlikini, mektep da'irilirining uni “Qattiq agahlandurush” jazasi bilen bir terep qilghanliqini eslep ötti.
Dolqun eysa shu qétimliq namayishning netijisi heqqide toxtilip mundaq dédi: “1988-Yilidiki ikkinchi qétimliq Uyghur studéntlar namayishi 1985-yilidiki birinchi qétimliq Uyghur oqughuchilar herikiti bilen birlikte pütkül Uyghur jem'iyitining oyghinishigha shundaqla 1990-yillardin kéyinki milliy heriketlerning jush urup rawajlinishigha idiyewiy asas yaratti.”
Abduréshit abdukérim ependi axirida, “1988-Yilidiki Uyghur studéntlar namayishi gerche zor mesililerni hel qilalmighan, on nechche oqughuchining jazalinishi bilen tügellen'gen bolsimu, emma bu heriket Uyghur bügünki zaman tarixida untulmas iz qaldurdi. Men buning üchün hazirmu pexirlinimen!” dédi.