Долқун әйса: “пакистандики мустәқиллиқ тәләп қиливатқан милләтләр билән болған һәмкарлиқни күчәйтимиз”

Дуня уйғур қурултийи баш катипи долқун әйса әпәнди 8-айниң 28-күни германийәниң франкфорт мәтбуат сарийида өткүзүлгән “бесим астидики милләтләрниң мустәқиллиқи: инсанларниң иттипақлиқи, дуня тинчлиқи вә инсанийәтниң тәрәққияти” намлиқ хәлқара йиғинда “шәрқий түркистан хәлқиниң әркинлик үчүн күрәшлири вә һәқлири” дегән темида доклат бәрди. Йиғинни пакистандин мустәқиллиқини тәләп қиливатқан балуҗистанлиқлар, синдлиқлар вә кәшмирликләргә охшаш милләтләрниң тәшкилатлири уюштурған болуп, дуня уйғур қурултийи баш катипи долқун әйса әпәнди дуня уйғур қурултийиға вакалитән бу тәшкилатлар билән пикир алмаштурғандин сирт, мәзкур тәшкилатлар билән бундин кейин қандақ һәмкарлишиш тоғрисидиму музакирә елип барған. У, бундин кейин һәмкарлиқни техиму күчәйтидиғанлиқини тәкитлиди.

Зияритимизни қобул қилған долқун әйса әпәнди мәзкур йиғинниң, пакистандики юқирида дәп өткән милләтләрниң мустәқиллиқи мәсилиси билән бирликтә тибәт вә уйғурларға охшаш милләтләрниңму әркинлик мәсилиси тоғрисида музакирә елип бериш үчүн чақирилғанлиқини баян қилди.

Долқун әйса әпәнди өзиниңму алаһидә тәклип бойичә бу йиғинға иштирак қилип доклат бәргәндин сирт, улар билән қандақ һәмкарлиқ елип бериш тоғрисидиму музакирә елип барғанлиқини тәкитлиди.

Долқун әйса әпәнди пакистанда мустәқиллиқ тәләп қиливатқан милләтләрниң уйғур мәсилисигә бәкла қизиқидиғанлиқини, доклатини қизиқип аңлап соаллар сориғанлиқини баян қилди.

Пакистан-хитай дөлитиниң әң йеқин дост дөләтлиридин бири болуп, пакистандики балуҗистанлиқлар, кәшмирликләр, синдлиқлар хитай оттуриға қойған “бир бәлвағ, бир йол” қурулушиғиму қарши икән.

Ундақта, балуҗистанлиқлар, синдлиқлар вә кәшмирликләр пакистандин немиләрни тәләп қилиду?

Лаһор ислам институтини пүттүргән, узун йил пакистанда турған вә һазир түркийәдә яшаватқан уйғур зиялийси миркамил қәшқәрли әпәнди бу һәқтики зияритимизни қобул қилип, балуҗистанниң пакистандин бурун мустәқиллиқини елан қилған район икәнликини, мустәқиллиқини елан қилғандин кейин пакистанниң қорал күчи билән бу районни қошувалғанлиқини илгири сүрди.

Миркамил қәшқәрли әпәнди синдләрниңму пакистанда инсан һәқлири дәпсәндичиликкә учраватқан хәлқ икәнликини баян қилди.

Миркамил қәшқәрли йәнә, хитайниң йеңи йипәк йоли қурулушиниң пакистанниң муқимсиз районлири болған балуҗистан, кәшмир қатарлиқ 4 районидин өтидиғанлиқини, салаһийити ениқ болмиған бу район хәлқиниң йипәк йолиға қарши икәнликини баян қилди.

Дуня уйғур қурултийи 2015-йилидин бери дуняниң һәрқайси җайлирида, болупму явропа дөләтлиридә паалийәт елип бериватқан балуҗистанлиқлар, синдлиқлар вә кәшмирликләр қурған тәшкилатлар билән һәмкарлишиватқан болуп, бирләшкән дөләтләр тәшкилати вә явропа парламентида көп қетим ортақ паалийәт өткүзгән. Долқун әйса әпәндиниң ейтишичә, бундин кейинму бу хил һәмкарлиқлар давамлишидикән.