Nữ nghệ sĩ Ngọc Huyền

Soạn giả Nguyễn Phương

Nữ diễn viên Ngọc Huyền và nam diễn viên Kim Tử Long đã được khán giả bỏ phiếu bình chọn là diễn viên đẹp đôi nhất liên tiếp trong 4 năm liên tục, từ 1990 đến 1994. Nữ nghệ sĩ Ngọc Huyền sanh ngày 28 tháng 6 năm 1970. Cha là người miền Bắc, họ Vũ, mẹ là người miền Trung, họ Hà, vì vậy nên khai sanh của cô ghi tên là Vũ Hà Ngọc Huyền. Trong gia tộc họ hàng của Ngọc Huyền không có người nào là nghệ sĩ, ngoại trừ nghệ sĩ hài Thanh Hoài là chú họ của cô.

• Bấm vào đây để nghe tiết mục này
• Download story audio

Nữ nghệ sĩ Ngọc Huyền.

Mẹ của Ngọc Huyền rất mê xem hát cải lương tuồng cổ nên mỗi khi bà đến xem các đoàn hát Minh Tơ, Huỳnh Long, bà cho Ngọc Huyền đi theo. Nữ nghệ sĩ Bạch Lê thường dẫn Ngọc Huyền đứng bên cánh gà coi hát và thỉnh thoảng dạy cho Ngọc Huyền hát vài bài ca Hồ Quảng.

Năm cô 11 tuổi, nữ nghệ sĩ Bạch Mai giới thiệu cô vào học ca với thầy nhạc sĩ Út Trong. Cô tiến bộ rất nhanh, nỗi danh trong các buỗi sinh hoạt văn nghệ của trường và trong quận nên đoàn hát Thanh Nga mời Ngọc Huyền cộng tác. Năm 1985, Ngọc Huyền hát trên sân khấu Thanh Nga vở tuồng đầu tiên là tuồng Những đêm trăn trở, Ngọc Huyền thế vai cho cô đào chánh Mỹ Tiên khi cô nầy rời đoàn.

Từ năm 1985 đến năm 1989, Ngọc Huyền được bà Phùng Há dạy cho cách hát tuồng Tàu qua các vở tuồng như Phụng Nghi Ðình, Trường Hận, Dương Quí Phi – An Lộc Sơn, cô lại được các nghệ sĩ Thanh Bạch - Bạch Lê, Bữu Truyện – Thanh Thế, Bạch Mai dạy cho cô hát Hồ Quảng khi cô gia nhập đoàn cải lương tuồng cổ Huỳnh Long. Khi cô hát trên sân khấu Minh Tơ, Ngọc Huyền thụ huấn nơi nghệ sĩ Thanh Tòng để diễn các vai ý Lan Phu Nhơn, Thượng Dương Hoàng Hậu, Dương Gia Tướng …

Nữ nghệ sĩ Ngọc Huyền đã được nhiều bậc thầy truyền dạy nghề hát, nên cô diễn thành công nhiều loại tuồng, từ các tuồng cổ, hồ quảng đến các vở ca kịch xã hội hiện đại. Ngọc Huyền đã được huy chương vàng giải Trân Hữu Trang năm 1991, là diễn viên được ưa thích nhất trong những năm 1991, 1992, 1993. Ngọc Huyền và Kim Tử Long là diễn viên đẹp đôi nhất trong nhiều năm liền.

Nụ cười đầy nữ tính

Ngọc Huyền đẹp trên sân khấu nhờ nơi má lún đồng tiền. Cái đẹp của nụ đồng tiền của Ngọc Huyền tạo ra một nụ cười đầy nữ tính, đôi lúc còn tạo ra được hiệu quả thẩm mỹ bất ngờ. Trong tuồng “Bụi Mờ ải nhạn”, ở Nhạn Môn Quan, Chiêu Quân-Ngọc Huyền được chở đi cống Hồ. Cả triều Hán và triều Hồ, cả một thời khốc liệt giao tranh chỉ để mua một nụ cười mỹ nữ. Nụ cười và sắc đẹp khuynh nước khuynh thành của nàng như là một báu vật mà người ta tử chiến với nhau, quyết chiếm hữu nó cho bằng được.

Nhưng trong nụ cười của Chiêu Quân - Ngọc Huyền trong giờ phút biệt ly lại đắng cay đầy nước mắt. Cái xoáy tròn trên khoé môi cong của Chiêu Quân - Ngọc Huyền như giọt nước mắt cứ vương vấn mãi trong lòng khán giả, vì trong nụ cười đó, người ta thấy được cả sự yếu đuối và can đảm, cả nỗi xao xuyến của tình yêu và một nỗi buồn vô tận cho cái đẹp mong manh vô tội, cho sự vô lý nghiệt ngã của phận số hồng nhan, để rồi nụ cười kia đưa nàng vào giấc ngủ ngàn thu giữa thời xuân sắc.

