Bệnh Ung Thư Vú

Bác sĩ Nguyễn Trần Hoàng - Trà Mi

Theo một thống kê về ung thư trong cộng đồng người Việt Nam ở California, Hoa Kỳ, từ năm 1995-1999:

• Bấm vào đây để nghe tiết mục này
• Download story audio

AFP PHOTO

Năm bệnh ung thư thường gặp nhất ở phụ nữ Việt Nam, xếp thứ tự từ cao xuống thấp là: ung thư vú, ung thư hậu môn và ruột già, ung thư phổi, ung thư cổ tử cung, và ung thư tuyến giáp trạng.

Năm bệnh ung thư thường gặp nhất ở đàn ông Việt Nam, xếp thứ tự từ cao xuống thấp là: ung thư phổi, ung thư gan, ung thư nhiếp hộ tuyến, ung thư hậu môn và ruột già và ung thư dạ dày.

Xin định nghĩa ung thư là gì?

Ung thư là một bệnh nguy hiểm, đó là nguyên nhân gây chết người đứng hang thứ hai ở Hoa Kỳ và nhiều nơi trên thế giới, chỉ sau các bệnh tim mạch. Trong năm 2000, ở Hoa Kỳ, ung thư chiếm 23 phần trăm nguyên nhân các tử vong.

Trước đây, ung thư thường được coi là bệnh không chữa được, bị ung thư được coi như là bị “lãnh án tử hình”. Tuy nhiên, với các tiến bộ nhanh chóng của y học, cho tới nay, rất nhiều bệnh ung thư, đặc biệt là nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, có thể được chữa khỏi với tỉ lệ rất cao. Ung thư vú là một trong số các loại ung thư đó.

Ung thư phát triển khi các tế bào của một cơ quan nào đó của cơ thể phát triển một cách không kiểm soát được và trở thành các tế bào bất thường.

Mời bạn tham gia mục Sức khỏe và Đời sống. Mọi email xin gửi về Vietnamese@www.rfa.org

Khác với các tế bào bình thường, các tế bào ung thư có thể đi đến các phần khác của cơ thể, và ta gọi là di căn.

Các tế bào thường biến thành tế bào ung thư vì các tổn thương của cấu trúc di truyền DNA. Thường thì cơ thể có thể sửa chữa các tổn thương di truyền này, khi cơ thể không thể sửa chữa tế bào bắt đầu sinh sản không kiểm soát được và trở thành tế bào ung thư.

Ung thư thường tạo thành u bướu. Tuy nhiên, một số loại ung thư không tạo thành bướu, ví dụ như ung thư máu leukemia. Ngược lại, không phải bướu nào cũng là ung thư. Những u, bướu không phải là ung thư được gọi là u hay bướu lành.

Các loại ung thư khác nhau có cách hoạt động và phát triển khác nhau. Có loại ác nhiều, có loại lành hơn. Loại ác nhiều thì khó chữa hơn, tỉ lệ tử vong cao hơn. Loại lành hơn thì dễ chữa hơn, tỉ lệ sống cao hơn.

Điều cần chú ý là nếu không chữa, hầu như chắc chắn là ung thư sẽ dẫn đếu tử vong. Điều quan trọng hơn, là phát hiện và bắt đầu chữa trị sớm là yếu tố cốt yếu nhất giúp cứu mạng sống của bệnh nhân.

Thay đổi cách sống, ví dụ như bỏ hút thuốc, ăn uống đúng cách, thể dục, vân vân., là những điều quan trọng ta có thể làm để giảm nguy cơ bị một số bệnh ung thư.

Ung thư vú là gì?

Là sự phát triển bất thường của các tế bào của các thành phần của vú như là ống dẫn sữa, nang sữa, ống sữa ở đầu núm vú… Mỗi loại có độ lành và ác khác nhau, và bao giờ cũng vậy, phát hiện và bắt đầu chữa trị sớm là điều quyết định bệnh có chữa được hay không.

Đối với loại ung thư vú lành, nếu phát hiện sớm, tỉ lệ cứu sống rất cao, có thể hơn 90 phần trăm. Ngược lại, nếu để trể, tỉ lệ tử vong có thể lên đến gần trăm phần trăm.

