Lê Dân, phóng viên đài RFA
Vào tối thứ Hai, đã có tới 99,9% số phiếu bầu Tổng thống Ukraina được kiểm xong và phần thắng nghiêng hẳn về phía ứng viên đối lập Viktor Yushchenko.
Khi kết quả sơ bộ được Ủy ban Tuyển cử Trung ương loan báo là ông Yushchenko được trên 52% và đương kim Thủ tướng Yanukovich được 44%, nhân vật thân Nga này vẫn chưa chịu nhận là đã thua. Nói với báo chí vào đêm thứ Hai, ông Viktor Yanukovich tuyên bố rằng sẽ không bao giờ công nhận kết quả kỳ bỏ phiếu này vì Hiến pháp và nhân quyền đã bị vi phạm.
Tuy nhiên, kỳ bỏ phiếu này có tới trên 12 ngàn quan sát viên quốc tế đến từ nhiều nước. Người cầm đầu toán quan sát của Liên Hiệp châu Âu, ông Bruce George cho biết nói chung thì cuộc bỏ phiếu đã diễn ra trong tự do và công bằng.
Nguyên Thủ tướng Viktor Yanukovich cho biết thêm là ban vận động tranh cử của ông đã nhận trên 5,000 lời khiếu nại về những bất thường trong ngày bỏ phiếu. Ông chỉ trích các dân biểu đã thông qua luật cải tổ bầu cử, hủy bỏ việc bỏ phiếu tại nhà, mà theo ông đó là nguyên do khiến 8 cử tri lão thành chết trong khi cố gắng đi bỏ phiếu. Trong khi ngay hôm thứ Bảy, tức trước ngày bỏ phiếu, Tòa Hiến pháp đã hủy bỏ việc cấm bỏ phiếu tại nhà cho những cử tri lớn tuổi hoặc đau yếu.
Hôm thứ Hai, khi vừa có kết quả kiểm phiếu sơ bộ với phần thắng nghiêng về minh, ứng viên đối lập Viktor Yushchenko đã ngỏ lời cám ơn trước hàng chục ngàn ủng hộ viên tụ tập tại thủ đô Kiev.
Kỳ bầu Tổng thống năm nay có khi tưởng chừng làm Ukraina tan vỡ, với miền Đông kỹ nghệ nói tiếng Nga và ủng hộ nguyên Thủ tướng Viktor Yanukovich, còn thủ đô Kiev tân tiến và miền Tây nói tiếng Ukraina, ủng hộ cựu Thủ tướng Viktor Yushchenko.
Tuy nhiên sau khi bỏ phiếu, tại miền Đông Ukraina, những bích chương màu xanh và trắng của chiến dịch tranh cử Yanukovich đã bị bỏ rơi đầy đường, các cuộc mít tinh bị hủy bỏ. Số phiếu của ứng viên Yanukovich không được quá phân nửa, khiến người dân nói tiếng Nga trong vùng này nản lòng. Chính bà Tatyana Stroi, nữ phát ngôn của chiến dịch tranh cử cho ông Viktor Yanukovich ở thành phố Donetsk, cho báo chí biết là quá mệt mỏi với việc tranh cử rồi. Giờ chỉ muốn nghỉ ngơi thôi.
Quốc kỳ và quốc ca Ukraina đã được trương lên và trình bày tại nhiều điểm tụ tập của phe ủng hộ ứng viên đối lập Viktor Yushchenko, người người đều hân hoan trong chiến thắng mới, do kết quả bỏ phiếu trung thực.
Nếu được Ủy ban Tuyển cử Trung ương xác nhận đã thắng, thì ông Viktor Yushchenko sẽ lãnh đạo một đất nước Ukraina đang bị tham nhũng làm tả tơi, mà lại không được thuận thảo mấy với đối tác láng giềng khổng lồ là Liên bang Nga. Trong khi đó, giữa hai miền Đông và Tây lại còn sự chia rẽ khá sâu sắc. Về điều này, ông Yushchenko cam kết sẽ hòa giải thành công trong vòng hai năm ở chức Tổng thống Ukraina.
Vốn là thống đốc Ngân hàng Trung ương và từng làm Thủ tướng, ông Viktor Yushchenko hứa sẽ cải tổ quốc gia có 48 triệu dân này bằng cách thiên về phía Tây và tham gia vào những định chế quốc tế như Liên hiệp Châu Âu. Theo ông thì với tư cách Tổng thống, ông sẽ vận động để Ukraina được vào Liên hiệp Châu Âu chỉ trong vòng từ 3 đến 5 năm là tối đa.
Trong khi đó thì Liên bang Nga cũng không thể nào bỏ quên. Mátxcơva vốn ra mặt ủng hộ nguyên Thủ tướng Viktor Yanukovich trong cuộc tranh cử vừa qua, lại rất bồn chồn lo lắng khi Liên hiệp Châu Âu và khối NATO ngày càng phát triển sát tới biên giới Nga. Tuy nhiên Nga vẫn là nước cung cấp mọi thứ nhu yếu cho Ukraina, như năng lượng, nguyên liệu và sản phẩm kỹ nghệ, hàng tiêu dùng...Do đó ông Yushchenko mới phải cam kết là chuyến công du ngoại quốc đầu tiên trong cương vị Tổng thống Ukraina, ông sẽ viếng thăm Nga.