Qazaqistanning Uyghur nahiyisige qarashliq yurt-jama'etchilik aktipliri bash qoshti

Uyghur nahiyelik Uyghur medeniyet merkizi, yigit bashliri, xanim-qizlar kéngeshliri, aqsaqallar kéngishi, yashlar komitétining uyushturushida tashtiqara yézisining “Nurnisa” ristoranida ötken yurt-jama'etchilik aktiplirining bu bash qoshushida teshkiliy ishlar, milliy örp-adetler, medeniy-ma'arip, metbu'at we bashqimu mesililer muhakime qilindi. Uningda shundaqla ilgiri we yéngidin saylan'ghan nahiyilik medeniyet merkizi re'isi we bash yigit béshi, yéza aktipliri tonushturuldi.

Mezkur uchrishishni achqan nahiyilik Uyghur medeniyet merkizining re'isi mirzaxmet jemiyéf bu yighilishning meqsitini chüshendürüp, merkez aldida turghan wezipilerni tonushturdi. Uninggha qatnashqan qazaqistan Uyghurlirining jumhuriyetlik étno-medeniyet merkizi yénidiki yigit bashliri kéngishining re'isi abduréshit mexsütof bashliq almata shehirining dostluq we zarya wostoka mehellirining chong yigit bashliri, shundaqla Uyghur nahiyilik bash yigit béshi abdukérim seydullayéf, nahiyilik xanim-qizlar kéngishining re'isi shérinbüwi jelilowa we bashqilar medeniyet merkezliri we yigit bashlirining Uyghur jem'iyitidiki roli, ularning hökümet organliri we yurt-jama'etchilik bilen birlikte élip bériwatqan ishliri, nahiye miqiyasida hel qilinmaywatqan ijtima'iy mesililer, orun éliwatqan kemchilikler heqqide öz pikirlirini bildürdi.

Radiyomiz ziyaritini qobul qilghan yigit bashliri kéngishining re'isi abduréshit mexsütof jumhuriyetlik yigit bashliri kéngishi qurulghandin buyan qazaqistanning barliq sheher,yéziliridiki Uyghur yigit bashlirining béshi qoshulup, milliy ma'arip, medeniyet, metbu'at we bashqimu yönilishlerde köpligen ishlarning qilin'ghanliqini, shundaqla xeyrixahliq pa'aliyetliriningmu élip bérilghanliqini ilgiri sürüp, mundaq dédi: “Bügün pütün Uyghur rayonidiki yigit bashliri bilen bash qoshup, uchrishish ötküzüp kelduq. Birinchidin ularni kéliwatqan yéngi yil, shundaqla qazaqistan musteqilliqining 25 yilliqi bilen tebrikliduq. Aldimizda qilidighan ishlar toghriliq söz boldi. Mesilen, pütün qazaqistan yigit bashlirining béshini qoshup, begler meshripini uyushturmaqchimiz. Bu yerde yurt-yurtlarda boluwatqan yéngiliqlar, her türlük mesililer heqqide söz bolidu.”

A. Mexsütof bu yili qazaqistan Uyghurlirining chong utuqlargha yetkenlikini, shularning biri Uyghur tiyatirigha akadémiyilik uniwanning bérilgenlikini, yigit bashliri we pütkül Uyghur jama'etchiliki birikse, kélechekte yenimu köp muwappeqiyetlerge yétishini ümid qilidighanliqini bildürdi.

Uchrishish qatnashquchiliri qazaqistan Uyghur jem'iyitining bolupmu xanim-qizlar kéngeshlirining qiliwatqan ishlirigha yuqiri baha berdi. Milliy mekteplerge bala toplash, yashlarni terbiyilesh, toy-tökün we nezir-chiraqlardiki milliy en'enilerni saqlash oxshash ishlarda ularning roli barghanséri ashmaqta iken.

