Pakistandiki Uyghurlar “Xitay puqraliri jem'iyiti” tarqatqan jedweldin endishilenmektiken

Pakistandiki “Ilgiriki xitay puqraliri jem'iyiti” teripidin pakistan puqraliqigha ötüp bolghan Uyghurlargha tarqitilghan jedwel.

Igilishimizche, pakistanning gilgit we rawalpindi qatarliq jaylirida nöwette 600 din köprek Uyghur a'ilisi yashawatqan bolup, pakistan'gha yerleshkinige 50 yildin ashqan bu Uyghurlar xitay puqraliqidin waz kéchip, alliqachan pakistan tewelikige ötüp bolghan iken. Emma 2018-yilning axiri we 2019-yili kirgendin buyan gilgit we rawalpinnidiki bir qisim Uyghurlar xitay elchixanisi teripidin qurulghan “Xitay puqraliri jem'iyiti” teripidin tarqitilghan jedwel tapshuruwalghan. Jedwelde pakistandiki Uyghurlarning a'ile ezaliri we ularning toluq uchurini toldurush telep qilin'ghan bolup, pakistandiki Uyghurlar buningdin endishe hés qilmaqta iken.

Pakistanda pa'aliyet élip bériwatqan “Ömer Uyghur wexpi” namidiki teshkilatning bashliqi ömer ependi ziyaritimizni qobul qilip, hazirghiche gilgittiki Uyghurlardin 200 a'ile, rawalpindidiki Uyghurlardin texminen 110 a'ilining bu xil jedwelni tapshuruwalghanliqini bildürdi. U yene bu jedwelning özlirini endishige salghanliqini éytti.

Ömer ependi pakistanda yashawatqan Uyghurlarning weziyiti heqqide toxtilip, pakistan bilen xitay otturisidiki yéqin munasiwet sewebidin pakistandiki Uyghurlarning Uyghur diyaridiki weziyet heqqide erkin pikir qilalmaydighanliqi, ularning xitay hökümitining Uyghur siyasitige qarita herqandaq bir naraziliq bildürüsh pa'aliyitining pakistanda qattiq cheklimige uchraydighanliqini tekitlidi. U yene pakistandek bir dölette yashawatqan Uyghurlarning xitay konsulxanisi hamiyliqidiki “Xitay puqraliri jem'iyiti” teripidin tarqitilghan bundaq bir jedweldin endishiliniwatqanliqini bildürdi.

Rawalpindida yashaydighan Uyghurlardin nadir ependimu ziyaritimizni qobul qilip, jedwel tapshuruwalghanlarning zor köp qismining a'ile ayalliri bolghini üchün ular aldi bilen jedwelning taqitilish sewebi we jedwelde telep qilin'ghan uchurlarning ishlitilish orni heqqide köp oylanmayla jedwelni toldurup tapshurup bergenlikini bildürdi. U yene jewelni tapshurup bolghan 100 din artuq a'ilidin 60-70 etrapidiki a'ilining birnechche kündin kéyin “Xitay puqraliri jem'iyiti” ishxanisigha bérip, tapshurup bolghan jedwellerni qayturup éliwalghanliqini bildürdi.

Biz gilgit we rawalpinnidiki Uyghurlargha tarqitilghan jedwel heqqide téximu ilgirilep uchur igilesh üchün jedwelni tarqitish xizmitini aktip élip bériwatqan rawalpindidiki “Xitay puqraliri jem'iyiti” ning xizmetchisi ezimjan we mezkur jem'iyetning re'isi éhsan pasha ependige téléfon qilduq.

Ezimjan ependining qol téléfoni élinmidi. Emma “Xitay puqraliri jem'iyiti” ning re'isi éhsan pashining téléfoni ulandi. U deslepte bundaq bir jedweldin xewiri yoqlighini bildürgen bolsimu, emma kéyin mezkur jem'iyet teripidin bu xil jedwelning tarqitilghanliqini étirap qildi.

Emma u bu jedwelni tarqitishning sewebi heqqide sorighan so'allirimizgha jawab berginide “Xitay puqraliri jem'iyiti” ning bu jedwelni tarqitishi xitay konsulining yardimi bilen échilghan mektepte oquwatqan Uyghur oqughuchilarning a'ilisidiki iqtisadiy ehwalini bilish we ulargha yardem qilish üchün ikenlikini tekitlidi. U mezkur jedwel seweblik pakistandiki bir qisim Uyghurlarni endishige salghandek ehwalning yoqluqini, ularning shexsiy uchurining xitay hökümitige ewetilish éhtimalliqining yoqluqini eskertti.

Pakistandiki Uyghurlar radiyomizgha gilgit we rawalpindidiki Uyghurlargha tarqitilghan jedwelning esliy nusxisini ewetip bergen bolup, rawalpindida tarqitilghan jedwelde shu a'ilining pakistandiki uchurlirini toldurush telep qilin'ghan. Emma ikki ay ilgiri gilgitta tarqitilghan jedwelde pakistan'gha yerliship alliqachan pakistan dölet puqraliqigha ötüp bolghan Uyghurlarning buningdin 50 yil ilgiriki xitay puqraliqi mezgilide öz yurtidiki kona adréslirinimu toldurush telep qilin'ghan.

Pakistanda pa'aliyet élip bériwatqan bir qisim Uyghurlar ijtima'iy taratqularda öz endishisini ipadiligendin kéyin, bu ehwal pakistandiki Uyghur weziyitini yéqindin közitip kéliwatqan Uyghur teshkilatliri we pa'aliyetchilirining jiddiy diqqitini qozghighan idi.