Yaponiye takushoko uniwérsitétida Uyghurlar toghrisida doklat bérildi

10-Iyul küni tokyodiki takushoko uniwérsitéti siyasiy-iqtisad penliri fakultéti oqughuchilirigha Uyghur mesilisi boyiche mexsus doklat bérish pa'aliyiti ötküzülgen bolup, pa'aliyette mezkur uniwérsitétning Uyghur mesilisige yéqindin köngül bölüp kéliwatqan proféssori fuji génki ependi bilen yaponiyediki dunya Uyghur qurultiyining wekili doktor turmuhemmet hashim söz qilghan.

Pa'aliyet shu yer waqti etigen sa'et on yérimdin on ikki yérimgha qeder ikki sa'et etrapida dawam qilghan bolup, pa'aliyetke texminen 60 ge yéqin oqughuchi qatnashqan.

Tokyodiki takushoku uniwérsitétida ötküzülgen Uyghur mesilisi toghrisida doklat bérish pa'aliyitide söz qilghan mezkur uniwérsitétning proféssori fuji génki ependi aldi bilen xitay kompartiyesining 1949-yili Uyghur élini ishghal qilghandin buyanqi Uyghur rayonida élip barghan türlük basturush heriketliri toghrisida toxtalghan bolup, bu heqte ziyaritimizni qobul qilghan proféssor fuji génki pa'aliyet heqqide toxtilip: “Mektipimiz ötken yilidin bashlap her yili Uyghur mesilisi toghrisida oqughuchilargha doklat bérish pa'aliyitini yolgha qoyghan bolup, bu qétimqi pa'aliyetning ötken yilqigha qarighanda alahide bolghan teripi, xitaydin mektipimizge kélip xelq'ara munasiwetler we shundaqla siyasiy-iqtisad penliride oquwatqan xitay oqughuchilarmu qatnashti. Ular xitay hökümiti öz xelqidin yoshurup sir tutup kéliwatqan Uyghur élida yüz bergen bir qisim weqeler we mesililerni anglap heyran qilishti shundaqla bu heqte biz bilen pikirleshti” dédi.

Doklat bérish pa'aliyitige alahide teklip qilin'ghan yaponiyediki dunya Uyghur qurultiyining wekili doktor turmuhemmet hashim nöwettiki Uyghur weziyiti toghrisida söz qilghan bolup, u sözide 2009-yilidiki 5-iyul ürümchi weqesi we shundaqla yéqinda misirda yüz bergen Uyghur oqughuchilarni tutqun qilish we xitaygha qayturush mesilisi toghrisida toxtalghan.

Doklattin kéyin ziyaritimizni qobul qilghan doktor turmuhemmet hashim bu qétimqi pa'aliyette misirdiki Uyghur oqughuchilar toghrisida toxtalghanliqini tilgha élip ötti.

Doktor turmuhemmet hashimning bildürüshiche, doklatqa qatnashqan ikki neper xitay oqughuchi 5-iyul ürümchi weqesi we Uyghurlarning kelgüsi toghrisida bir qisim so'allarni otturigha qoyghan.

Axirida ziyaritimizni qobul qilghan, Uyghur mesilisi toghrisida doklat bérish pa'aliyitige qatnashqan takushoko uniwérsitéti siyasiy-iqtisad penliri fakultétining oqughuchisi taro pa'aliyet heqqide toxtilip: “Yaponiye metbu'atlirida dawamliq Uyghur mesilisi toghrisida köpligen uchurlar bérilip turidu. Biraq, bügünki doklatta otturigha qoyulghan bezibir melumatlar biz metbu'atlarda körmigen yéngi uchurlar iken. Bolupmu, misirdiki Uyghur oqughuchilar mesilisi kishini heqiqeten oygha salidu” dédi.

Igilishimizche, 8-iyul küni yaponiye Uyghur birliki teshkilatining teshkillishi bilen 5-iyul ürümchi weqesining 8 yilliqini xatirilesh yüzisidin tokyodiki xitay elchixanisi aldida xitaygha qarshi namayish élip bérilghan bolup, namayishqa Uyghur, tibet, mongghul we Uyghur mesilisini qollighuchi bir qisim yaponlar qatnashqan.

Yuqiriqi awaz ulinishidin tepsilatini anglang.