Xitayning qirghizistandiki tesiri kéngeymekte

1‏ - Awghust küni "asiya waqti" gézitide élan qilin'ghan bir maqalide, xitay hökümitining ottura asiyadiki siyasiy we iqtsadiy nopuzini kéngeytish üchün jiddiy tirishchanliq körsitiwatqanliqi tekitlen'gen.
Muxbirimiz ömer qanat xewiri
2008.08.02

 Daniyal alen teripidin élan qilin'ghan maqalide körsitilishiche, xitay hökümiti bolupmu qirghizistandiki siyasiy we iqtsadiy küchini künséri kéngeymekte iken.

Xitay hökümitining qirghizistan bilen bolghan iqtsadiy munasiwetlirini nahayiti téz tereqqiy qildurghanliqini tekitligen daniyal alen maqalisini mundaq dawamlashturidu. " Qirghizistan'gha xitay tawarlirining kirishi bilen birlikte xitay puqralirimu éqip kirishke bashlighan bolup, resmiy istatistikilargha qarighanda, ötken 15 yil ichide qirghizistan'gha orunlashqan xitaylarning sani 100 ming kishidin ashqan".

Daniyal alenning maqalisida bildürüshiche, qirghizistan'gha orunlashqan xitaylarning köpinchisi qirghizlar bilen oylinish arqiliq alliqachan qirghizistan puqraliqigha ötüp, oy we yer igisi bolup bolghan. Xitay hökümiti qirghizistandiki iqtisadiy küchidin paydilinip nöwette, xitay puli yüenni qirghizistandimu ötidighan bir pulgha aylandurushqa tirishiwatqan bolup, daniyal alenning éytishiche, eger xitay hökümiti bu teshebbusida ghelibe qilsa, bu hem xitay pulining hemde xitaylarning qirghizistan'gha éqip kirishini téximu tézlitiwétidiken.

Xitayning qirghizistanda künséri küchiyiwatqan iqtisadiy we siyasiy nopuzining hem moskwa hem washin'gtonni ensizlikke séliwatqanliqini tekitligen danyal alen, shuning üchün rusiyining bezi tedbirler élishqa bashlighanliqini bildürmekte. Uning éytishiche, rusiyining sabiq prézidénti we hazirqi bash ministiri wiladimiyr putin, yéqinda qirghizistan'gha 2 milyard dollar meblegh salidighanliqini we rusiye döletlik énérgiye shirkiti gaz promning qirghizistanda yéngi néfit we tebi'iy gaz zapisi izdesh üchün 300 milyon dollar meblegh ajratqanliqini bildürgen.
Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.