B d t ten jazasigha qarshi turush komitéti doklatida Uyghurlar mesilisi tekitlendi

Uyghur diyarining xoten wilayitide erkin asiya radiosini anglighanliqi üchün 2003 - yili 6 - ayning béshida qolgha élinghan abdulla ependi, 11 - ayghiche qamap qoyulghan bolup, bu 5 ay jeryanida éghir derijide ten jazasigha uchrighan, ten jazasi jeryanida uning bir qoli méyip bolghan. Süret, abdulla ependining ikki barmiqi késilip méyip bolghan bir qoli.

21 - Noyabir küni ten jazasigha qarshi turush komitéti yighinning xulasisi süpitide 15 betlik bir doklat élan qilghan. Xitaydiki ten jazasi mesilisi eyiblen'gen bu doklatta Uyghur siyasiy mehbuslirining ten jazasigha uchrash ehwalighimu belgilik orun bérilgen.

Mezkur doklatning deslepki qismida, xitay hökümitining b d t ten jazasigha qarshi turush komitétining chaqiriqigha awaz qoshup bezi ijabiy qedemlerni basqanliqi, mesilen: 2001 - 2005 - 2007 - yilliri ten jazasigha qarshi bezi qanunlarni chiqarghanliqi, yene bezi qanunlargha tüzitish kirgüzgenliki we bezi ijabiy siyasetlerni belgiligenliki hemde bu qétimqi ten jazasigha qarshi turush yighinigha aktip ishtirak qilip, yéqindin maslashqanliqi tilgha élin'ghan bolsimu, qalghan qismida xitayda mewjut boluwatqan éghir jaza mesililiri tilgha élin'ghan.

B d t ning bu qétimqi yighinigha teklip bilen qatnashqan bir guruppa Uyghur wekilliri, 6 - noyabir küni Uyghur siyasiy mehbuslirining ten jazasigha uchrash ehwallirini emeliy pakitliri bilen otturigha qoyup, 31 kishilik xitay wekiller ömikini neq meydanda osal ehwalgha chüshürüp qoyghan idi.

Xewerlerge qarighanda, xitayning tashqi ishlar bayanatchisi chin gang b d t ning bu doklatini derhal inkar qilip, naraziliq bayanati bergen. Emma yighin'gha qatnashqan dunya Uyghur qurultiyi bash katipi dolqun eysa ependi xitayning bu doklatta otturigha qoyulghan so'allargha 2010 - yili 11 - aygha qeder jawab bérish mejburiyiti barliqini eskertti.