Қарақурум бүркүти: низамидин һүсәйинниң һаяти (4)

Мухбиримиз қутлан
2018.09.18
Nizamidin-Huseyin-kesel.jpg Низамидин һүсәйин әпәнди (оңдин 2-киши) 1995-йили, йәни қолға елиништин икки йил илгири уруқ-туғқанлири билән үрүмчидики өйидә чүшкән сүрити. (Сафада низамидин әпәндиниң икки қешида олтурған икки аял низамидин әпәндиниң қағилиқниң чопан йезисида яшайдиған ата бөләк сиңиллири; өрә турған икки әр киши кәлпиндин кәлгән туғқанлири; оң тәрәптә олтурған аял долқун әйсаниң аниси айхан мәмәт). 1990-Йилларниң оттурилири.
RFA/Qutlan

Төтинчи қисим: йепиқ сотта сотланған бовай

Вуҗудини кесәллик азаби қийнап турған 71 яшлиқ низамидин һүсәйин әпәнди үрүмчи қораллиқ сақчи дохтурханисидин йәнә түрмигә елип кетилгәндин кейин аилә тавабиатлири у тоғрилиқ һечқандақ учур алалмайду. Аридин йерим йилчә вақит өткәндә үрүмчи шәһәрлик оттура сот мәһкимиси туюқсизла җүрәт низамидин вә униң қериндашлириға уқтуруш әвәтип, дадисиға сот ечилидиғанлиқи, сотниң йепиқ һаләттә болидиғанлиқи, шуңа биваситә аилә-тавабиатлиридин башқа һәрқандақ кишиниң қатнаштурулмайдиғанлиқини уқтуриду.

Йепиқ сот ечилиштин илгири сот мәһкимиси уларға алақә әвәтип, “ақлиғучи” адвокат тәклип қилидиған яки қилмайдиғанлиқини сорайду. Җүрәт низамидин шу вақитта дадисиниң үрүмчидики йеқин тонушлиридин пенсийәдә яшаватқан мәлум бир пешқәдәм адвокатни издәп бариду вә әһвални ейтиду. Бу киши өзиниң йепиқ сотта оттуриға чиқип низамидин һүсәйин әпәнди үчүн адвокатлиқ қилидиғанлиқини шундақла қолидин келишичә тиришип көридиғанлиқини вәдә қилиду.

Дегән қәрәлидә сот ечилиду. Низамидин әпәндиниң бала-чақилиридин болуп йепиқ сотқа сирттин пәқәтла 6 кишини қатнаштуриду. Чач-сақаллири өсүп чаңгилашқан, кесәллик дәстидин нимҗан гәвдисини аран көтүрүп турған низамидин әпәнди сақчиларниң қоршавида йепиқ сот мәйданиға елип кирилиду. Пүткүл сот җәряни “җавабкар” орнида турғузулған низамидин һүсәйин әпәндини әйибләш, униң аталмиш “җинайәт” лирини бир-бирләп санап өтүш билән мәзмун тапиду. Йепиқ сотта низамдин һүсәйин әпәндини “гәрчә пакитлар толуқ болмисиму, әмма униң ‛5-феврал ғулҗа вәқәси‚ вә ‛25-феврал үрүмчи аптобус партлитиш вәқәси‚ ни садир қилған гумандарлар билән мәлум четишлиқи бар” дегән җинайәт билән әйибләйду. Униңдин башқа низамидин һүсәйин әпәндини йәнә “чәтәлләрдики шәрқий түркистан бөлгүнчилири нәшр қилдурған қанунсиз гезит-журналларни сақлиған вә тарқатқан” дегән җинайәт билән әйибләйду.

Җүрәт низамидинниң әслишичә, йепиқ сотта ақлиғучи адвокатниң оттуриға чиқип сөз қилишиға һечқанчә имканийәт берилмәйду. Баш сотчи адвокатқа варқирап сөзини қап белидин бөливетиду. Сот мәйданида һәтта 20 нәччә яшлиқ пүтүкчи қизниңму “җавабкар” орнида турғузулған 70 яштин ашқан низамидин һүсәйингә қопаллиқ билән сәнләп гәп қилиши җүрәт низамидин вә униң ача-сиңиллириниң йүрикини ләхтә-ләхтә қилиду.

Шундақ қилип, йепиқ сот дәлил-испатлар йетәрлик болмиған бир әһвалдиму 71 яшлиқ низамдин һүсәйингә икки йерим йиллиқ қамақ җазаси һөкүм қилиду. Йепиқ сотта низамидин әпәнди үчүн һәтта “ақлаш” испатлириму оқуп өтүшкә имканийәт тапалмиған пешқәдәм адвокат амалсизлиқ иликидә низамидин әпәндиниң аилә-тавабиатлиридин “өзр” сорайду. Сот ахирлишиши билән сақчилар низамидин әпәндини қолтуқидин сөригиничә түрмигә елип кетиду.

Аридин нәччә айлар өткән бир күни җүрәт низамидинға намәлум биридин телефон келиду. Телефон бәргүчи өзиниң бирқанчә күн илгири үрүмчидики 3-түрмидин чиққанлиқини, уларға йәткүзүп беридиған муһим бир “аманәт” ниң барлиқини ейтиду.

Улар үрүмчиниң сайбулақ дегән җайида учришиду. Түрмидин чиққан киши җүрәт низамидинға өзиниң үрүмчи 3-түрмидә низамидин әпәнди билән биллә ятқанлиқини, униң дадисиниң түрмидә аҗизлап нимҗан болуп қалғанлиқи, бир амал қилип низамидин әпәндини давалитишқа елип чиқмиса әһвалиниң хәтәрлик икәнликини ейтиду. У йәнә низамидин әпәндиниң түрмидики шунчә қийин шараитта язған “һаятимдин әслимиләр” намлиқ әсириниң қолязмисини түрмидин йошурунчә елип чиққанлиқини ейтип, уни җүрәт низамидинға тапшуриду.

Җүрәт низамидин дадисиниң түрмидин чиқарған “аманәт” лири арисидин бир парчә хәтни көриду. Хәттә дадиси өзиниң түрмидә қаттиқ хорланғанлиқини, нимҗан йүрикиниң түрмә азаблириға узунғичә бәрдашлиқ берәлмәйдиғанлиқини, әгәр түрмидә у дуняға кетип қалса пәрзәнтлириниң өзидин рази болушини өтүниду. Дадисиниң хетини оқуп қаттиқ азабланған җүрәт низамидинниң көзлири яшқа толиду.

Шуниңдин кейин җүрәт низамидин тәрәп-тәрәпкә қатрап дадисиниң түрмидә еғир кесәл икәнликини, сиртқа давалатқили елип чиқишқа рухсәт беришини илтимас қилиду. У йәнә үрүмчи шәһәрлик сақчи идарисиға берип, илгири дадисини тутқан сақчилар билән көрүшиду вә дадисини давалитишқа вақтинчә қоюп беришини тәләп қилиду. Һалбуки, сақчилар йоқири органниң тәстиқи болмай туруп, низамидин әпәндини давалинишқа қоюп беришкә болмайдиғанлиқини ейтиду.

(Давами бар)

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.