Nam Nguyên, phóng viên đài RFA
Chưa tới lúc Việt Nam mở cửa thị trường nông nghiệp theo cam kết gia nhập WTO, thế nhưng thịt gà ngoại nhập đã bắt đầu xâm nhập thị trường trong nước. Nguyên nhân nào đưa tới thực tế vừa nói, những ai được hưởng lợi và thành phần nào sẽ chịu thiệt thòi. Nam Nguyên trình bày thông tin này.
Trong những ngày qua từ giữa tháng 5 cho tới nay, báo chí đưa tin nhiều về sự kiện, thịt gà ngoại đông lạnh bắt đầu chia xẻ thị phần tại hai thị trường lớn nhất nước là Saigon và Hà Nội. Tuy rằng thịt gà ngoại đang vào thị trường TP.HCM khoảng 100 tấn một tháng, nhưng đây chưa phải là sự chiếm lĩnh thị phần quá lớn lao như sự báo động một số nhà báo trong nước.
Ông Phạm Văn Minh giám đốc công ty kinh doanh giết mổ gia cầm Phú An Sinh đưa ra nhận định của mình: "100 tấn một tháng thì mỗi ngày chừng 3 tấn cánh gà đùi gà đông lạnh nhập khẩu, trong khi hiện nay thị trường TP.HCM tiêu thụ mỗi ngày 60 ngàn con gà tương đương 100 tấn. Như vậy cánh gà đùi gà đông lạnh nhập khẩu chỉ chiếm từ 3 tới 5% thị phần thôi."
Nhà kinh doanh chuyên ngành nói như vậy, nhưng người tiêu dùng TP.HCM nghĩ gì về việc có thể ra siêu thị mua cánh gà đùi gà của Mỹ của Úc hay Brazil: "Trước đây người ta không thích ăn thịt gà đông lạnh nhập khẩu, nhưng nay thì dần dần đã chấp nhận sản phẩm đó vì giá rẻ lại vệ sinh an toàn không sợ bệnh cúm gà. Cánh gà đùi gà đông lạnh nhập của nước ngoài rẻ một nửa so với cánh gà đùi gà tươi của Việt Nam."
Ba yếu tố để chọn
Đối với người tiêu dùng thì có ba yếu tố để chọn mua thực phẩm đó là giá cả, hạp khẩu vị và vệ sinh an toàn. Trong lúc này khi Việt Nam chưa thực hiện cam kết mở cửa thị trường nông nghiệp thì cánh gà đùi gà nhập khẩu chịu các sắc thuế và chi phí như thế nào trước khi tới tay người tiêu dùng.
Trước đây người ta không thích ăn thịt gà đông lạnh nhập khẩu, nhưng nay thì dần dần đã chấp nhận sản phẩm đó vì giá rẻ lại vệ sinh an toàn không sợ bệnh cúm gà. Cánh gà đùi gà đông lạnh nhập của nước ngoài rẻ một nửa so với cánh gà đùi gà tươi của Việt Nam.
Ông Phạm Văn Minh cho biết: "Hiện nay thuế nhập khẩu khoảng 20%, chi phí hải quan kiểm dịch khoảng 5%, VAT 5% cộng chung là 30%. Cánh gà đùi gà ở nước ngoài họ xuất giá từ 1 đô mốt tới 1 đô 3 cộng với 30% thuế thì giá thành sẽ khoảng hai mươi mấy ngàn rẻ hơn giá thành cánh gà đùi gà tươi nội địa. Tuy nhiên hiện nay giá sản phẩm nội địa đang giảm hơn so với trước."
Tương tự như tính toán của ông Phạm Văn Minh, giá thành 1kg đùi gà cánh gà nhập ngoại khoảng 20 tới 24 ngàn đồng/Kg, giá lẻ tới tay người tiêu dùng được ghi nhận tại chỗ là 34 ngàn đồng 1 kg đùi gà và 36 ngàn đối với cánh gà. Điểm cần lưu ý là thịt gà ngoại được giữ đông lạnh ở âm 18 độ C và đóng gói thường là 2 cái đùi cân nặng từ 700gr tới 800 gr, siêu thị sẽ tính tiền theo trọng lượng thực tế.
