Amérikidiki Uyghurlar sherqiy türkistan jumhuriyitini xatirilidi

Amérika Uyghurliri birleshmisining teshkillishi bilen 15 - noyabir küni amérika paytexti washin'gton yénidiki feyirfakis shehiride Uyghur jama'iti bir yerge jem bolup, 1933 - yili, 12 - noyabir küni qeshqerde qurulghan sherqiy türkistan islam jumhuriyitining 81 yilliqi we 1944 - yili, 12 - noyabir küni ghuljida qurulghan sherqiy türkistan jumhuriyitining 70 yilliqini xatirilidi.

Feyirfakis shehiridiki amérika - türk dostluq birleshmisining zalida ötküzülgen mezkur xatirilesh pa'aliyiti sherqiy türkistan milliy marshi bilen bashlan'ghan bolup, sherqiy türkistan jumhuriyetlirini xatirilesh pa'aliyitige amérika Uyghurliri birleshmisining re'isi alim séyitof riyasetchilik qildi. Xatirilesh pa'aliyitining échilish nutiqini dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanim sözlep, köpchilikni bu shereplik kün bilen tebriklidi hemde eyni waqitta mezkur ikki jumhuriyetni qurush yolida jan - pida qilghan pidakarlarning rohigha bolghan chongqur hörmiti we iptixarliq héssiyatini bildürdi. Rabiye qadir xanim nutiqida yene Uyghurlar üchün ömlük we ittipaqliqning nahayiti muhimliqini tekitlidi.

Bu qétimqi jumhuriyet küni pa'aliyitide 1944 - yili, 12 - noyabir küni sherqiy türkistan jumhuriyitining qurulushini öz közi bilen körgen hemde herembagh qatarliq jaylardiki jenglerge qatnashqan tarixiy shahid edhemjan ependimu söz qilip, eyni waqittiki weqelerni, bolupmu xelqning öz azadliqini qolgha keltürüsh yolida ittipaqliship küresh qilghan yuqiri keypiyatini eslep ötti.

Jumhuriyet pa'aliyitining ikkinchi basquchi süpitide eyni waqittiki ikki jumhuriyetning qurulush,axirlishish tarixi we uningdiki seweb - amillar hem tejribe sawaqlar heqqide ilmiy doklat bérilgen bolup, amérika Uyghurliri birleshmisining mu'awin re'isi ilshat hesen mexsus doklat berdi. Ilshat hesen ependi 1933 - yili we 1944 - yili, 12 - noyabir küni qurulghan jumhuriyetlerning Uyghur yéqinqi zaman tarixida tutqan orni hemde mezkur jumhuriyetning sowét ittipaqining roli we shuningdek ichki tashqi amillar heqqide toxtaldi.

Bu qétimqi jumhuriyet künining özgichiliki shu boldiki, ikki jumhuriyet tarixi boyiche mexsus so'al teyyarlinip, köpchilikning erkin jawab bérishige sunuldi, qizghin keypiyatta so'allargha jawab bérilish arqiliq toghra jawab bergenler ihamlanduruldi.

Yighin jeryanida yene yashlargha wakaliten yash sen'et heweskari we yashlar pa'aliyetchisi jüneydin meshhur Uyghur sha'iri abduréhim ötkürning “Iz” shé'irini déklamatsiye qildi. Töt sa'et dawamlashqan mezkur jumhuriyet küni pa'aliyiti axirida péshqedem tarixi shahid edhemjan ependining bashchiliqida, jumhuriyet shéhitlirining rohigha atap du'a qilindi. Melumki, amérika Uyghurliri birleshmisi qurulghandin buyan her yili jumhuriyet pa'aliyiti ötküzüshni dawamlashturup kelmekte. Köp qétimliq pa'aliyetler xelqara Uyghur kishilik hoquq we démokratiye fondi jem'iyiti bilen birlikte ötküzüp kélindi. Jumhuriyet pa'aliyiti ötküzüsh amérikidiki Uyghurlarning en'enisige aylandi.