Wal strit zhurnili: “Hujumchilar 6 sa'etke yéqin waqit ichide az dégende 5 orun'gha hujum qildi”
2014.07.29

Düshenbe küni seherde yeken nahiyiside zor weqe chiqip, onlarche kishi hayatidin ayrilghan. Xitayning shinxu'a agéntliqi weqe yüz bérip, aridin bir kün ötkendin kéyin bu heqte uchur tarqatti. Shinxu'a öz xewiride ölgen adem sanini 13 dep élan qilghan bolsimu, emma dunya Uyghur qurultiyi weqening kölimining zorliqini, ölgen, yarilan'ghan adem sanining xewer qilin'ghandinmu köp bolghan bolushi mumkinlikini perez qilmaqta. Hazir yeken nahiyisidiki yézilargha téléfon alaqisi rawan emes bolup, téléfon'gha chiqqan bir qisim ahalilermu özlirining weqedin xewersizlikini ilgiri sürmekte.
Uyghur qurultiyi re'isi rabiye qadir xanim weqedin kéyin derhal bayanat bérip, xitay hökümitini basturush siyasitini derhal ayaqlashturushqa chaqirdi.
Bügün xitayning shinxu'a agéntliqi düshenbe küni seherde yekende zor kölemlik weqe bolup, on nechche kishining ölgenlikini xewer qildi. Shinxu'a öz xewiride, élishqu we xangdi yézilirida bir qisim pichaqliq hujumchilarning saqchixana we hökümet binalirigha hujum qilghanliqini, 13 neper puqraning ölgenlikini, 31 dane aptomobilning urup-chéqilghanliqini xewer qildi. Igilinishiche, weqe yüz bergendin kéyin da'iriler yeken nahiyisining qisqa uchur yollash we intérnét tor mulazimitini derhal taqiwetken. Biz xewerni alghandin kéyin terep-tereptin yeken nahiyisige qarashliq yézilargha téléfon qilip ehwal igileshke tirishtuq. Yeken nahiyisidiki köp qsim yézilargha qilghan téléfonimiz ulanmidi. Emma nahiye ichidin téléfonimizgha chiqqan bir kishi bolsa özi yekende ishleydighanliqini, emma weqedin xewirining yoqluqini ilgiri sürdi. Biraq bu kishining gépidin qarighanda, eslide héyt küni etigende mektep baliliri mektepke kélip bayraq chiqirish murasimigha qatnishishqa orunlashturulghan, biraq da'iriler tuyuqsiz uqturush chiqirip seyshenbe küni balilarni mektepke yighishni emeldin qalduruwetken.
Biz yene yeken da'irisidiki nurghun orunlargha téléfon qilghan bolsaqmu télifon ulanmidi, ulan'ghan nomurdiki kishiler bolsa weqe heqqide jawab bérishtin özini tartti. Yekendiki weqening kölimi we uning heqiqiy jeryanliri heqqide xitay hökümiti hazir shinxu'a agéntliqidin bashqa héchqandaq uchur menbesi bu heqte xewer tarqatmidi. Da'irilerning hazir yeken nahiyisini qattiq qamal astigha alghanliqi melum. Dunya Uyghur qurultiyi bayanatchisi dilshat rishit özlirige kelgen xewerlerde chiqimning intayin éghirliqining melum boluwatqanliqini éytti.
Dunya Uyghur qurultiyi re'isi rabiye qadir xanim bolsa weqe heqqide derhal bayanat bérip, xitay terepni salmaq bolup, weqede heddidin ziyade küch qollinishtin saqlinishqa we Uyghurlargha yürgüzüwatqan sistémiliq basturush siyasitini ayaghlashturushqa chaqirdi.
Yekende yüz bergen weqe derhal xelq'aradiki metbu'atlarnimu özige jelp qildi. Amérikidiki wal strit zhurnili bu heqte tarqatqan xewiride éytishiche, xitaydiki bir tor bette tarqalghan matériyalda weqe heqqide “Düshenbe küni seherde hujumchilar 6 sa'etke yéqin waqit ichide az dégende 5 orun'gha hujum qildi, hujumchilar weqe meydanigha ewetilgen 90 kishilik herbiy qoshunighimu tuyuqsiz hujum qildi, xitay qisimliri hujumchilardin 16 nepirini étip tashlidi” dep yézilghan. Wal sitrit zhurnili bu xewerning toghriliqini delillesh üchün élishqu yéza saqchixanisigha téléfon qilghinida, téléfon'gha jawab bergen saqchi yuqirida éytilghanlarning rastliqini, emma özlirining weqe heqqide bashqa melumat bérelmeydighanliqini éytqan. U saqchi yene, hazir weqe sewebidin yeken teweside intérnét tori we qisqa uchur yollashning toxtitiwétilgenlikini bildürgen.
Igilinishiche, yekende hazir weziyet qattiq jiddiy iken. Wal strit muxbirining téléfonigha jawab bergen bir méhmanxana xizmetchisi adette héyt küni kochida migh-mix adem bolidighanliqini, emma hazir kochida birmu adem yoqluqini éytqan. Dunya Uyghur qurultiyi bolsa bügünki bayanatida, xitayni, rayonda muqimsizliqqa, naraziliqqa seweb boluwatqan béism siyasetlirini derhal ayaqlashturushqa, xelq'ara musteqil organlarning weqeler üstidin musteqil tekshürüsh élip bérishigha ruxset qilishqa chaqirdi. Ular yene, yekendiki weqening salmiqining éghirliqini eskertip turup, xelq'ara jama'etni weqege köngöl bölüshke we xitay hökümitining weqeni bir terep qilish usuligha diqqet qilishqa chaqirdi.
Biz weqening tepsilati heqqidiki uchurlarni dawamliq igileshke tirishimiz.