خىتاي ھۆكۈمىتى تۈركىيەدىكى خىتايلارغا 'سىرتقا چىقماڭلار' دەپ بۇيرۇق چىقارغان

7 ‏- ﺋﯩﻴﯘﻝ، ﺳﻪﻳﺸﻪﻧﺒﻪ ﻛﯜﻧﻰ، ﺑﯩﺮ ﻗﺎﻧﭽﻪ ﻣﯩﯔ ﺋﻪﺗﺮﺍﭘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺧﯩﺘﺎﻱ، ﻗﻮﻟﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﻛﺎﻟﺘﻪﻙ - ﭼﻮﻣﺎﻕ ﯞﻩ ﮔﯜﺭﺟﻪﻙ ﻛﯚﺗﯜﺭﮔﻪﻥ ﻫﺎﻟﺪﺍ، ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﯩﻨﯩﯔ ﻛﻮﭼﯩﻠﯩﺮﯨﺪﺍ ﻛﯚﺭﮔﻪﻧﻼ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭﻧﻰ ﺋﯘﺭﯗﭖ ﺋﯚﻟﺘﯜﺭﮔﻪﻥ ﯞﻩ ﻳﺎﺭﯨﺪﺍﺭ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ، ﺷﯘﻧﺪﺍﻗﻼ، ﺋﯜﺭﯛﻣﭽﯩﺪﯨﻜﻰ ﺑﯩﺮ ﻧﻪﭼﭽﻪ ﻣﻪﺳﭽﯩﺘﻨﻰ ﯞﻩﻳﺮﺍﻥ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ. ﺳﯜﺭﻩﺗﺘﻪ، ﻧﺎﻣﻪﻟﯘﻡ ﺑﯩﺮ ﺧﯩﺘﺎﻱ ﻗﻮﻟﯩﺪﺍ، ﺗﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻚ ﺗﯩﻎ ﯞﻩ ﺳﯜﺭﻩﺗﻜﻪ ﺋﯧﻠﯩﺶ ﻛﺎﻣﯩﺮﺍﺳﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ.

بۇ ھەقتىكى خەۋەرگە تۈرك مەتبۇئاتلىرىدىمۇ كەڭ كۆلەمدە يەر بېرىلگەن بولۇپ، تۈركىيەنىڭ ئەڭ نۇپۇزلۇق گېزىتلىرىدىن بىرى بولغان جۇمھۇرىيەت گېزىتىدە `تۈركىيەدىكى خىتايلارغا ھۇجۇم ئېلىپ بېرىلىدۇ دەپ خىتاي ھۆكۈمىتى تۈركىيەدىكى خىتايلارغا سىرتقا چىقماڭلار دەپ بۇيرۇق چىقاردى` تېمىسىدا، مىللىيەت گېزىتى بولسا `تۈركىيەدىكى خىتايلارغا چاقىرىق` تېمىسىدا، رادىكال گېزىتىدە بولسا `تۈركىيەدىكى خىتايلارنىڭ بىخەتەرلىكى ئۈچۈن ئاگاھلاندۇرۇلدى` تېمىسىدا ۋە زامان گېزىتىدە بولسا `خىتاي تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىكى تۈركىيەدىكى ۋەتەنداشلىرىنى ئاگاھلاندۇردى` تېمىسىدا خەۋەر بېرىلدى.

شۇ سەۋەپتىن، بۈگۈنكى كۈندە تۈركىيەدىكى خىتايلار ھۇجۇمغا ئۇچرىشىدىن قورقۇپ سىرتقا چىقالمايۋاتقان ئىكەن. ئۇنىڭ ئۈستىگە تۈركلەر 7 - ئاينىڭ 5 - كۈنىدىن تارتىپ خىتاي ئاشخانىلىرىدا تاماق يېمەيۋاتقان ۋە خىتاي ماللىرىنى سېتىۋالمايۋاتقان بولۇپ، تۈركىيەدە تىجارەت بىلەن شۇغۇللىنىۋاتقان خىتايلار قاتتىق ئىقتىسادىي زىيانغا ئۇچرىماقتا.

بۇلاردىن باشقا بۈگۈن يەنە تۈرك تېلېۋىزيە ۋە گېزىتلىرىدە خىتايلارنىڭ ئۇيغۇرلارنى تۇتقۇن قىلىشقا داۋام قىلىۋاتقانلىقىغا بۈگۈنگىچە 2000 ئەتراپىدا ئۇيغۇرنى خىتايلارنىڭ تۇتقۇن قىلغانلىقىغا يەر بېرىلدى.

خەۋەرلەردە يەنە خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ رابىيە قادىر خانىمغا قارشى داۋاملىق ھالدا ھەرىكەت قىلىۋاتقانلىقىغا يەر بېرىلدى. تۈركىيەدىكى رادىكال گېزىتىدە `بېيجىڭ رابىيە قادىر خانىمغا ئائىلىسى ئارقىلىق زەربە بېرىۋاتىدۇ` تېمىسىدا، مىللىيەت گېزىتىدە بولسا `خىتاي: بالىلىرى رابىيەنى ئېيىپلىدى` تېمىسىدا خەۋەر ئېلان قىلدى.

خەۋەردە خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ، رابىيە قادىر خانىمنىڭ ئىككى بالىسى بىلەن ئىنىسىنىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ سۈرگۈندىكى لىدىرى رابىيە قادىر خانىمنى ئۈرۈمچى ۋەقەسىنى چىقاردى دەپ ئېيىپلاپ بايانات ئېلان قىلغانلىقى ئىلگىرى سۈرۈلگەن.

خەۋەردە يەنە رابىيە قادىر خانىم رەئىسلىكىنى قىلىۋاتقان دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ بۇنداق ئىشنىڭ يوقلىقىنى ئىلگىرى سۈرگەنلىكى يېزىلغان. گېزىتتتە يەنە دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى باياناتچىسى دىلشات رېشىتنىڭ رابىيە قادىر خانىمنىڭ بالىلىرىنىڭ نورمال شارائىتتا بۇنداق بىر خەتنى يېزىشىنىڭ مۇمكىن ئەمەسلىكىنى ئېيتقانلىقى يېزىلغان.

بىز بۇ ھەقتە كۆز قارىشىنى ئېلىش ئۈچۈن تۈركىيەدىكى مۇتىخەسىسلەرگە مىكروفونىمىزنى ئۇزاتتۇق.

يۇقىرىدىكى ئاۋاز ئۇلىنىشىدىن، بۇ ھەقتىكى مەلۇماتىمىزنىڭ تەپسىلاتىنى ئاڭلايسىلەر.