Guma pichaqliq hujumidin kéyin kériye, chira nahiyeliri yüzligen yardemchi saqchi we charlash xadimi yallighan

14-Féwral küni guma nahiyiside pichaqliq hujum yüz bérip 6 neper xitay öltürülgendin kéyin xoten wilayitining weziyiti pewqul'adde jiddiyleshken. Xotenning kériye we chira nahiyeliri jiddiy uqturush chiqirip, yüzligen yardemchi saqchi, amanliq xadimi we charlash xadimi yallighanliqi melum.

Igilinishiche, 2-ayning 16-küni kériye nahiyelik xelq hökümiti ishxanisi uqturush chiqirip, jem'iyettin 254 neper yardemchi saqchi xadimi qobul qilidighanliqini bildürgen. Ularning 204 nepiri yerlik millettin, 50 nepiri xitaylardin qobul qilinidiken. Ularning yash cheklimisi 18 yashtin 30 yash ariliqida bolup, qobul qilishtiki birinchi sherti “Junggoning birlikini qoghdaydighan, millet bölgünchiliki we qanunsiz diniy pa'aliyetlerge qarshi turidighan” aktip yashlar bolushi kérekken.

Uningdin bir ay ilgiri, yeni 1-ayning 19-küni chira nahiyelik xelq hökümitimu jem'iyettin 207 neper amanliq tekshürüsh xadimi, yeni “Sheherge kirishtiki tekshürüsh ponkitlirida turup bixeterlik tekshürüshi élip baridighan xadimlar” bilen 84 neper yardemchi saqchi qobul qilidighanliqi heqqide uqturush chiqarghan.

Biz yuqiriqi uchurgha asasen kériye nahiyesidiki 4 saqchixanigha téléfon qilip ehwal sürüshtürduq. Kériye nahiye qarqi yéziliq saqchixana bu heqte uchur bérishni ret qilghan bolsimu, emma kériyening oytoghraq, kökyar we siyek yéziliq saqchixaniliri ehwalning rastliqini delillidi hemde bu heqtiki bir qisim tepsilatlarni ashkarilidi.

Kériye nahiyesining oytoghraq saqchixanisidiki bir nöwetchi xadim mundaq dédi: “Men yardemchi saqchi. Hazir bu yerde nöwetchilikte turuwatqanlar bu toghriliq sizge melumat bérelmeymiz. Peqet bashliqlardila sirtqa qarita gep qilish hoquqi bar. Men bu saqchixanigha ishqa kirgili 15 kündek boldi. Lékin men yéqinda qobul qilin'ghan yardemchi saqchilar qatarida emes.”

Kériye nahiyesining kökyar yéziliq saqchixanisidiki bir kéchilik nöwetchi xadim yéqinda 200 din artuq charlash xadimi qobul qilin'ghanliqi, ularning yéza tewesidiki muhim kocha yaki yol éghizlirigha qurulghan “Gangpéng”, yeni polat, qeleydin yasalghan tekshürüsh ponkitida nöwetchilikte turidighanliqini bildürdi.

“Yéngidin qobul qilin'ghan charlash xadimliri kéche-kündüz, yeni 48 sa'et ulap ishleydu. Bizdiki bundaq jiddiychilik yéqinda gumida yüz bergen weqedin kéyin boluwatidu. Bizning kökyar saqchixanigha ötkende yardemchi saqchilarni toluqlap bolghan idi. Shunga bu qétim yéngidin qobul qilin'ghan 200 nechche amanliq xadimidin bizning saqchixanigha adem teqsim qilmidi.”

U mundaq dédi: “Ulargha her ayda tamaq puli üchün 450 yüen béridu. Ayliq ma'ashi 2600 yüen. Qobul qilin'ghanlarning yéshi 18 yashtin 30 yash ariliqida, ularning ichide yéngidin mektep püttürgenler yaki xizmet kütüwatqan yashlar köprek. A'iliside siyasiy mesilisi bar yaki nuqtiliq nopus tizimigha kirgenler qet'iy qobul qilinmaydu. Siyasiy sherti bekmu éghir.”

U yene charlash xadimlirining ikki guruppigha ayrilip uda 48 sa'et dem almay ishlewatqanliqini, gumidiki pichaqliq hujumdin kéyin bu yerde weziyettin pewqul'adde jiddiyliship ketkenlikini ashkarilidi.

Kériye nahiyesining siyek yéziliq saqchixanisidiki bir nöwetchi xadim mundaq dédi: “Siyek yézisi teweside ikki chong gangpéng bar. Ularni adette 36 we 37 dégen kod bilen ataymiz. Uyghurche amma arisidiki atilishi ‛xelqqe qulay saqchi ponkiti‚. Adette chongraq gangpénglar 80 kwadrat métir etrapida bolidu. Uningda 22 din 23 ke qeder charlash xadimi turushi kérek iken. Hazirche 17 din adem bar, shunga charlash xadimlirini toluqlash üchün élan chiqirip, 250 adem qobul qildi. Ularni hazirche téxi teqsim qilmidi. Anglishiche, meshqlendürüwatqan oxshaydu.”

U yene mundaq dédi: “Siyek yézisida ikki gangpéng bar. Ikkisining ariliqi 500 métir kélidu. Biri dölet tash yolining del siyek yézisigha kiridighan éghizida, yene biri siyek yézisidin kériye nahiye bazirigha mangidighan yol éghizida. Herqandaq kishi yézidin chiqmaqchi bolsa mushu ikki gangpéngdin ötmey sirtqa chiqalmaydu. Ikki gangpéngning ariliqida weqe yüz bérip qalsa adette 3 minutta neq meydan'gha yétip bérishimiz telep qilinidu.”