Triệu chứng của ung thư vú?

Các triệu chứng có thể là:

- Một khối u hay dầy lên ở vú hoặc dưới nách - Dịch hay máu tiết ra từ đầu núm vú - Vẩy ở đầu núm vú kéo dài không lành - Đầu núm vú bị thụt vô - Vú bị đỏ hay sưng - Da vú vú bị dầy và lổ chổ như da cam - Độ cong của vú thay đổi bất thường, ví dụ một bên vú tự nhiên bị cao hơn bên kia - Lở hay loét ở vú không lành được

Một số bệnh khác ở vú cũng có thể gây ra một số các triệu chứng kể trên, do đó không nên khủng hoảng, tuy nhiên, cũng cần phải đi bác sĩ khám sớm, vì nếu là ung thư, tỉ lệ chữa khỏi khi chữa sớm sẽ cao hơn rất nhiều so với lúc bệnh đã phát triển.

Các nguy cơ của ung thư vú?

Các nguy cơ khiến ta dễ bị ung thư vú hơn là:

- Tuổi tác: Tuổi càng cao thì càng dễ bị. Do đó, ở người bình thường, trên 40 tuổi là phải cẩn thận hơn.

- Trong gia đình có người ruột thịt đã bị ung thư vú.

- Đã bị ung thư vú hoặc các bất thường khác của vú.

- Có kinh nguyệt sớm trước 13 tuổi, mãn kinh trể sau 51 tuổi, hoặc dùng các thuốc nội tiết estrogen sau khi mãn kinh.

- Không bao giờ có bầu, hoặc có con đầu lòng sau tuổi 30.

- Bị quá cân, mập phì, nhất là sau khi mãn kinh.

- Uống rượu (nếu uống hơn ba phần rượu -khoảng ba lon bia- một ngày, nguy cơ bị ung thư vú sẽ tăng gấp đôi).

- Ít hoạt động thể lực.

Dù là ung thư vú thường gặp ở phụ nữ hơn, đàn ông cũng có thể bị ung thư vú. Ung thư vú ở đàn ông thường ác hơn, gây tử vong cao hơn so với ung thư vú ở phụ nữ.

Cách phòng ngừa và truy tầm sớm bệnh ung thư vú?

Một số điều có thể giúp giảm nguy cơ bị ung thư vú là:

- Không hút thuốc hoặc hít khói thuốc của người khác

- Giữ cân nặng trong mức độ vưà phải (cân nặng tính bằng kí lô gram chia cho bình phương của chiều cao tính bằng mét ra kết quả từ khoảng 18 đến 25)

- Tập thể dục đều đặn

- Không uống rượu, nếu uống thì tối đa là một lon bia mỗi ngày

- Ăn nhiều rau quả, ít mỡ

- Tự khám vú hàng tháng (cần được bác sĩ hay nhân viên y tế hướng dẫn lần đầu)

- Đi bác sĩ hay nhân viên chuyên môn khám vú hàng năm

- Từ bốn mươi tuổi trở lên, cần chụp hình quang tuyến vú (mammogram) hàng năm. Phương pháp này có thể giúp phát hiện ung thư vú hai tới năm năm sớm hơn trước khi nó có thể được phát hiện khi khám bằng tay

Xin tóm tắt những điều quan trọng nhất cần nhớ?

Ung thư vú là bệnh ung thư thường gặp nhất ở phụ nữ. Đây là bệnh gây chết người. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm, tỉ lệ chữa khỏi rất cao. Do đó, nếu có điều kiện, nên đi truy tầm ung thư vú để phát hiện sớm như đã kể trên.

Khi đã phát hiện bất thường ở vú, nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt. Đi khám càng trể, chữa càng khó khăn, càng tốn kém và tỉ lệ chữa khỏi càng thấp.

Sống lành mạnh như kể trên, cũng là một điều rất quan trọng giúp giảm nguy cơ bị ung thư vú.

Trà Mi chào thính giả và nhắc lại. Chương trình này chỉ nhằm cung cấp kiến thức tổng quát về sức khoẻ. Cho các vấn đề cụ thể, chi tiết của từng bệnh nhân, xin liên lạc trực tiếp với bác sĩ của quí vị để được thăm khám trực tiếp.