Olimpik murasimidin kéyin ...
Obzorchimiz sidiq haji rozi
2008.08.22
2008.08.22
Terep - tereptin kötürülgen sadalarni öz ornida tunjuqturup, her bir ademni mashina ademge aylandurup, bashqurushqa qulayliq bolsun üchün yuqiridin töwen'giche junggo jem'iyitini herbileshtürüshni sinap körgen.
Bir partiye hökümranliqi,yuqiridin töwen'giche bir tutash rehberlik,yerlik we yuqiri derijilik emeldarlarning xiyanetchiliki, kommunistik partiye we pilanliq igilik, junggoche sotsiyalizm, fi'odalliq abroypereslik yaki marksning éytqinidek fé'odal sotsiyalizm - her bir insanning indiwidu'al xaraktérining tereqqiyatini cheklesh, yaki sotsiyalizm markiliq fi'odalizim yeni insan'gha insan süpitide mu'amile qilmasliq, emdi bügünki dewirde ötkünchi dewir kapitalizmi - qizil bashliq burju'aziyining yétilish jeryanigha darwinizmche shallash we tallash idé'ologiyisini yétekchi qilish we hoquqining himatigha élish, exlaq - pezilettin tashqiri, insaniyliqtin tashqiri, qanun we qanunshunasliqtin tashqiri, siyaset we siyaset belgileshning ré'al asasliridin tashqiri qipyalingach milletchilik, özidin bashqa milletlerge millitarizimliq siyaset bilen mu'amile qilish, Uyghur - tibetlerni millet süpitide yoqitishning obyéktigha aylandurup, chuqan - süren, teshwiqat - terghibat arqiliq xitay puqralirini ittipaqlashturup,döletning parchilinip kétishide hushyar bolushqa chaqiriq qilish, en'eniwi xitay medeniyiti hadisilirini dumbaq chélip turup köz - köz qilish, dunyawi dölet bashliqlirini olimpik murasimigha teklip qilip,"men merkezchilik" yeni xitay merkezchilik idiyisini gewdilendürüsh, junggo bash kötürdi deydighan junggoche qimmet ölchimini pütün dunyagha tangmaqchi bolush qisqisi xitayche körenglik, xitayche menmenlik, xitayche iptida'iy milletchilik bu qétimqi olimpik murasimida gewdilendürülgen uqumlashqan hadisilerdur.
Bu uqumlashqan hadisiler jem'iyettiki ziddiyetlerning ipadilinish shekli bolghanda, halqimu - halqa bir - birige baghlinip ketken hadisilerning biri peseyse biri kötürülüp, jungnenxeyning bir terep qilish iqtidarining da'irisidin halqip ketkende we jem'iyetning ötkürleshken ziddiyetliri olimpik murasimigha tehdit élip kelgende, xitay milletchiliri awwal tibette kötürülgen weqelerning keskinleshken xaraktéridin paydilinip, kéyin mustemlike Uyghuristanda otturigha chiqqan partlitish weqelirining keskinlikidin paydilinip, radikal yaki eqli milletchilikning weswesilirige aldinip ketken xitay puqralirining bixestelikidin paydilinip olimpik murasimini ongushluq ötküzüp aldi.
Olimpik murasimining junggoda ongushluq ötküzülgenliki, hergizmu junggo jem'iyitide ötkürleshken ziddiyetlerning yumshap öz haligha qaytish yaki xémirigha qaytishidin dérek bermeydu. Ziddiyetler qanuniyetlirige asaslan'ghanda, ziddiyetlerning bir teripining ikkinchi bir terepke orun bérishi yaki ziddiyetleshken terepler ornining almishishi ziddiyetlerni hel qilishning birdin - bir charisidur. Emma kommunistik partiye tarix sehnisidin aqilane yol tutup özlikidin chüshmeydu.
Yuqirida tilgha élip ötken ziddiyetlerge duch kelgen jungnenxey orda özgirishning aqiwetliridin qéchip qutulalmaydu. Neziriyichi tang beychaw kommunistik hakimiyetni aghdurushning yolliri toghrisida izden'gende:" adette bu usul, renglik inqilab, ténch yol bilen özgertish, zorawanliq inqilabi, herbiy özgirish, herbiylerning meqsetsiz topilang kötürüshi" qatarliq usul - charilarni körsetken.
Orda özgirishi arqiliq hakimiyet almashturush en'ene bolup ketken junggoda yéqinqi 60 yil mabeynide 3 qétim orda özgirishi qilghan bolsimu biraq, hakimiyetning shekli özgergen emma hakim mutleq mezmuni özgermigen hakimiyet bolup qéliwerdi.
Nöwette qassapqa gösh qayghusi, öchkige jan qayghusi dégendek gherb dunyasigha tijaret, bazar qayghusi, junggo üchün éytqanda hakimiyetni saqlap qélish qayghusi san - sanaqsiz qayghular ichide asasliq qayghu bolup qaldi. Eyni chaghda char rosiye özining kontrolluqidiki Uyghuristan mesilisi arqiliq sun jungsen bilen yü'en shikey otturisidiki ziddiyetlerni tengshep turghan, 20 - esirning 40 - yillirida sitalin özining kontrolluqidiki manjuriye, tashqi mongghuliye, Uyghuristan mesilisi arqiliq xitay gomindang partiyisi bilen xitay kommunist partiyisi otturisidiki ziddiyetlerni tengshep turghan.
Bügün kim bilidu, tibet mesilisi, Uyghuristan mesilisi harariti örlep ketken xitayning ikki qoltuqida hararitini ölchep turidighan térmométirgha aylinip qaldimu - qandaq?