Б д т йәрлик милләтләрниң һәқ - һоқуқини қоғдаш йиғинида уйғурлар мәсилиси аңлитилди

8 - Нөвәтлик б д т йәрлик милләтләрниң һәқ - һоқуқини қоғдаш йиғиниға қатнашқан д у қ вәкили долқун әйса әпәнди уйғурлар мәсилисини оттуриға қоюп, хитайниң бастуруш вә вәйран қилиш җинайәтлирини паш қилған.

Д у қ иҗраийә комитети рәиси долқун әйса әпәндиниң җәнвәдин бәргән мәлуматиға асасланғанда, 8 - нөвәтлик б д т йәрлик милләтләрниң һәқ - һоқуқини қоғдаш мутәхәссисләр йиғини б д т ниң җәнвәдики баш шитабида башланған болуп, 190 дин артуқ дөләт вә 100 дин артуқ инсан һәқлири тәшкилатлириниң вәкиллири қатнашқан бу йиғинда уйғурлар мәсилиси оттуриға қоюлуп, күчлүк инкас қозғиған.

Йиғин б д т кишилик һоқуқ комитетиниң алий комиссари вә рәисиниң ечилиш нутуқлири билән 20 - июл күни башланған болуп, 24 - июл ахирилишидикән.

Долқун әйса әпәндиниң билдүрүшичә, 2007 - йили б д т тәрипидин оттуриға қоюлған “йәрлик милләтләрниң һәқ - һоқуқини қоғдаш хитабнамиси”ға хитай тәрәп 2008 - йили қол қойған болсиму, өзлириниң таҗавузчилиқ әпти - бәширисини дунядин йошуруш үчүн, б д т да йиллардин буян “хитайда йәрлик милләт мәвҗут әмәс” дегән һилә - нәйрәңлик дипломатийә сияситини қоллинип кәлгән.

Мәзкур йиғинниң 22 - июл күни өткүзүлгән “йәрлик милләтләрниң мәдәний һәқ - һоқуқлириниң қоғдилиши” намлиқ 7 - бөлүмидә 5 минутлуқ сөз қилиш һәққигә еришкән долқун әйса әпәнди, уйғурларниң шәрқий түркистанниң һәқда игиси болушидәк пакитни оттуриға қоюп, хитайниң сүйиқәстлирини ечип ташлиған. У сөзидә йәнә, хитайниң уйғур тилиға қарита йүргүзиватқан бастуруш сиясәтлирини, уйғур мәшрәплирини чәкләштәк зораванлиқлирини, қәшқәр қәдимий шәһирини вәйран қиливетишкә охшаш мәдәнийәт таҗавузчилиқлирини тилға елип, йиғин әһлиниң күчлүк диққитини чәккән.

Долқун әйса әпәндиниң нутқидин кейин, бәзи дөләт вә хәлқаралиқ тәшкилатларниң вәкиллири униң билән көрүшүп, уйғурларға мунасивәтлик техиму көп мәлуматларни тәләп қилған.