Kanadaliq Uyghurlarning ezan awazi kanada parlamént binasida yangridi

22 - Iyun kanada parlaméntida “Sherqiy türkistan medeniyet merkiziy” bir iptarliq pa'aliyiti uyushturghan. Pa'aliyetke kanada hökümet erbablirimu qatnashqan we Uyghurlar heqqide söz qilghan idi.

Mezkur pa'aliyette eng diqqet qilishqa tégishlik bir nuqta bolsa, xitayda Uyghurlarning roza tutushi we bashqa diniy ibadetliri her tereptin cheklimige uchrawatqan mezgilde kanada parlaméntida ötküzülgen iptar pa'aliyitide da'irilerning Uyghur musulmanlirini erzan éytip namazshamni oquwélishigha yol qoyghanliqi boldi.

Xitay hökümiti ramzan éyi kirishi bilenla Uyghurlarni téximu qattiq qolluq bilen basturup, ularning diniy erkinlikini boghidighan charilerni kücheytti. Uyghur réstoranlirini ramzan éyida kündüzi échishqa mejburlash bilen birge Uyghur dukandarlarni haraq we tamaka sétishqa mejburlapla qalmay Uyghurlar köp olturaqlashqan rayonlarda Uyghur yashlirigha“Piwa bayrimi” orunlashturghanliqi melum.

Del mushundaq ehwal astida kanada hökümiti kanadadiki Uyghurlarning kanada parlamént binasida iptarliq pa'aliyiti ötküzüshini xushalliq bilen qarshi aldi.

Iptarliq pa'aliyet munasiwiti bilen kanada parlaméntigha kelgen kanadaliq Uyghur musulmanlirining ezan awazi parlamént binasida yangridi. Ezandin kéyin Uyghur musulmanliri namazshani topliship parlamént binasida oqudi. Iptarliq pa'aliyetke qatnashqan parlamént ezaliri namaz tügigen'ge qeder hörmet bildürüp sükütte turdi.

Köp qatlamliq medeniyetler ministiri tim uppal Uyghurlar bilen qizghin körüshüp kanadaning démokratik qimmet qarishi bilen xitayni sélishturdi.

U: “Xitay hökümiti Uyghurlarni basturuwatqan ularning dinini kemsitip, ghururigha tégiwatqan mushundaq bir shara'itta Uyghurlarning kanada parlamént binasida iptarliq pa'aliyiti ötküzüshi kanada démokratik dölet sistémisining ewzellikini namayende qilidu” dédi.

U yene: “Her bir kanadaliqning mushundaq erkinlik we barawerliktin behrimen bolushi kanadaning démokratik qimmet qarishining mehsuli. Her bir kanadaliq dawamliq halda ochuq erkin we démokratik jem'iyettin behrimen bolushqa hoquqluq” dédi.

“Sherqiy türkistan medeniyet merkizi” ning re'isi haji mamut ependi bu qétimqi pa'aliyetning meqsiti heqqide toxtilip mundaq dédi: “Birinchidin musulmanlarning güzel örp - adetlirini tonushturushni meqset qilduq. Ikkinchidin wetinimizde ramzan cheklendi xelqimiz roza tutalmaywatidu, biz kanada parlaméntida iptar pa'aliyiti ötküzüp,bu ikki dölet otturisidiki sélishturmini körsitishni, üchinchidin Uyghur milliy medeniyitimizni tonushturushni meqset qilduq. Pa'aliyet bek yaxshi boldi.”

Iptar pa'aliyitige qatnashqan kanadaliq Uyghurlar kanada hökümitining xitay zulumigha uchrawatqan Uyghurlarning heq - hoquqigha köngül bölüshige rehmet éytish bilen birge özliri yashawatqan kanadaning erkin we démokratik dölet sistémisidin yene bir qétim chongqur pexirlen'genlikini bildürüshti.

Kanadaning toronto shehiride turushluq Uyghur siyasiy pa'aliyetchisi tuyghun abduweli ependi bu qétimqi pa'aliyet heqqide oz tesiratini sözlep mundaq dédi: “Xitay bizning diniy erkinlikimizni cheklep, qattiq basturup ramzanda ‛piwa bayrimi‚ ötküzüp ghururimizgha tégiwatqan mushundaq ehwal astida kanada hökümiti bizning dinimizni hörmet qilip insaniy ghururimizni yuqiri kötürdi. Bu qétimqi pa'aliyet xitaydin ibaret bir yawuz dölet bilen kanadadin ibaret bir démokratik dölet otturisidiki roshen sélishturma boldi.Kandadek erkin bir dölette yashawatqanliqimiz üchün pexirlenduq we xuddi kanadagha oxshash démokratik we erkin sherqiy türkistan qurup chiqishqa millitimizning xitay zulumidin qutulushigha intizar bolduq.”

Iptar pa'aliyiti“Diniy erkinlik we köp qatlamliq medeniyet” dégen témida“Kanada sherqiy türkistan medeniyet merkizi” we “Bir dunya erkinlik teshkilati” ning hemkarliqida 6 - ayning 22 - küni ötküzüldi.