Dolqun eysa: “Pakistandiki musteqilliq telep qiliwatqan milletler bilen bolghan hemkarliqni kücheytimiz”

Dunya Uyghur qurultiyi bash katipi dolqun eysa ependi 8-ayning 28-küni gérmaniyening frankfort metbu'at sariyida ötküzülgen “Bésim astidiki milletlerning musteqilliqi: insanlarning ittipaqliqi, dunya tinchliqi we insaniyetning tereqqiyati” namliq xelq'ara yighinda “Sherqiy türkistan xelqining erkinlik üchün küreshliri we heqliri” dégen témida doklat berdi. Yighinni pakistandin musteqilliqini telep qiliwatqan balujistanliqlar, sindliqlar we keshmirliklerge oxshash milletlerning teshkilatliri uyushturghan bolup, dunya Uyghur qurultiyi bash katipi dolqun eysa ependi dunya Uyghur qurultiyigha wakaliten bu teshkilatlar bilen pikir almashturghandin sirt, mezkur teshkilatlar bilen bundin kéyin qandaq hemkarlishish toghrisidimu muzakire élip barghan. U, bundin kéyin hemkarliqni téximu kücheytidighanliqini tekitlidi.

Ziyaritimizni qobul qilghan dolqun eysa ependi mezkur yighinning, pakistandiki yuqirida dep ötken milletlerning musteqilliqi mesilisi bilen birlikte tibet we Uyghurlargha oxshash milletlerningmu erkinlik mesilisi toghrisida muzakire élip bérish üchün chaqirilghanliqini bayan qildi.

Dolqun eysa ependi öziningmu alahide teklip boyiche bu yighin'gha ishtirak qilip doklat bergendin sirt, ular bilen qandaq hemkarliq élip bérish toghrisidimu muzakire élip barghanliqini tekitlidi.

Dolqun eysa ependi pakistanda musteqilliq telep qiliwatqan milletlerning Uyghur mesilisige bekla qiziqidighanliqini, doklatini qiziqip anglap so'allar sorighanliqini bayan qildi.

Pakistan-xitay dölitining eng yéqin dost döletliridin biri bolup, pakistandiki balujistanliqlar, keshmirlikler, sindliqlar xitay otturigha qoyghan “Bir belwagh, bir yol” qurulushighimu qarshi iken.

Undaqta, balujistanliqlar, sindliqlar we keshmirlikler pakistandin némilerni telep qilidu?

Lahor islam institutini püttürgen, uzun yil pakistanda turghan we hazir türkiyede yashawatqan Uyghur ziyaliysi mirkamil qeshqerli ependi bu heqtiki ziyaritimizni qobul qilip, balujistanning pakistandin burun musteqilliqini élan qilghan rayon ikenlikini, musteqilliqini élan qilghandin kéyin pakistanning qoral küchi bilen bu rayonni qoshuwalghanliqini ilgiri sürdi.

Mirkamil qeshqerli ependi sindlerningmu pakistanda insan heqliri depsendichilikke uchrawatqan xelq ikenlikini bayan qildi.

Mirkamil qeshqerli yene, xitayning yéngi yipek yoli qurulushining pakistanning muqimsiz rayonliri bolghan balujistan, keshmir qatarliq 4 rayonidin ötidighanliqini, salahiyiti éniq bolmighan bu rayon xelqining yipek yoligha qarshi ikenlikini bayan qildi.

Dunya Uyghur qurultiyi 2015-yilidin béri dunyaning herqaysi jaylirida, bolupmu yawropa döletliride pa'aliyet élip bériwatqan balujistanliqlar, sindliqlar we keshmirlikler qurghan teshkilatlar bilen hemkarlishiwatqan bolup, birleshken döletler teshkilati we yawropa parlaméntida köp qétim ortaq pa'aliyet ötküzgen. Dolqun eysa ependining éytishiche, bundin kéyinmu bu xil hemkarliqlar dawamlishidiken.