En'gliye hökümiti Uyghur weziyiti heqtiki endishilirini xitayning aldigha qoyidighanliqini bildürgen

En'gliye bash weziri xitayni ziyaret qiliwatqan mezgilde b b s agéntliqining so'allirigha jawab bergen en'gliye hökümiti xitaydiki diniy erkinlik mesilisi, bolupmu Uyghur weziyitidin endishe qiliwatqanliqini bildürgen.

B b s agéntliqida Uyghurlar heqqide bérilgen mezkur süretlik xewer en'gliye bash weziri térisa may xanim béyjinggha yétip bérip ikkinchi küni, yeni 2-féwral etigende élan qilindi. 

Süretlik xewerge “Xitayning saqchi döliti shinjang: teshwish we nepret” dep téma qoyulghan.

Xewerge qarighanda, b b s agéntliqining süretke élish guruppisi Uyghur élining melum bir sheherdiki bir qisim kishilerni ziyaret qilmaqchi bolup turushigha xitayning qoralliq saqchi qisimliri basmaqdap kélip, b b s muxbirlirini bir yerge toplap ularni soraq qilishqa bashlighan. 

Xewerning bu qismigha: “Mana bu xitayni ziyaret qiliwatqan bash wezir körelmeydighan hadisiler” dégen bayanlar bérilgen.

Xewerdiki süretlik körünüshlerge qarighanda, Uyghur élidiki bu sheherning kocha-koylirining hemmisini saqchi we saqchi mashiniliri qaplighan bolup, saqchi mashiniliri güdüklirini yuqiri awazda qoyuwétip kochilardin ghuyuldap ötüshüp turushidiken. 

Xewerning bu qismida mundaq déyilgen: “Bu yerde saqchining küchi barghanche zoriyiwatqan bolup, hemme yerge keng taralghan idi.”

Xewerde Uyghur rayonida milyonlighan ademning DNA örnekliri yighilghanliqi, yanfonlirining her da'im tekshürülüp turulidighanliqi bayan qilin'ghan.

Xewerde yene mundaq déyilgen: “Uningdin bashqa hazir bu yerde minglighan Uyghur héchqandaq sot hökümisiz qamalghan sirliq tutup turush lagérlar tori hasil qilin'ghan idi.”

Xewerde körsitishiche, b b s xewer guruppisi bu xildiki lagérlarning birige yéqinlashmaqchi bolghanda tosulghan we ularning bu yerni filimge élishi cheklen'gen. 

B b s muxbiri saqchi we bixeterlik xadimlirining tosqunluqi astida yene munularni bayan qilghan: “Bu yerde xitay pütünley bir teqib astidiki rayon berpa qiliwétiptu. Bu yerde herqandaq shekilde xata dep qaralghan ishlar, yaki geplerni qilish we hetta shundaq oylarda bolushmu bir ademni yépiq lagérlargha mehkum qilalaydu.”

Xewerde ularning Uyghur élide saqchilarning parakende qilishigha, tosqunluqigha uchrighanliqi, meyli negila barmisun ularning keynige paylaqchilarning kiriwalghanliqi süretlik bayan qilin'ghan. 

En'gliye bash weziri térisa may 3 künlük xitay ziyaritini 31-yanwar resmiy bashlighan.

Uning ziyariti harpisida dunya Uyghur qurultiyi bayanat élan qilip, uni Uyghur éli weziyitige köngül bölüshke chaqirghan idi.

En'gliye bash weziri térisa mayning xitay ziyariti dawamida Uyghur mesilisini tilgha alghan, almighanliqi hazirche melum emes. Emma b b s gha yazma bayanat bergen en'gliye hökümiti: “Biz shinjangdiki musulmanlar yoluquwatqan mu'amilige yéqindin diqqet qilishni dawamlashturuwatimiz. Biz özimizning bu heqtiki endishilirini xitay hökümitining aldigha qoyimiz,” dégen.