Trường Văn, phóng viên đài RFA
Trồng cây gì, nuôi con gì, vẫn là mối bận tâm hàng đầu của nông dân vùng ĐBSCL. Tại hai huyện Tam Bình và Trà Ôn thuộc tỉnh Vĩnh Long, bà con nông dân hết bỏ cây mía chuyển sang cây cam, rồi lại đốn bỏ cây cam để trồng khoai sắn. Cách đây gần 3 năm bà con trồng lại cây cam.
Hiện nay cam đang có trái sắp thu hoạch thì bị bệnh vàng lá, trái cam không lớn nổi. Người dân lại phải chặt bỏ cây cam nhưng rồi không biết làm gì đây để trang trải nợ nần.
Tại huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long, hầu hết các vườn cam trồng đã ba năm sắp đến mùa thu hoạch thì bệnh vàng lá xuất hiện. Trái cam có nơi chỉ lớn bằng trái chanh thì chai lại, lớn không nổi, rồi rụng luôn.
Một số nơi khác khá hơn thì cam tuy không lớn nhưng cũng có nước. Bán nguyên trái thì không ai mua do đó bà con vắt thành nước cam để bán. Chuyện này cũng chỉ để vớt vát được phần nào hay phần ấy, chớ mười phần là phải đốn bỏ cây cam để nghĩ kế sách khác.
Nợ nóng, nợ nguội, nợ ngân hàng. Thôi thì đủ thứ nợ nên bà con xoay ra cắt đất bán để trả nợ. Một số khác có đất nằm ở mặt tiền dọc theo lộ thì mở quán cà phê hay mở quán ăn đắp đổi qua ngày.
Một chủ vườn cam cho biết: (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)
Một bà khác vừa có vườn cam vừa làm nghề thu gom cam để bán cho các lái buôn lớn cũng than thở: (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)
Theo con số của Sở Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Tỉnh Vĩnh Long thì chỉ riêng hai xã Mỹ Thạnh Trung, huyện Tam Bình, và xã Trà Côn, huyện Trà Ôn, có khỏang gần hai trăm rưỡi nông dân nợ ngân hàng hơn 5 tỉ đồng. Quá nửa số hộ nông dân này không có khả năng trả ngân hàng gần 3 tỉ rưỡi đồng tiền nợ.
Sở Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn tỉnh Vĩnh Long cũng bó tay trước bệnh vàng lá của cây cam. Ông Phan Nhựt Ái, Phó Giám Đốc Sở cho biết là cách tốt nhất là bà con nên đốn bỏ vườn cam bị bệnh và thay vào đó là trồng rau, củ khỏang 2-3 năm mới có thể tính chuyện trồng lại cây cam.
Ông Ái cũng cho biết thêm là tỉnh có chương trình giúp nông dân 65 ngàn cây cam giống với giá rẻ cũng như ngành nông nghiệp sẽ tổ chức huấn luyện chỉ dẫn cho bà con cách thức bón phân và chăm sóc cây cam.
Ngòai ra biện pháp giản nợ, khoanh nợ trong vòng từ 3 đến 5 năm cho những nông dân bị thua lỗ cũng được đề nghị lên chính phủ cứu xét cùng với việc tiếp tục cho nông dân vay để tái sản xuất.