Uyghur élida pichaq we qingraq tipidiki tighliq saymanlargha qoyulghan cheklime dawam qilmaqta

Igilishimizche, Uyghur élida, bolupmu Uyghur élining jenubidiki sheher, bazarlarda da'irilerning pichaq, qingraq, palta - kerke qatarliq a'ililerde ishlitilidighan tighliq saymanlargha bolghan cheklimisining hélihem dawam qiliwatqanliqi melum bolmaqta.

Yéqinda qeshqer sheherlik jama'et xewpsizlik idarisining jenubiy azadliq yoli saqchixanisi teripidin melum bir kishige bérilgen “Qingraq sétiwélish ijazetnamesi” bu nuqtini delillimekte.

Mezkur “Ijazetname” ning asti teripige yézilghan eskertishte mundaq déyilgen: “Birinchi, sétiwélishqa ijazet bérilgen tighliq saymanning sani reqem bilen emes, belki xenzuche chong xet bilen éniq yézilishi kérek؛ ikkinchi, mezkur ijazetname peqet shu künila küchke ige bolidu؛ üchinchi, mezkur ijazetname ikki nusxa yézilip, eslisi saqchixanida saqlinidu, kopiyesi mal sétiwalghuchigha bérilidu.”

“Ijazetname” ning axirida yene qingraq sétiwalghuchining “Shéngfa ashxana saymanliri mexsus dukini” din sétiwélishi alahide eskertilgen.

Mezkur “Qingraq sétiwélish ijazetnamesi” 8 - ayning 26 - küni qeshqer sheherlik j. X idarisi jenubiy azadliq yoli saqchixanisidin késip bérilgen bolup, uni ijtima'iy taratqulargha qoyghuchi “Ijazetname” alghan kishining ismi, kimlik nomuri we alaqilishish téléfon nomurini boyiwetken.

Melumki, pichaq we qingraq türidiki tighliq eswaplarning yéqinqi birqanche yillardin buyan xitay hökümet memurliri bilen amanliq xadimlirini qattiq teshwishke séliwatqanliqi xewer qilinmaqta. Shuning bilen bir waqitta yene, Uyghur éligha turkümlep yerleshtürüliwatqan xitay köchmenliriningmu Uyghurlarning qolidiki tighliq saymanlardin éghir derijide xatirjemsizliniwatqanliqi bildürülmekte.

Neq meydandin igiligen uchurlardin qarighanda, Uyghur élining jenubidiki qeshqer, yeken, xoten qatarliq jaylarda yerlik hökümet organliri tighliq eswaplarni cheklesh we kontrol qilish üchün kishini heyran qalduridighan bimene tedbirlerni yolgha qoymaqtiken.

Yéqinda qaraqash nahiyesining zawa bazirida qassapchiliq qilidighan bir kishining radiyomizgha bildürüshiche, nahiyelik partkom buyruq chiqirip Uyghur qassaplarning birdek 15 santimétirdin qisqa pichaq ishlitishini belgiligen. Bu belgilime hazir qaraqash nahiye bazirida qattiq ijra qilinmaqtiken.

Pichaq - Uyghurlar hayatida kem bolsa bolmaydighan tighliq sayman. Tarixtin buyan Uyghur erliri yénigha pichaq asidighan adetni shekillendürgen. Bu bir tereptin pichaqning kündilik turmushtiki ishlitilish qimmitining yoqiriliqidin bolsa, yene bir tereptin erlerning erlik jasaritini namayen qilidighan bir bézek buyumi süpitide ishlitilgen.

Halbuki, 90 - yillardin bashlap xitay da'irilirining Uyghur pichaqlirigha bolghan kontrolluqi hessilep küchiyishke bashlighan. Buning netijiside Uyghurlarning eng nepis we eng dangliq qol hüner sen'itining biri hésablan'ghan pichaqchiliq kespi cheklimige uchrighan. Hetta xitay taratquliri ötken yilidin buyan dunyagha dangliq yéngisar pichaqliqi we uning sodisining zawalliqqa yüzlen'genlikini xewer qilmaqta.

Bir Uyghur shahitning ötken yili yeken bazirida körgen bir échinishliq hékayisi bu nuqtini yenimu delilleydu. Uning bildürüshiche, 2014 - yili 10 - ayning axiri yeken baziridiki bir samsipez qolidiki piyaz toghrawatqan qingriqi bilen samsixanidin ikki qedem sirtqa chiqishigha étip tashlan'ghan. Bu ehwal xitay qoralliq küchlirining Uyghurlarning qolidiki tighliq saymanlargha bolghan sezgürlükining qaysi derijige barghanliqini körsitip bermekte.

Tepsilatini awaz ulinishtin anglighaysiz.