Pakistan da'iriliri ömer Uyghurni “Hindistan jasusi” dégen guman bilenmu tekshürmektiken

Muxbirimiz shöhret hoshur
2018.01.26
pakistan-omer-uyghur-wexpi.jpg Ömer Uyghur wexpining “Sherqi türkistan jumhuriyetlirini xatirilesh” pa'aliyiti
Photo: RFA

Ashkarilinishiche, pakistanda pa'aliyet élip bériwatqan ömer Uyghurni xitayning 19‏-qurultiyi harpisida 9 kün tutqun qilghan we hélihem tekshürüwatqan pakistan saqchiliri uni “Hindistan'gha jasusluq qilish” gumani bilenmu soraq qilghan. Soraq dawamida saqchilar ömer Uyghurgha uning hindistanliq bir xadimdin bir nerse tapshurup éliwatqan körünüshtiki bir resimni pakit qilip körsetken. Ömer Uyghur bu resimning fotoshopta yasalghanliqi we xitay teripidin teminlen'genlik éhtimalliqini otturigha qoyghan. Melum bolushiche, hélihem dawam qiliwatqan bu tekshürüsh ömer Uyghur a'ilisining tijaritini zor derijide aqsatqan.

Xitayning 19‏-qurultiyi harpisida birqanche mashinida kelgen pakistan saqchiliri ömer Uyghurni tutup 9 kün solap qoyghan. Shundin kéyin kéyin nezerbend qilin'ghan ömer Uyghur tekshürülüsh dawamida pakistan saqchiliri teripidin “Hindistan'gha jasusluq qilish” gumani bilenmu soraq qilin'ghan. U deslepte tutulghan küni pakistandiki xitay bash elchisini öltürüshni pilanlighanliqi ilgiri sürülgen bir Uyghur gumandar bilen chétishliqi sürüshte qilin'ghan. Ömer Uyghurda bu jehette mesile körülmigendin kéyin, “Hindistan'gha jasusluq qilish” gumani bilen soraq qilin'ghan. Ömer Uyghur özige körsitilgen pakitning, yeni hindistanliq bir xadim bilen birge turghan resimning fotoshopta yasap chiqilghanliqini sézip, bu resimning esli nusxisini féysbuk hésabidin tépip saqchilargha körsitish arqiliq özining gunahsizliqini delilligen. Melum bolushiche, mezkur resimde ömer Uyghurning hindistanning afghanistandiki bir xadimidin pul éliwatqan körünüshi yasap chiqilghan iken.

Ömer Uyghurning déyishiche, u aldinqi yili afghanistan'gha u yerdiki Uyghurlar üchün ana til mektipi qurush we afghanistandiki Uyghurlarning nöwettiki ehwali heqqide dunya Uyghur qurultiyigha melumat toplash üchün barghan. Bu jehettiki barliq pa'aliyetlirining ashkara we qanun-tüzüm da'iriside élip bérilghanliqini bayan qilghan ömer Uyghur, özining héchqandaq bir hindistanliq dölet xadimi bilen alaqe qilip baqmighanliqini, buning pütünley xitay elchixanisi toqughan hékaye ikenlikini otturigha qoydi.

Uzun'gha sozulghan we hazirghiche axiri chüshmigen bu tekshürüsh, uning yürüsh-turush we ijtima'iy alaqe erkinlikidin bashqa, shexsiy tijaritigimu éghir tesir körsetken. 30 Nechche ishchisi bolghan bir yémek-ichmek fabrikisining sahibi bolghan ömer Uyghur, hazirgha qeder bu fabrikidin qazan'ghan tapawiti bilen öz a'ile tawabi'atlirining turmushini qamdapla qalmastin, yene öz teshkilatning pakistan ichi-sirtidiki pa'aliyetliriningmu xirajet menbesi bolup kelgen. U türkiye sepiri bikar qilin'ghan we özige qoyulghan sayahet cheklimisi üstidin pakistan'gha erz sun'ghan chaghdimu, mushu ikki ishqila serp qilghan 20 ming dollardin artuq chiqimni ene shu tijaritining küchi bilen hel qilghan we xitayning her türlük tosuqliri üstidin ghalip kéliwatqan idi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.