Giá cả như vừa nói là khá rẻ, vì cánh gà hay đùi gà sản phẩm cùng loại của Việt Nam lại có giá khá cao gần 50 ngàn đồng/Kg. Tuy vậy sản phẩm của Việt Nam là sản phẩm tươi, được sản xuất bởi các công ty giết mổ công nghiệp.
Sự khác biệt về văn hoá ẩm thực
Các chuyên gia thị trường gia cầm phân tích là có sự khác biệt về văn hoá ẩm thực giữa người Việt Nam và phương tây. Người Việt Nam rất thích đùi gà, cánh gà có người còn chọn cái phao câu như là một món khoái khẩu.
Trong khi đó người tiêu dùng Âu Mỹ lại xem phần ức gà là thượng phẩm, đây là phần nạc không béo. Vì thế cánh gà đùi gà ở ở các thị trường phương tây rẻ và bán không chạy bằng phần thịt tách từ ức gà.
Nói tới thịt ức gà là phải nhớ tới nhà vô địch thể hình Lý Đức, một lực sĩ Việt Nam từng đoạt nhiều huy chương quốc tế. Lý Đức từng tâm sự với nhà báo rằng, món ăn bắt buộc và nhàm chán nhất trong khẩu phần hàng ngày của một lực sĩ thể hình, là thịt gà nạc xẻ từ ức con gà.
Cho tới lúc này thịt gà ngoại chỉ xuất hiện trên thị trường Việt Nam dưới dạng cánh gà, đùi gà mà không có dạng nhập khẩu nguyên con.
Các nhà nhập khẩu Việt Nam rất nhanh nhậy chỉ nhập cánh gà, đùi gà vì giá rẻ và hơn hẳn sản phẩm nội địa về vấn đề vệ sinh thực phẩm. Một chuyên gia tiếp thị nói với chúng tôi, không ai dại gì nhập nguyên một con gà đông lạnh vì loại sản phẩm này không thể cạnh tranh với gà công nghiệp của Việt Nam.
Tôi không thích ăn gà đông lạnh, chỉ thích ăn gà ta thôi thịt nó ngọt và dai, mặc dù giá khá đắt. Gà ta do các công ty giết mổ cung cấp giá lên tới hơn tám mươi ngàn một Kg, nhưng tôi vẫn chỉ thích thịt gà ta.
Giá cả
Khi Việt Nam thực hiện lộ trình mở cửa về nông nghiệp, thuế nhập khẩu sẽ được cắt giảm nhiều, lúc ấy giá cánh gà đùi gà đông lạnh nhập khẩu từ nước ngoài sẽ còn thấp hơn nữa.
Tuy vậy ông Phạm Văn Minh vẫn tin là có giải pháp để đương đầu, đó là chuyện cải tổ cơ cấu chăn nuôi Việt Nam, hạ giá thành thức ăn gia súc vì nguyên liệu nhập khẩu như bắp, khô dầu đậu nành cũng sẽ được giảm thuế.
Hơn nữa cũng như ông giám đốc Phú An Sinh, nhiều người Việt Nam có đủ điều kiện vẫn chỉ khoái khẩu với món thịt gà luộc lá chanh mà phải là con gà ta nuôi trong vườn:
“Tôi không thích ăn gà đông lạnh, chỉ thích ăn gà ta thôi thịt nó ngọt và dai, mặc dù giá khá đắt. Gà ta do các công ty giết mổ cung cấp giá lên tới hơn tám mươi ngàn một Kg, nhưng tôi vẫn chỉ thích thịt gà ta.”
Thị trường gia cầm Việt Nam sẽ ra sao khi tương lai hội nhập WTO đã cận kề. Những câu trả lời cho giai đoạn mở cửa thị trường nông nghiệp hoàn toàn còn ở phía trước.