Xitay pakistandiki sherqi türkistan küchliridin xatirjem emes
Muxbirimiz shöhret hoshur xewiri
2008.04.22
2008.04.22
"Pakistanning bezi jaylirida, bezi waqitlarda sherqi türkistan küchliri nahayiti aktip heriket qiliwatidu" déyilgen bayanatta, pakistan hökümitining bu jehette sezgür bolushi telep qilin'ghan.
Xitay puqraliri pakistanda arqa - arqidin 5 qétim hujumgha uchrighan
Bash elchi Luo Zhaohui bayanatida yene, xitay bilen pakistan arisidiki dostluqning köz yumulmas derijide mustehkem ikenlikini, emma bu dostluqning pakistandiki bezi küchler teripidin buzghunchiliqqa uchrash éhtimali barliqini bildürgen. U yene bayanatida, sherqi türkistan küchliri arimizdiki dostluqtin héchqachan memnun emes dep eskertken. Lu jawxuyning bayanatidin bir kün burun, pakistan ichki ishlar ministiri bir qisim chet'ellik küchler xitay - pakistan munasiwitini buzushqa urunuwatidu dep bildürgen.Dawn géziti xitay bash elchisining bayanatini, xitayning ikki terep munasiwitidiki heqiqiy endishisini tunji qétim sirtqa ashkarilishi dep yazghan. Emma xitayning pakistan elchixanisining tor bétidin ashkarilinishiche, bu tunji ehwal emes. Pakistandiki xitay bash elchisi ötken yil 7 - ayda islam'abadtiki axbarat gézitining ziyaritini qobul qilip, oxshash endishilerni tilgha alghan. U shu qétimqi sözide mundaq shikayet qilghan: " men bir nersini chüshinelmeywatimen. Néme üchün junggoluqlargha arqa - arqidin hujum qilinidu, mushuning bilen junggoluqlarning 5 - qétim hujumgha uchrishi."
Lu jawxuy bu sözlerni qilghan chaghda, pakistanning pishawur wilayitide xitay puqraliri hujumgha uchrap 3 xitay ölgen idi. Pakistandiki bezi axbarat wastiliri ötken yili islam'abadtiki xitay pahishixanisigha hujum qilish bilen kélip chiqqan qizil meschit weqesidimu Uyghur musteqilchilirining qoli barliqini xewer qilghan idi.
Pakistanda 3000 xitay, 7000 saqchi teripidin muhapizette
Pakistandiki xitay elchixanisining tor bétidin ashkarilinishiche, nöwette pakistanda yashawatqan xitay puqralirining sani 3000 neper bolup, bular 7000 neper pakistan saqchisi teripidin muhapizet qilinidu.Ötken yili, xitay elchixanisi bilen pakistan ichki ishlar ministirliqi birleshme bixeterlik etriti qurup chiqqan, bu etrettiki muhapizetchiler xitay elchixanisi, xitay tijaret orunliri, a'ililik qorosi qatarliq jaylarni muhapizet qilghandin bashqa, nazaret we axbarat almashturush wezipisini öteydu. Xelq'ara kishilik hoquq teshkilatlirining bayan qilishiche, pakistan hökümiti hazirgha qeder isma'il semed qatarliq 20 din artuq Uyghur musteqilchilirini xitaygha tapshurghan. Shundaqtimu xitayning pakistandiki sherqi türkistan küchlirige qarita endishisi dawam qilmaqta.
Pakistanda 8 yil ilim tehsil qilghan hidayitulla ependi xitayning bu endishisi heqqidiki qarashlirini bayan qildi. Uning qarishiche, nöwettiki pakistan - xitay dostluqi peqet menpe'et üstige qurulghan saxta dostluq bolup, uning ammiwiy asasi yoq.
Hidayitullah: "pakistanda, Uyghur pa'aliyetchiliri üchün yenila yochuq bar"
Hidayitullah ependining bildürüshiche, pakistandiki köpligen ammiwiy teshkilatlar, xelq bashqurushidiki mektepler sherqi türkistan xelqighe hésdashliq qilidu, mektepler Uyghur oqughuchilargha étibar bilen qaraydu, bu yerde yétishken oqughuchilar belgilik yüksekliktiki siyasiy ang bilen yétiship chiqidu. Uning qarishiche yene, pakistanda yéqindin béri, Uyghurlargha qarita hökümet bir qatar icheklesh tedbirliri qollan'ghan bolsimu, yene imkanlar mewjut, chünki pakistan xelqining"yanchuqi" köp bolup, heqsizlikke uchrighanlarni sighdurup kételeydu. Hidayitullah ependining qarishiche, xitay, pakistan - afghanistan chégra arisidiki ténchsiz rayonlarning Uyghurlargha herbiy telim élish pursiti yaritip bérishidin endishe qilidu.Xitay bash elchisi mezkur bayanatini élan qilghandin kéyin, pakistan axbarati, pakistan prézidénti perwez musherrepning bu qétimqi ürümchi ziyaritining eng muhim yoshurun témisi sherqi türkistan küchliri ikenlikini bayan qilishmaqta.