Bügün türkiyediki 2 chong téléwiziye Uyghur mesilisige orun berdi

D u q mu'awin re'isi séyit tümtürk ependi “Qanal a” téléwiziyeside wolqan nazlilar teyyarlap sun'ghan “Ishte xewer” programmisida. (Téléwiziye programmisidin süretke élin'ghan) 2017-yili 17-yanwar, türkiye.

Bügün 1-ayning 17-küni türkiye dölet téléwiziyesi “T r t awazi” bilen shexsi téléwiziyelerdin biri bolghan “Qanal a” téléwiziyisi Uyghur mesilisige orun berdi.

1-Ayning 1-küni istanbuldiki ré'ina kechlik kulubigha bésip kirgen térrorchi aptomatik qoral bilen kishilerge oq chiqirip, 39 ademni öltürgendin kéyin türk axbaratlirida qatilning ottura asiyaliq ikenliki ilgiri sürülüp, buning qirghiz, özbék we Uyghur bolush éhtimali barliqi déyilgen idi.

1-Ayning 16-küni qatil istanbulning esenyurt rayonida tutuldi. Istanbul waliysi wasfi shahin bu heqte muxbirlargha bergen bayanatida térrorchining özbékistanda 1983-yili tughulghan, afghanistanda terbiyelen'gen abduqadir masharipof isimlik térrorchi ikenlikini ashkarilighandin kéyin “T r t awaz” téléwiziyesi bilen “Qanal a” téléwiziyesi Uyghur mesilisige orun berdi.

Téléwiziye programmisi riyasetchisi gökchen ogan xanim teyyarlighan neq meydandin tarqitilidighan “Detay 13” namliq programmigha teklip boyiche chiqqan dunya Uyghur qurultiyi mu'awin re'isi séyit tümtürk ependi, gökchen ogan xanimning Uyghurlarning hazirqi weziyiti, xitayning Uyghurlargha élip bériwatqan bésim siyasiti, Uyghur ammiwi teshkilatlirining ré'ina kulubigha bésip kirip 39 kishini étip öltürgen qatil éniqlan'ghandin kéyin némilerni oylawatqanliqi, türkiyediki musapir Uyghurlarning hazirqi weziyiti toghrisidiki so'allirigha jawab berdi.

Séyit tümtürk ependi, Uyghur xelqining tinchliq söyer bir xelq ikenlikini, zorawanliqqa we térrorgha qarshi ikenlikini, ré'ina réstoranida 39 kishini étip öltürgen qatil tutulghandin kéyin bir'az teselli tapqanliqini, Uyghur xelqining térrorgha lenet oquydighanliqini tekitlidi.

U, yene bügün chüshtin kéyin sa'et 4 te “Qanal a” téléwiziyeside wolqan nazlilar teyyarlap sun'ghan “Ishte xewer” programmisigha chiqti.

Wolqan nazlilar ependi programmini bashlap: “Osmanli impériyesi bashqa impériyelerge oxshashla tarixqa gherq boldi. Osmanli döliti wetendéshi bolghan nurghun qérindishimiz igisiz qaldi. Türkiye döliti bu qérindashlirimizning mesililirige emdilerde köngül bölüshke bashlidi. Uyghur türkliri bésimni yiliklirigiche hés qiliwatqan qérindashlirimizdur. Uyghurlarning derdige derman boluwatqan bir shexs dunya Uyghur qurultiyi mu'awin re'isi séyit tümtürk ependi hazir yénimda, xosh kepsiz”, dégendin kéyin séyit tümtürk ependi bilen söhbetni bashlidi. 20 Minut dawamlashqan téléwiziye programmisida séyit tümtürk ependi nuqtiliq halda xitayning Uyghurlargha élip bériwatqan bésimi toghrisida toxtaldi.

Téléwiziye programmisi tügigendin kéyin biz séyit tümtürk ependige téléfon qilip téléfon söhbiti élip barduq. U, téléwiziye Uyghurlarning diniy étiqadining mötidil ikenlikini bayan qildi.

Séyit tümtürk “T r t awaz” we “Qanal a” téléwiziye programmilirida xitayning Uyghurlargha yürgüzüwatqan xata siyasiti we dölet térrori arqiliq Uyghurlarning dinda xata yolgha kirishige seweb bolghanliqini anglatqanliqini bayan qildi.

Téléwiziye programmilirini körgen zhurnalist azatjan bughra ependi Uyghur mesilisi türkiyening kün tertipidin chüshüp qalay dégende, biri xelq'arada, yene biri türkiyede tarqitilghan ikki téléwiziye programmisida mesilining kün tertipke kélishining zor ehmiyetke ige ikenlikini bayan qildi.

Azatjan bughra ependi ikkila téléwiziye programmisining waqtining uzun bolghanliqi we Uyghurlarning muhim mesililirining asasen tonushturulghanliqini bayan qildi.

Türkiye dölet téléwiziyisi bolghan “T r t awazi” ottura asiya türkiy jumhuriyetliri we sabiq yugoslawiye hem rus fédératsiyesi ichide yashawatqan türkiy milletlerge qarita tarqitiliwatqan téléwiziye qanilidur.