Qazaqistandiki dangliq “Yashliq” ansambili qayta sehnige chiqamdu?

Ixtiyariy muxbirimiz oyghan
2016.08.29
Ghérip - senem Ghérip - senem
Photo: RFA

Ötken esirning 70 - yilliridin bashlap qazaqistanda keng tonulushqa bashlighan Uyghur milliy ansambillarning biri “Yashliq” guruppisidur. Yawropa istilidiki mezkur ansambil öz waqtida qazaqistan sen'etxumar tamashibinlirining qizghin alqishigha sazawer bolghan idi. Bu ömek ataqliq xelq hapizi abdurehim exmidining oghli murat exmediyéf yétekchilikide shu dewrde peqet qazaqistandila emes, belki sowét ittipaqi da'irisidimu keng tonuldi. Uning terkibide deslepte yalqunjan shemiyéf, azad rezemof, qehriman iminof, kéyinki yilliri murat memetbaqiyéf, mahigül toxtaxunowa, gülnare sayitowa, eziz mesimof, ablehet islamof, gülbahar exmedi'éwa, ruslan toxtaxunof oxshash köpligen sazendiler, naxshichilar boldi.

Igilishimizche, ansambil terkibi waqit ötüshi bilen bir nechche qétim yéngilinip, 1996 - yildin tartip uni m. Exmediyéfning oghli dilshat exmediyéf bashqurdi. Yadikar shemiyéf, dilnaz exmediyéwa, bextiyar hasanof bashchiliqidiki bu ansambil bolupmu toqsininchi yillarning otturiliridin bashlap ta 2000 - yillarning bashlirighiche peqet Uyghurlarla emes, belki bashqimu millet tamashibinliri arisida chong abruy qazan'ghan idi.

Hazir qazaqistanliq tamashibinlar arisida mezkur sen'et guruppisi heqqide her xil pikirler mewjut bolup, beziliri uning öz pa'aliyitini toxtatqanliqini ilgiri sürse, beziliri bu guruppining qayta sehnige chiqishini ümid qilidighanliqini bildürmekte.

Quddus ghojamyarof namidiki jumhuriyetlik dölet Uyghur muzikiliq komédiye tiyatirining rézhissori,“Yashliq” ansambilining deslepki ezaliridin biri yalqunjan shemiyéfning pikriche, murat exmediyéfning teshebbusi bilen ansambilning ishi yéngi terkibte 90 - yilliri qayta janlan'ghan. U bu heqte eslep, mundaq dédi: “Murat balilirimiz bolsimu naxsha éytsun dep, özining baliliri, méning balam yadikar, gülnare sayitowaning balisi bextiyar ansambil ishini mangdurup, qazaqistan'gha yene tonuldi. U " asiya awazi" gha oxshash sen'et musabiqilirige qatniship, mukapatlarni aldi. Méningche, bir ansambilni dawam qilghuchilar uni qurghanlardek tutalmaydiken. Men shundaq xulasige keldim. Chünki biz özimiz qurghanliqimiz üchün bizning jan - dilimiz, qénimiz shu ansambil bilen bolghan. Hazirqi kündimu ular tirishiwatidu. Uning ornigha yéngi ewlad kélish kérek, dep oylaymen.”

Y. Shemiyéf hazirning özidila bu balilarning yéshining 40 tin éship ketkenlikini, uning ezalirining biri dilnaz exmediyéwaning öz aldigha ishlep, qazaqistandiki dangliq sen'et yultuzigha aylan'ghanliqini, shundaq talantlarning yenimu meydan'gha kélidighanliqini otturigha qoydi.

Emdi bu ansambil heqqide yashlar néme deydu?

Radiyomiz ziyaritini qobul qilghan yarkend gumanitarliq - téxnikiliq téxnikomining oqutquchisi molutjan toxtaxunof “Yashliq” ansambili meydan'gha kélip, her qétimda uning terkibi yéngilan'ghanda hem chonglar bolsun, hem yashlar bolsun bu sen'et guruppisigha chong ümidler artidighanliqini bildürüp, mundaq dédi: “Bu top özlirining az, lékin saz yézilghan naxshiliri tüpeyli peqet Uyghurlar arisidila emes, belki qazaqistanda keng tonulghan toplardin bolalighan. Biraq kéyin yoqap ketti. Bügünki künde, elwette, yash ewlad ularning qayta kélishini arman qilidu. Buningdin bir yil muqeddem " yashliq" topining qayta qurulghanliqi toghrisida angliduq, biraq ular Uyghur tamashibinlirigha tonup bolalmidi. Yashlar ularning buningdin on yil ilgiri qanchilik ammibab bolghan bolsa, aridin köp waqit ötüp, sehnige chiqmighan bolsimu, yash ewladning qelbide ular saqlinip kéliwatidu.”

Sha'ire we alime sha'irem baratowa bolsa, shexsen özining baliliq dewridin “Yashliq” ansambilining barliq naxshilirini söyüp tingshap, ularning mezmunining özi oxshash yashlarni her jehettin rohlandurup kelgenlikini otturigha qoyup, mundaq dédi: “Yashliq - u Uyghur milliy sen'itide alahide orun igilep, qedimiy mirasimizni özge milletlerge tonutushta muhim rol oynighan deslepki éstrada ansambili ikenliki melum. Hazirqi waqitqa qeder ansambilning üch ewladi qélipliship ülgürdi. Rast, her dewrning özige xas yéngiliqi, özgirishi bolidu. Jümlidin waqit ötkenséri bu ansambilning terkibimu, mezmunimu yéngilandi. Ikkinchi, üchinchi ewlad wekilliri atap ötken akilirimizning izini dawamlashturghan halda zaman'gha muwapiqlashqan türde ijadiy emgek étip keldi. "Yashliq" ansambilini teshkilligen, yéngiche ansambilni wujudqa keltürgen hörmetlik akilirimizning perzentlirige ijadta jushqunluq, siler da'im xelqining diqqitide démekchimen.”

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.