Pakistandin qaytip kelgen 3 aka-ukining xitay türmisidiki échinishliq riyazetliri
2015.06.30
Yéqinda intayin müshkülatlar bilen türkiyege kélip yerleshken bir Uyghur yash özining we a'ilisidiki 2 qérindishining xitay türmiside béshidin kechürgen riyazetliri heqqide melumat berdi.
Nam-sheripini waqtinche ashkarilashni xalimaydighan bu yashning radi'omizgha bildürüshiche, ularning a'ilisidiki 3 aka-uka qérindashning türmige qamilishi peqetla ularning pakistan'gha bérip oqughanliqi sewebidin iken.
Ürümchide soda-tijaret bilen shughullinidighan, qol-ilkide bar bir a'ilide ösüp-yétilgen 3 aka-uka qérindash dadisining arzusi we qollishi bilen 1990-yillarning axirliri pakistan'gha bérip oqughan. 2001-Yilidiki “11-Séntebir weqesi” din kéyin, xitay hökümitining mudaxilisi bilen pakistanda oquwatqan Uyghur oqughuchilar intayin qiyin ehwalda qalghan. Yol tapalighan bir qisim Uyghur oqughuchilar türkiyege yaki ereb ellirige bérip oqushini dawamlashturghan. Yene bir qisim Uyghur yashlar qoshna eller arqiliq yawropa we shimaliy amérika qit'esige kétip panahliqqa érishken.
Mezkur 3 aka-uka qérindashlar pakistanda 2002-yilining axirighiche ming teste kün ötküzüp axiri weten'ge qaytip kélishke mejbur bolghan. Halbuki, ular qaytip kélip uzaq ötmeyla ürümchidiki xitay dölet xewpsizlik saqchiliri teripidin tutqun qilin'ghan.
Radi'omiz ziyaritini qobul qilghan mezkur yashning bildürüshiche, u 2003-yili ürümchide birinchi qétim tutqun qilinip türmige qamalghan. Uzun ötmey uning ikki akisimu tutqun qilinip birqanche yil türme azabini tartqan.
Eyni chaghda, uning yéshi kichik bolghanliqi, uning üstige öpke késilige giriptar bolghanliqi qatarliq sewebler bilen türmide 2 ay yatqandin kéyin qoyup bérilgen. Uning 2 akisidin birige 2 yilliq, yene birige bir yérim yilliq qamaq jazasi bérilgen.
Échinishliq yéri shuki, uning ikkinchi akisi türmidiki azab we qiyin-qistaq netijiside rohiy jehettin gumran bolup, psixik normalsizliq késilige giriptar bolidu. U türmidin qoyup bérilgendin kéyinmu eslige kélelmeydu.
Hazir türkiyede yashawatqan bu yashning bildürüshiche, u 2010-yilining küz mezgilide ikkinchi qétim qolgha élinidu. Bu qétim u ürümchide Uyghurlarni haqaret qilghan bir xitaygha musht atqanliqi sewebidin saqchilar teripidin tutqun qilinidu hemde 4 yilliq qamaq jazasigha höküm qilinidu. Kéyinche a'ilisidikilerning uzun mezgil dewa qilishi bilen 8 ayliq qamaq jazasi kechürüm qilinip, 2014-yili 1-ayda türmidin qoyup bérilidu.
Tepsilatini awaz ulinishtin anglighaysiz.