Aqtu nahiyisidin lagérgha ekétilgen 15-20 ghiche qirghiz diniy zattin 4 nepirining kimliki aydinglashti

Muxbirimiz shöhret hoshur
2018.11.27
lager-aqtu-terbiyelesh-binasi.jpg “Terbiyelesh” lagérining üstidin tartilghan süriti. 2018-Yili yaz, aqsu.
BITTER WINTER

Muxbirimizning ötken aydiki éniqlashliri dawamida aqtu nahiyisining 1500 nopusluq bir qirghiz kentidin 300 che kishining lagérda ikenliki ashkarilan'ghan idi. Muxbirimizning bu heqtiki izchil éniqlashliri dawamida, aqtu nahiyisining charlong we qiziltagh qatarliq 3 yézisidin 15-20 che qirghiz diniy zatning lagérda ikenliki, bulardin 4 nepirining tursun imam, hesen toxsun, osman éli, mollash niyaz qatarliq imam we mezinler ikenliki hem bularning atush shehiridiki erzan we kunshen qatarliq jaylardiki lagérlarda qamaqliq ikenliki aydinglashti. Töwende muxbirimiz shöhret hoshurning bu heqte teyyarlighan programmisi diqqitinglarda bolidu.

Beydu uchur ambirida körsitilishiche, aqtu nahiyisi 11 yéza, 2 bazar, ikki charwichiliq meydani we bir ahaliler rayonidin teshkillen'gen. Aqtu nahiyisining omumi nopusi 220ming, Uyghur nopusi 160 ming, qirghiz nopusi 40 ming we xitay nopusi 8 ming etrapida bolup, ötken aydiki éniqlishimiz dawamida, aqtuning charlong yézisining 1500 nopusluq bir qirghiz kentidinla 300 che kishining lagérda ikenliki ashkarilan'ghan idi. Bügünki éniqlishimiz dawamida, aqtuning charlong, qiziltagh we bulung yéziliridin 15-20 che qirghiz diniy zatning lagérda ikenliki melum boldi. Aqtudiki melum bir saqchixanida wezipe ötewatqan bir saqchi xadimi, yuqiriqilardin charlong yézisidin tutulghan 4 neper qirghiz diniy zatning kimliklirini ashkarilidi. Ashkarilinishiche, bular bu yil 30 yashlargha kirgen tursun imam, 40 yashlar chamisidiki hesen toxsun, 32 yashliq osman éli we 30 yash etrapidiki mollash niyaz qatarliqlar bolup, bular eslide charlongdiki meschitlerde imam we mezinlik qiliwatqan diniy zatlardur. Bu saqchi xadimi yene yuqiriqilardin osman élining ilgiri hökümet özi uyushturghan bir yighin'gha qatnashqanliqi üchün tutulghanliqini ilgiri sürdi. Emma u bu yighinda osman élining hökümet kütkendin bashqiche bir gep qilip salghanliqi we yaki kütülmigen bir léksiye mezmunigha qulaq sélip qalghanliqi heqqide melumat bérelmidi. Ilgiri xotendin igiligen uchurlirimizda, da'irilerning özliri ilgiri yol qoyghan bir qisim ish-heriketlerni emdilikte xata dep chekleshke ötkenliki, emma nöwette diniy zatlarni jazalighanda burunqi ish heriketlirimu yéngi ölchemge sélip jazalawatqanliqi, netijide qariqashning yawa yézisidin 60% diniy zatning tutqunda ikenliki ashkarilan'ghan idi. 

Mezkur saqchi xadimi bu diniy zatlarning aqtu nahiyisi we atush shehiridiki yighiwélish lagérlirida ikenliki we shu lagérlardiki Uyghurlar bilen bille tutup turuluwatqanliqini ashkarilidi.

Biz bu qirghiz diniy zatlarning qaysi lagérlarda ikenliki heqqide atushtiki alaqidar xadimlardin melumat soriduq. Melum bir edliye ponkiti xadimi atush shehiri we uning etrapida 6 orunda lagér barliqini ashkarilidi. U atush shehiridiki nisbeten chongraq lagérlarning kunshen we erzan dégen jaydiki lagérlar ikenlikini, charlongdin élip kélin'gen qirghiz diniy zatlarning ene shu ikki lagérda ikenlikini tilgha aldi. 

Hörmetlik radi'o anglighuchilar, diniy zatlar, Uyghur rayonida atalmish térrorluqqa qarshi qattiq zerbe dolqunliri bashlan'ghandin buyan, zerbining asasliq nishanliridin biri bolup qalghan. Yighiwélish lagéri tesis qilin'ghandin kéyin, hetta bezi jaylarda, diniy zatlarning asasen dégüdek hemmisiningla lagérgha ekétilgenliki, bir qisim murasimlarning yétekchisiz qalghanliqi ashkarilan'ghan.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.