Vẫn là nụ cười Ngọc Huyền, nụ cười Chiêu Quân mong manh trở nên cứng cõi khi Ngọc Huyền vào vai Hoàng Phủ Phi Giao trong tuồng Xử án Phi Giao. Tiếng cười trong trẽo lý lắc của một công nương trước khi bị tiến cung vào làm vợ vua đã tắt lịm khi mà Phi Giao và Tả Hậu tranh đoạt ngôi chánh hậu. Trong suốt nữa cuối vở diễn, Phi Giao - Ngọc Huyền không cười, nàng mím chặt đôi môi, giữ những hồi ức êm đềm của thời con gái trong lòng để hòa mình vào vòng xoáy của cuộc tranh quyền quyết liệt.

Mời các bạn tham gia mục Cổ Nhạc do Nguyễn Phương phụ trách. Mọi email xin gửi về Vietweb@rfa.org

Cái xã hội phong kiến đó đã tước đoạt quyền làm người của nàng nên Phi Giao phải tranh đoạt lại những gì mà nàng cho là nàng có quyền được hưởng. Khát vọng sống của Phi Giao vụt tắt khi chính cha mẹ của nàng theo ý chính thống của nhà vua, buộc tội nàng. Chỉ còn là một nụ cười mong manh kèm theo một giọt lệ ứa ra từ khóe mắt hờn căm, nụ cười của Phi Giao lạnh buốt như dội một tảng băng vào tâm hồn của những người xử án Phi Giao.

Theo chồng sang Mỹ

Ngọc Huyền được phong là nghệ sĩ ưu tú thì cô theo chồng bỏ cuộc chơi. Trên đất Hoa Kỳ, được sự thương yêu của chồng, được mẹ chồng tạo cho điều kiện để diễn tuồng trên sân khấu như để bù đấp cho nỗi đam mê đã bị mất mát của nàng, nhưng Ngọc Huyền không còn có được những người bạn diễn ăn ý như ngày trước.

Thỉnh thoảng gặp lại bạn diễn cũ từ Việt Nam qua, Ngọc Huyền không bao giờ để lỡ mất cơ hội được cùng bạn diễn diễn lại những vai tuồng đẹp nhất của một thời vàng son trên sân khấu. Ngọc Huyền chuyễn sang lĩnh vực ca tân nhạc, ca tân cổ giao duyên và thực hiện trên DVD những trích đoạn hồ quảng Tứ đại Mỹ Nhân, Ngọc Huyền cũng đạt được sự yêu mến của khán thính giả hải ngoại.

Ngọc Huyền được khán thính giả hải ngoại khen là cô đã lột tả được tinh thần bài ca Quê Hương Bỏ Lại, trong DVD Hành Trình 30 năm của Trung tâm ASIA, nhưng Ngọc Huyền bị bà Nguyễn Thế Thanh, Phó Giám đốc Sở Văn Hóa Thông Tin thành phố Hồ Chí Minh quy tội là: Ngọc Huyền đã vi phạm các điều nghiêm cấm của pháp luật Việt Nam hiện hành( điều 32, khoản 4, điểm đ, nghị định 31 trên 2004 CP và qui chế biểu diễn nghệ thuật của Bộ Văn Hóa Thông Tin).

Nhắc đến vi phạm của Ngọc Huyền, không thể không nghĩ về những hành xử cần thiết tới đây đối với cô. Chắc chắn là không thể còn được mang danh hiệu nghệ sĩ ưu tú nữa. Thêm nữa, chắc chắn không gian biểu diễn của một nghệ sĩ tài danh như Ngọc Huyền sẽ bị thu hẹp hơn.

Tác giả Lê Duy Hạnh, chủ tịch Hội Sân Khấu thành phố thì phát biểu: Ngọc Huyền đã vi phạm và nói một cách nào đó là cô không còn hội đủ điều kiện xứng đáng với danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú.

Nghệ sĩ Nhân Dân và Nghệ Sĩ Ðu Tú là danh hiệu của nhà nước phong tặng cho những nghệ sĩ nào đã được kết nạp vào đảng Cộng Sản, hoặc là đối tượng chờ để được kết nạp vào đảng. Ngọc Huyền hát không đúng theo định hướng của đảng, thậm chí còn chống lại những điều tuyên truyền của đảng, tất nhiên là Ngọc Huyền bị những nhân vật đại diện của ñảng kết tội là một điều có thể hiểu được.

Ngọc Huyền đã chọn nước Hoa Kỳ là quê hương thứ hai, một nước mà người nghệ sĩ cũng như mọi người công dân khác đều có quyền tự do tư tưởng, tự do hành nghề. Ngọc Huyền ca bài ca Quê Hương bỏ lại cũng là một hành động mà chúng ta có thể hiểu được.

Thưa quí thính giả, chương trình cổ nhạc do Nguyễn Phương thực hiện xin dứt nơi đây, Nguyễn Phương cám ơn quí thính giả đã chịu khó lắng nghe chương trình nầy, xin hẹn tái ngộ cùng quí thính giả vào giờ nầy, tuần sau.