Türkiye parlaméntining re'isi isma'il qehriman Uyghur hey'itini qobul qildi

Türkiye parlaméntining re'isi isma'il qehriman ependi sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyiti re'isi hidayetulla oghuzxan ependi qatarliq kishilerni qobul qildi. 2017-Yili 28-iyul, istanbul.

28-Iyul küni chüshtin kéyin türkiye parlaméntining re'isi isma'il qehriman ependi parlamént binasidiki ishxanisida istanbulda pa'aliyet élip bériwatqan sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyiti re'isi hidayetulla oghuzxan ependi, sultan satuq bughraxan wexpining sabiq mudiri, sütchi imam uniwérsitéti diniy ilimler fakultéti oqutquchisi doktor alimjan bughda we sabiq parlamént ezasi proféssor doktor jelal erbay qatarliq kishilerni qobul qilip, ularning teleplirini anglidi. Arqidin ular türkiye parlaménti asasiy qanun komitéti mes'uli mustafa shentop ependi, türkiye köchmenler idarisi mes'uli, türkiye bash ministirliqi tarmiqidiki munasiwetlik idare-jem'iyetlerning mes'ulliri bilen uchriship, musapir Uyghurlar, misirdin kelgen Uyghur oqughuchilar we bashqa bezi mesililerni hel qilip bérish toghrisidiki teleplirini otturigha qoydi.

Hidayetulla oghuzxan ependi Uyghur hey'itining enqerege kélishidiki meqsiti heqqide toxtaldi. Hidayetulla oghuzxan ependi özi bashchiliqidiki hey'etning türkiye parlamént re'isi isma'il qehriman ependi, parlaménttiki asasiy qanun komitétining re'isi mustafa shentop ependi we bashqa munasiwetlik rehberler bilen uchriship Uyghurlarning qiyinchiliqlirini hel qilip bérishlirini telep qilghanliqini tekitlidi. 

7-Ayning béshida misirdiki oqughuchilarni qolgha élish weqesi yüz bérip Uyghurlar arisida qattiq ensiresh peyda qilghan idi. Bu oqughuchilarning beziliri türkiyege qéchip kéliwalghan bolsimu beziliri téxighiche misirdiki tutup turush orunlirida tutup turulmaqta. Hidayetulla oghuzxan ependi bu qétimqi uchrishishta nuqtiliq halda bu mesilini otturigha qoyghanliqini ilgiri sürdi. 

Doktor alimjan bughda ependi türkiye parlaméntining re'isi isma'il qehriman bilen uchrashqanda uning eysa yüsüp aliptékin bilen bolghan eslimilirini bayan qilip bergenlikini, buningdin qattiq tesirlen'genlikini bayan qildi. 

Misir saqchilirining Uyghur oqughuchilarni tutup xitaygha qayturup béridighanliqi toghrisidiki xewer tarqalghandin kéyin türkiyediki bezi Uyghurlarda türkiyemu mushundaq qilarmu dégen ensiresh peyda bolghan idi. Doktor alimjan bughda ependi bügünki uchrishishlarda bu ensireshlernimu otturigha qoyghanliqini, ensireshning kériki yoqluqini bayan qildi. 

Sabiq parlamént ezasi jelal erbay ependi uzun yillardin béri Uyghurlargha yardem qiliwatqan kishilerdin biri. Bu hey'ette jelal erbaymu bar idi. U mundaq dédi:“Men 20 yildin béri Uyghurlar üchün xizmet qiliwatimen. 20 Yil burundin tartip qérindashlirimning derdige derman bolushqa tirishiwatimen. Ularning derdi méning derdim, ularning rahiti méning rahitim, hayatimning axirighiche mezlumlar bésimdin qutulghuche ulargha yardem qilimen.” 

Türkiyede Uyghur musapirlarning köpiyishige egiship mesililermu köpiyishke bashlidi, hazirghiche Uyghur musapirlarning qanuniy turush ruxsiti, ishlesh ruxsiti hel bolghan bolsimu, lékin heqsiz dawalinish, wetendashliqqa ötüshke oxshash mesililerning téxighiche hel bolghini yoq.