«ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتىنىڭ ياۋروپادىكى پائالىيەتلىرى زور تەسىر قوزغىماقتا

«ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتىنىڭ ياۋروپادىكى ئىككى ھەپتىگە سوزۇلغان پائالىيەتلىرى كۆپ خىل مەزمۇنلاردىن تەركىپ تاپتى.

مەركىزى ۋاشىنگتوندا بولغان «ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتىنىڭ ياۋروپادىكى ئىككى ھەپتىگە سوزۇلغان پائالىيىتى 14-سېنتەبىر گېرمانىيە پايتەختى بېرلىندىن باشلانغان ئىدى. بىز تەشكىلات رەئىسى روشەن ئابباس خانىمنى بىۋاستە زىيارەت قىلىش ھەم ئۇنىڭ ئۇيۇشتۇرغان يىغىنلىرىغا قاتنىشىش ئارقىلىق بۇ پائالىيەتلەرنىڭ 3 ئاساسىي مەزمۇن دائىرىسىدە داۋام قىلىۋاتقانلىقىدىن ۋاقىپ بولدۇق. بۇنىڭ بىرى، ئامېرىكانىڭ ياۋروپا دۆلەتلىرىدىكى ئەلچىلىرى ۋە كونسۇللىرى بىلەن كۆرۈشۈپ ئۇيغۇرلارنىڭ نۆۋەتتىكى ۋەزىيىتى توغرىسىدا سۆھبەت ئۆتكۈزۈش. ئىككىنچىسى، «ھەدەم نەدە؟» ناملىق ھۆججەتلىك فىلىمنىڭ قويۇلۇش مۇراسىمىدا نۇتۇق سۆزلەش. ئۈچىنچىسى، «ئۇيغۇر سىياسىي ئاكتىپلىرىنى تەربىيىلەش كۇرسى» ئۆتكۈزۈش.

«ئۇيغۇر سىياسىي ئاكتىپلىرىنى تەربىيىلەش كۇرسى» 15-16-ئۆكتەبىر كۈنلىرى گېرمانىيە پايتەختى بېرلىندا ئۆتكۈزۈلدى. كۇرسقا ياۋروپا دۆلەتلىرىدىن بىر قىسىم ئۇيغۇر ياشلىرى كېلىپ قاتناشقان بولۇپ، ئامېرىكادىكى بەزى مەشھۇر سىياسىي شەخسلەر تور ئارقىلىق دەرس سۆزلىدى. «ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتىنىڭ رەئىسى روشەن ئابباس خانىم بۇ ھەقتە توختالغاندا، كۇرسنىڭ مۇۋەپپەقىيەتلىك ئۆتكۈزۈلگەنلىكىنى، ئۇيغۇر ياشلىرىغا كۈچلۈك تەسىر كۆرسەتكەنلىكىنى تىلغا ئالدى.

«ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتىنىڭ ياۋروپادىكى پائالىيەتلىرىنىڭ ئەڭ تەسىرلىك بىر بۆلۈمى-باش پىرسۇناژ روشەن ئابباسنىڭ «ھەدەم نەدە؟» ناملىق ھۆججەتلىك فىلىمنىڭ قويۇلۇش مۇراسىمىدا نۇتۇق سۆزلەپ، غەرب كىشىلىرىنىڭ دىققىتىنى ئۇيغۇر دىيارىدىكى ئېغىر زۇلۇملارغا تارتىشىدىن ئىبارەت بولدى. بۇ مۇراسىم 14-ئۆكتەبىر كۈنى ئامېرىكانىڭ بېرلىندىكى ئەلچىخانىسىدا تۇنجى قېتىم ئۆتكۈزۈلگەن ئىدى. بۈگۈن 21-ئۆكتەبىر ئامېرىكانىڭ ميۇنخېندىكى كونسۇلخانىسىنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن ميۇنخېندىكى «ئامېرىكا سارىيى» دا ئۆتكۈزۈلدى. ئالدىمىزدىكى كۈنلەردە يەنە گېرمانىيەنىڭ باشقا شەھەرلىرى ۋە باشقا ياۋروپا دۆلەتلىرىدە ئۆتكۈزۈلىدىكەن.

