Xitay da'iriliri muhajirettiki Uyghurlarning hiytliq salamlishish hoqoqini cheklidi
2015.07.21

Xitay da'irilirining Uyghur diyarda élip bériwatqan qattiq qol siyasiti chékidin éship bériwatqanliqi ashkara bolmaqta.
Chet'ellerde yashawatqan Uyghurlarning inkas qilishiche, dunya musulmanlirining rozi hiytni tebriklesh, héyt tentenside uruq - tughqanlar ara bérish kélish - qilish, ehwallishish normal ehwal bolsimu, lékin xitay da'irilirining muhajirettiki Uyghurlarning wetendiki uruq - tughqanliri bilen téléfun arqiliq normal salamlishighimu cheklime qoyiwatqanliqi otturigha chiqti.
Chet'ellerde siyasiy pa'aliyet qiliwatqan Uyghur akitplarning a'ile tawabi'atlirini sewebsiz turmige qamash, ulargha bésim qilip chet'eldin kirgen téléfunlarni almasliq kélishimige mejburiy qol qoydurush, téléfunlarni bilmey qobul qilip qalghan uruq - tughqanlirini 3,4 yilliq qamaqqa mehküm qilish qatarliq éghir jazalar bilen jazalap nuqtiliq a'iler qatarida közitish, sheher atlashqa toghra kelse yéshil kart we bashqa resmiyetlerni bijirip bermeslik qatarliq bahaniler bilen erkinlikini boghup kelmekte.
Yéqinqi yillardin buyan, xitay hökümiti chet'elde normal yashawatqan Uyghurlarningmu wetendiki uruq - tughqanliri bilen bolghan alaqe qilishigha cheklime qoyup, muhajirettiki Uyghurlarning uruq - tughqanlirighimu qattiq bésim ishlitip ularning normal alaqe qilishgha tosqunluq qilmaqta.
2009 - Yili 5 - iyul weqesidin kéyin, Uyghur diyarida 7 ay etrapida sirttin kiridighan téléfunlargha cheklime qoyulghan idi. Xelq'araning küchlük bésimi astida téléfun cheklimisi bikar qilin'ghan bolsimu, bügün'ge kelgende muhajirettiki Uyghurlarning uruq - tughqanlirigha her xil shekilide bésim qilish, turmige mehküm qilish üsülliri bilen, ularning chet'eldiki uruq - tughqanliri qilghan téléfun we bashqa alaqe wastiliridiki alaqilishishini cheklep kelmekte.
Biz bu heqte tepsiliy ehwal igilesh üchün, shiwétsiyede yashawatqan, uruq - tughqanliri bilen alaqsi üzulup qalghan eysa ependimni ziyaret qilduq.