Xelq'araliq türk dunyasi en'eniwiy tenterbiye pa'aliyitide Uyghur medeniyet körgezmisi échildi

Xelq'araliq türk dunyasi en'eniwiy tenterbiye pa'aliyitidin bir körünüsh

26 - Awghust küni istanbulning küchükchekmeje rayonidiki barizgan meydanida xelq'araliq türk dunyasi en'eniwiy tenterbiye pa'aliyiti ötküzülgen bolup bu pa'aliyette sherqiy türksitan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining tertiplishi bilen Uyghur medeniyet körgezmisi échildi.

Bu tenterbiye pa'aliyiti türk dunyasining en'eniwiy tenterbiyelirini yéngidin janlandurush meqsitide dunya étnospor konfédrasiyisi teripidin uyushturulghanliqi bildürüldi.

Biz bu pa'aliyet toghrisida neq meydandin anglitish bérimiz. Bu pa'aliyette türk dunyasining Uyghur, qazaq, qirghiz, özbék, türkmen, tatar, nogay we türk xelqliri üchün her birige mexsus chidir qurulghan bolup, Uyghurlargha ayrilghan chédirda sherqiy türksitan ma'arip we hemkarliq jem'iyiti Uyghurlarning medeniyet, örp - adetlirini, milliy tamaqlirini, chalghu eswablirini we milliy kiyimlirini tonushturup körgezme achti.

Bu pa'aliyet meydani xoddi qedimi zamandiki türk qebililirining ijtima'iy yashash hayatini teswirligen bolup 40 tin artuq chédir qurulghan, chédirning aldidiki qatar tizilghan chong yaghach mumigha her qaysi qebililerning bayraqliri ésilghan bolup sherqiy türksitan bayriqimu bu bayraqlar qatardin orun alghan.

Uyghur chédirida, Uyghur chalghu eswabliri, tamaqliri, milliy kiyimlerdin etles köynek, kanway köynek, chimen we badam doppa, körpe, yastuq, gilem qatarliq Uyghurlarning kündilik ijtima'iy hayatida qollinidighan buyumlar qoyuldi. Bu körgezmining échilish teyyarliqi basquchida dunya éntospor en'eniwiy tenterbiye fédrasiyisining re'isi bilal erdoghan ependi ziyaret qilip Uyghurlarning medeniyet örp - adetlirini qiziqip kördi.

RFA/Arslan

Bilal erdoghan türkiye jumhuriyiti re'isi rejep tayyip erdoghanning oghli bolup, u dunya étnospor konfédradsiyisining re'isi bolush süpiti bilen bu qétimqi türk dunyasi en'eniwiy tenterbiye pa'aliyitining uyushturulushi üchün alahide küch chiqarghan.

Pa'aliyetning échilish murasimigha türkiye yashlar we tenterbiye ministiri akif chaghatay qilich, dunya itnosipor komfédrasiyisining re'isi bilal erdoghan, parlamént ezasi shundaqla oqchilar fondi re'isi haydar ali yildiz, istanbul sheher bashliqi qadir topbash, küchükchekmeje sheher bashliqi temel qaradéngiz qatarliq muhim rehberler qatnashti. Bu pa'aliyetning échilish murasimigha her qaysi türkiy xelqlerning wekillirimu teklip bilen qatnashqan bolup, Uyghurlargha wakaliten sherqiy türksitan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining re'isi hidayetullah oghuzxan, abdulhekimxan mexsumhajim, yawro'asiya türk jem'iyetliri fédrasiyisining re'isi isma'il chén'giz qatarliq shexsler qatnashti.

Bilal erdoghan échilish murasimida söz qilip mundaq dédi: “Biz bu yolgha chiqqanda ötmüshimizge, kimlikimizge, medeniyitimizge alaqidar untulushqa qarap yüzlen'gen we bizning untuldurushimizni xalighan köpligen qimmetlik medeniyetlirimizning yéngidin xelqimiz bilen uchrishishini, yéngidin tonulushini we omumlishishini shundaqla qedirlinishini meqset qilimiz.”

Pa'aliyet meydanida bügün at beykisi ötküzüldi, oq étish we chélishish musabiqiliri dawam qildi. Nechche ming kishi qatnashqan bu pa'aliyette ziyaretchiler Uyghur qatarliq türk xelqler achqan milliy medeniyet körgezmisini qiziqip kördi.

Bu pa'aliyet 3 kün dawam qilidighan bolup 28 - awghust yekshenbe küni axirlishidiken. Igiligen xewerlerge asaslan'ghanda, bu pa'aliyetke türkiye jumhuriyiti re'isi rejep tayyip erdoghan shenbe küni qatnishidiken we türkiy xelqlerning medeniyet körgezmisini ziyaret qilidiken.

Bu pa'aliyet türk xelqlirining milliy en'eniwiy pa'aliyetliri toghrisida tünji qétim ötküzülgen bir pa'aliyet bolup, türk dunyasi xelqlirini bir yerge jem qilishta muhim ehmiyetke ige dep qaralmaqta.

Biz Uyghur medeniyet körgezmisini ziyaret qilghan istanbul alperen ojaqliri teshkilatning re'isi kurshad mijan ependi bilen söhbet élip barduq. Kurshad mijan ependi, Uyghurlarning qedimi tarixtin bashlap medeniyetke bay bir xelq ikenlikini, bu körgezmini ziyaret qilghandin kéyin Uyghurlarning shunche bésim we zulum astida yashapmu öz milliy medeniyetlirini untup qalmay qoghdap kéliwatqanliqi üchün ulargha aprin oquydighanliqini, türkiyide yashawatqan köp sanda Uyghurlarning öz milliy en'eniliri boyiche yashawatqanliqini körüp turuwatqanliqini, Uyghurlarning milliy medeniyitini qoghdash üchün ehmiyet bériwatqan Uyghurlarni chin qelbidin tebrikleydighanliqini ipadilidi.

Kurshad mijan ependi türkiye hökümitining, süriye xelqini türkiye puqraliqigha alghan'gha oxshash, Uyghurlarnimu türkiye puqraliqigha qobul qilish kéreklikini tilgha aldi.

Kurshad mijan ependi sözining axirida, Uyghurlarni her zaman qollap quwwetleydighanliqini maddi we meniwiy jehette yardemlishish üchün teyyar ikenlikini bildürdi.

Biz yene bu pa'aliyetni ziyaret qiliwatqan qirghizistan xelq amsambili mu'awin re'isi shundaqla qirghizistan Uyghur ittipaqining re'isi artiq haji, qazaqistanda yashaydighan Uyghur yurt mötiwerliridin tursun haji arzuyuf bilen söhbet élip barduq.

Artiq haji we tursun haji ependiler birdek bu pa'aliyetke qatnashqanliqidin memnun bolghanliqini, türk dunyasining jem bolghan bu xil pa'aliyetlerde Uyghur medeniyitini'ing tonushturulushining intayin ehmiyetke ige ikenlikini ipadilidi.

Biz bu pa'aliyet toghrisida sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining re'isi hidayetullah oghuzxan, ayallar bölümi mes'uli munewwer özUyghur xanim bilen söhbet élip barduq.