«ھەدەم نەدە؟» ناملىق فىلىمنىڭ كىشىلەرگە كۈچلۈك تەسىر قىلىشىدىكى سەۋەب نېمە؟ فىلىمدا قانداق مەزمۇنلار ئەكىس ئەتتۈرۈلگەن؟

مەزكۇر فىلىمدا رول ئالغان دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ باش تەپتىشى، مەركىزى ۋاشىنگتوندىكى «ئۇيغۇر تەتقىقات مەركىزى» نىڭ مۇدىرى ئابدۇلھاكىم ئىدرىس ئەپەندى بۇ سوئالغا جاۋاب بېرىپ، بۇ فىلىمنىڭ مۇتەخەسسىسلەر، لاگېر شاھىدلىرى، مۇخبىرلار، تەتقىقاتچىلار ۋە دەۋاگەرلەرنىڭ بايانلىرى ھەمدە پاكىتلىق كۆرۈنۈشلەر ئارقىلىق شەرقىي تۈركىستاندىكى خىتاي زۇلۇمىنىڭ ھەممە ساھەسىنى يورۇتۇپ بەرگەن ئۇنىۋېرسال بىر فىلىم بولغانلىقىنى، فىلىمدا مەۋجۇت پاجىئەلەر ئېنىق ئەكىس ئەتتۈرۈلگەنلىكى ئۈچۈن كىشىلەرگە كۈچلۈك تەسىر كۆرسىتىۋاتقانلىقىنى تىلغا ئالدى.

«ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتىنىڭ ياۋروپادىكى پائالىيەتلىرىنىڭ يەنە بىر مۇھىم تەركىبى قىسمى ئامېرىكانىڭ ياۋروپا ئەللىرىدىكى ئەلچىلىرى ۋە دېپلوماتلىرىنى ئۇيغۇرلار مەسىلىسىگە ئائىت ئەڭ يېڭى مەلۇماتلار بىلەن تەمىنلەش، كېلىچەكتە ئۆزئارا ھەمكارلىشىپ ئېلىپ بارىدىغان پائالىيەتلەرنى مۇزاكىرە قىلىش بولدى. «ھەدەم نەدە؟» ناملىق ھۆججەتلىك فىلىم 14-ئۆكتەبىر كۈنى ئامېرىكانىڭ بېرلىندىكى ئەلچىخانىسىدا تۇنجى قېتىم قويۇلغاندا، ئامېرىكانىڭ گېرمانىيەدىكى ۋاقىتلىق باش ئەلچىسى كلارك پىرس نۇتۇق سۆزلەپ، فىلىمغا يۇقىرى باھا بەرگەن ۋە «ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتىنىڭ بۇ پائالىيىتىنى قوللايدىغانلىقىنى 100 گە يېقىن دېپلوماتلار ئالدىدا ئوچۇق ئوتتۇرىغا قويغان ئىدى. بۈگۈن ئۇلار ئامېرىكانىڭ ميۇنخېندىكى كونسۇلخانا خادىملىرى بىلەن كۆرۈشۈپ، ئۇلارنىڭمۇ قىزغىن ھېسداشلىقىنى قولغا كەلتۈردى.

19-ئۆكتەبىر كۈنى پىشقەدەم ئۇيغۇر سىياسىي ئەربابلىرىدىن ئەركىن ئالىپتېكىن ئەپەندى كىسەل بولۇشىغا قارىماي گېرمانىيەنىڭ ۋۈرسبۇرگ شەھىرىدىن ئالايىتەن ميۇنخېن شەھرىگە يېتىپ كېلىپ، «ئۇيغۇر ھەرىكىتى» تەشكىلاتىنىڭ رەئىسى روشەن ئابباس خانىمنىڭ ۋەتەن-مىللەت يولىدا كۆرسىتىۋاتقان پىداكارلىقلىرىغا ئاپىرىن ئېيتتى.