Uyghur nahiyilik xanim-qizlar kéngishining re'isi shérinbüwi jelilowaning tekitlishiche, deslep qétim Uyghur nahiyiside 1986-yili Uyghur medeniyet merkizi échilghan bolup, uni her xil kishiler bashqurghan. Kéyinki 21 yil mabeynide uninggha zakir memirof rehberlik qilghan. Bu jeryanda ana tilini, milliy örp-adetlerni, ma'aripni saqlash, medeniyetni rawajlandurush yönilishliride köpligen ishlar élip bérilghan. Sh. Jelilowa yene, z. Memirof salametliki sewebidin ornidin kétip, besh yil uning orunbasari lawazimini atqurghan mirzaxmet jemiyéfning bir éghizdin merkez re'islikige saylan'ghanliqini ilgiri sürdi. U yéngi re'isning yéza-yézilargha chiqip, hakimiyet organliri bilen birlikte aktiplarni, shu jümlidin nahiyilik xanim-qizlar, anilar kéngeshlirini, yéza ayallar kéngeshlirini bashqidin teshkilligenlikini, mundaq ishlarning ilgiri bolup baqmighanliqini tekitlidi. U ayallar kéngishi ishining xélila janlan'ghanliqini körsitip, mundaq dédi: “Ölüm-yitim, toy-tökün ishlirini ayallar yéqindin bilidiken. Shuning bilen her bir yigit béshigha bir xanim-qizni saylash kérek iken. Shu waqitta ayallar kérek hemme nersidin xewerdar bolidu. Biz ejdadlirimizdin kéliwatqan yaxshi örp-adetlirimizni saqlap qélishimiz kérek.”

Sh. Jelilowa xanim-qizlarning yigit bashliri bilen teng dégidek yurtning barliq ishlirigha yéqindin ariliship, kéyinki ewladlar pexirlen'gidek yaxshi en'enilerni qaldurushta, zaman'gha layiq ewladlarni terbiyileshte rolining muhim ikenlikini tekitlep, yene mundaq dédi: “Bizning meqsitimiz eng aldi bilen ana tilimizni yoqatmasliq. Pütün en'enilirimiz, tariximiz, sen'itimiz, ma'aripimiz ana tilimiz arqiliq mangsa, ular yoqimaydu. Mushu yéngi yildin tartip yigit bashlirigha yénikchilik chüshidu dep oylaymen. Sewebi öyde yoldishigha ayali qandaq yardem qilsa, sirtta mushu saylan'ghan xanim-qizlar yigit bashlirigha shundaq yardem qilimiz.”

Tashtiqarida bolup ötken bu uchrishish dawamida jemiyetlik ishlarda alahide aktipliq körsetkenler medeniyet merkizining pexriy yarliqliri bilen teqdirlendi.

Radiyomiz ziyaritini qobul qilghan chonja yézisi bazar uchastkisining yigit béshi hüsen jelilof medeniyet merkizining yéngi re'isi saylinip köp waqit ötmeyla nahiyilik bash yigit bashliqi bolup abdukérim seydullayéfning saylan'ghanliqini, uning deslepki künlerdin bashlapla pütkül nahiye, yéziliridiki ehwalni uqup, yigit bashlirining béshini qoshush qararigha kelgenlikini tekitlep, mundaq dédi: “Uyghur medeniyiti merkizi, yigit bashliri we xanim-qizlarning bashliri qoshuldi. Anilar kéngishining re'isi züleyxa jelilowa örp-adetler boyiche on mesilini qoydi. Shularning hemmisini testiqliduq.”

U, yéngi yigit béshi saylan'ghandin buyan köpligen ishlarning emelge ashqanliqini, hazir yigit bashliri we xanim-qizlar ichide toy-tökün we nezir-chiraqlarda orun éliwatqan kemchiliklerning aldini élish, yaxshi en'enilerni saqlap qélish boyiche qarar qobul qilinip, uning qoshna emgekchiqazaq, panfilof we bashqimu Uyghurlar zich olturaqlashqan nahiyelerning aktipliri bilen birlikte muhakime qilish we bir pikirge kélish mesililirining qariliwatqanliqini ilgiri sürdi. Hüsen jelilof tashtiqarida ötken pa'aliyettin köpligen yigit bashlirining qaytidin oyghinip, ishqa aktip kirishkenlikini bildürdi.