Xitayning gu'angdung, yünnen ölkiliride zor kölemlik namayish yüz berdi

Melum bolushiche, bu hepte gu'angdungning puning shehiri we yünnenning xawtung sheherliride yüz bergen namayishlarda saqchilar bilen namayishchilar orisida toqunush kélip chiqqan, bir türküm namayishchilar yarilan'ghan, nechche on namayishchi tutqun qilin'ghan.

Uchurlargha qarighanda, gu'angdungning puning shehiride ötken heptining axiri bashlan'ghan exlet zawutigha naraziliq bildürüsh namayishi 24-dékabirgha kelgende 30 ming kishilik zor namayishqa aylan'ghan.

Radi'omizgha namayishning ehwali heqqide inkas qilghuchilarning bildürüshiche, namayish 10 kündin buyan dawam qilip kéliwatqan bolsimu, emma peyshenbe küni saqchilar bilen namayishchilar arisida eng keskin toqunush weziyiti shekillen'gen. 5 Sa'etke yéqin dawamlashqan toqunushta saqchilar namayishchilar topigha 10 nechche dane közdin yash aqquzush bombisi atqan we oq chiqirip agahlandurush bergen. Toqunushta namayishchilardin 100 nechche kishi yarilan'ghan, nechche onlighan namayishchi tutqun qilin'ghan.

Namayish qatnashchiliridin puning shehiri yünlo baziridin yü ependi namayishtiki toqunushning yüz bérish sewebi heqqide toxtilip: “24-Dékabir etigen bazardiki puqralar we ikki ottura mektepning oqughuchiliri yene bir qétimliq namayishqa hazirlan'ghan idi. Bazarliq saqchi idarisining bir neper saqchi bashliqi mektepke kélip oqughuchilarni namayish qilmasliqqa agahlandurghan, mektep derwazisini taqap oqughuchilarni exlet zawuti qurulushigha imza qoyushqa mejburlighan we  imza qoyushni ret qilghan oqughuchilarni urghan. Bu saqchi bashliqini qoghdash üchün mektepke nurghunlighan saqchilar yétip kelgen, netijide mektep derwazisi aldigha toplan'ghan namayishchilar bilen saqchilar otturisida toqunush yüz berdi” dédi.

Shü ependi yene toqunush weziyitini bayan qilip: “Qiz oqughuchi saqchi bashliqi teripidin tayaq yédi. Melum bolushiche, uning söngikimu sunduruluptu. Bu ehwal köpchilikning ghezipini kücheytiwetti. Ghezeplen'gen oqughuchilar we mektep derwazisi aldidiki kishiler topi saqchi bashliqi jéngni urushqa bashlidi. Nechche sa'et ichidila ademler köpiyip 30 mingdin éship ketti. Ikki terep otturisidiki toqunushmu shiddetlik boldi. Saqchilar ammigha qaritip közdin yash aqquzush bombisi atti. Saqchilar yene miltiqliridin oq chiqardi. Yash aqquzush bombisining tesiridin biz chékinishke mejbur bolduq. Birdemdin kéyin neq meydan'gha yene qaytip kélip qarisaq, meydanda qalghan namayishchilar bilen saqchilar arisidiki toqunush dawamlishiwétiptu. Meydanda yarilan'ghan ademler yüzdin ashidu. Beziler yerde yétiptu. Anglishimche, 10 nechche adem tutqun qiliniptu” dédi.

Namayish meydanidin radi'omiz ziyaritini qobul qilghan lü ependining bildürüshiche, buningdiki namayishqa yünlo bazidiki puqralarning hemmisi dégüdek qatnashqan, emma yerlik hökümet weqe heqqidiki uchurlarni qamal qilishqa urun'ghan.

Lü ependi mundaq dédi:“Namayish meydanidiki puqralar yüz bergen toqunush heqqidiki uchurlarni torda ashkarilap, bashqa ölkidikilergimu bildürüshke tirishiwatidu. Hazir bazarda mushundaq chong weqe chiqti. Hökümet alahide saqchilarni ewetip, nurghun oqughuchini urup yarilandurdi. Bilishimizche, yerlik hökümet pütkül puning shehiridiki saqchilarning hemmisini namayish meydanigha yollaptu. Hazir namayish meydani bekla qalaymiqan, saqchilar körgenla ademni uruwatidu. Yerlik hökümet rastla qanunsizlashti. Muxbirlar bolsa weqege chétilip qélishtin qorqup bu yerge kélip xewer ishleshke jür'et qilalmaywatidu.”

Melum bolushiche, bu hepte yene yünnenning xawtung shehiride térilghu yerliri poyiz istansisi qurush namida hökümet teripidin erzan bahada igiliwélin'ghan déhqanlarning naraziliq namayishi yüz bergen.

Xawtung shehiri jénshyung nahiyisi myawgéng kentidiki yéri hökümet teripidin erzan bahada mejburiy igiliwélin'ghan déhqanlar 12-ayning 20-küni nahiyilik hökümet aldida jim olturuwélip naraziliq bildürgende, hökümet 100 nechche saqchi ewetip naraziliq bildürgen déhqanlarni basturghan. Tayaq yégüchiler arisida nurghunlighan yashan'ghan kishiler, ayallar we balilar bar bolup, naraziliq bildürgen déhqanlardin bir qismi tutqun qilin'ghan.

Charshenbe küni xawtung shehiridin radi'omiz ziyaritini qobul qilghan ju ependi ehwalni bayan qilip: “Nahiye we yéziliq hökümet kadirliri, nahiyilik bazar bashqurush idarisi we saqchilardin terkib tapqan yüz nechche kishilik ademler topi, étiz béshida jim olturuwélip naraziliq bildürüwatqan déhqanlar üstige topa ittirish mashinilirini heydiginiche basturup keldi. Ular uchrighanla ademni urdi. Yarilan'ghanlar ichide ayallar hetta balilarmu bar. Hazir yarilan'ghanlar doxturxanida dawaliniwatidu.”

Gu'angdungning puning shehiri we yünnenning xawtung shehiride yüz bergen naraziliq namayishi heqqidiki resim we sin'alghu uchurliri ijtima'iy taratqularda tarqalghan bolsimu, emma her ikki jaydiki hökümet da'iriliri weqe heqqidiki xewerlerni qamal qilishqa urunuwatqanliqi melum.

Radi'omiz puning sheherlik hökümet ishxanisigha téléfon qilip ehwal igileshke tirishqan bolsaqmu, emma hökümet xadimi peyshenbe küni yüz bergen namayish we toqunushni inkar qilip: “Qalaymiqan sözlimeng! bularning hemmisi ösek sözler. Hazir ehwal téxi éniq emes. Biz sizge peqet mushundaqla jawab béreleymiz” dédi.

Yünnenning xawtung sheherlik hökümet ishxanisining xadimi bolsa, ehwaldin xewiri yoqluqini bildürüp, téléfon ziyaritige jawab bérishni ret qildi.