Gwentanamodin qaytqanda: ababekri qasimning béshidin kechürgenliri - 2

Ixtiyariy muxbirimiz qutlan
2013.11.16
ababekri-qasim-albabniye-guantanamo-305.png Gwentanamo türmisidin albaniyege yerleshtürülgen ababekri qasimning yéqinqi süriti
RFA/Qutlan


“5 - Féwral ghulja qirghinchiliqi” din kéyin naheq halda türmige qamalghan ababekri qasim éghir musheqqetlerni béshidin kechüridu. 7 Aygha sozulghan qiyin - qistaq we soraqlardin kéyin héchqandaq ispat tapalmighan xitay da'iriliri axiri ababekri qasimni türmidin boshitishqa mejbur bolidu.

Türmidin chiqqandin kéyin tirikchilik ghémi uni her koylargha salidu. Siyasiy atmosférasi barghanséri jiddiyliship kétiwatqan ghuljida Uyghurlar üchün soda - tijaretning yollirimu étilidu. Uning üstige, mexpiy saqchilarning her waqit uning keynige chüshüp nazaret qilishi uni téximu teshwishke salidu. Axiri waqitliq bolsimu chet'ellerge chiqip chiqish yoli tépish xiyali uning kallisigha kiriwalidu. U 4 ay yol méngip, birmunche pul xejlep axiri pasport alidu we 2000 - yilining qish künliride tewekkül qilip qirghizistan'gha atlinidu.

Mushu qétimliq tewekkül sepirining uning hayatini tamamen özgertiwétidighanliqi u xiyalighimu keltürüp baqmaydu. Uning tesewwuridiki orta asiya, jümlidin qirghizistan eyni yillarda Uyghurlar üchün hergizmu xatirjem jay emes idi. U qirghizistan'gha barghan bir yildin artuq waqit ichide her yerde qazanning quliqining töt ikenlikidek heqiqetni chongqur derijide tonup yétidu.

Xitayning orta asiya elliride künséri éship bériwatqan tesiri we orta asiya elliridiki qalaymiqanchiliq yash ababekrining u yerde chiqish yoli tépishigha imkaniyet bermeydu. Axiri u dosti adil hékimjan bilen bille türkiyege kétish üchün yol izdeydu. Lékin wiza alalmaydu. Buning bilen pakistan'gha bérip bir mezgil oqush, u yerdin yol tépip türkiyege kétish pilanini tüzidu. Shundaq qilip 2001 - yilining yaz aylirida ular pakistan'gha baridu. Wehalenki, pakistandiki hayatmu Uyghurlar üchün yenila qiyin idi. U yerdin türkiyege kétidighan wiza alalmighachqa, iran'gha ötüp quruqluq yoli bilen ketmekchi bolidu, emma iran terepmu wiza bérishni ret qilidu.

Héchqandaq amali qalmighan ababekri musapir dostliri bilen bille waqitliq kün ötküzüp turush üchün pakistandin afghanistan'gha baridu. Ular shu yili 7 - ayda afghanistanning jalal'abat wilayitige bérip u yerde waqitliq turup qalidu. Oylimighan yerdin shu yili 11 - séntebirde amérika térrorluq hujumigha uchrap, afghanistanni kontrol qilip turghan talibanlar hökümitige qarshi herbiy heriket bashlaydu. Bu ishlardin pütünley xewersiz qalghan ababekri bashliq musapir Uyghurlar amérika armiyesining afghanistan'gha yürgüzgen hawa hujumi bashlinishi bilenla néme qilishini bilmey temtirep qalidu. Ular turghan jay éghir bombardiman'gha uchrap, neq meydanda nurghunlighan Uyghur musapirlar hayatidin ayrilidu. Ababekri bashliq 18 neper Uyghur yash tagh gharigha qéchip kirip hayati saq qalidu. Ular emdi nege bérishi kérek? ulargha kim yardem qolini sunidu?

Bu tepsilatlargha qiziqsingiz programmimizning 3 - qismigha qulaq salghaysiz.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.