Nguyễn Khanh, phóng viên đài RFA
Hôm nay, ông Nguyễn Minh Triết, Chủ Tịch Nước của Việt Nam sẽ bắt đầu ngày làm việc đầu tiên trong chuyến công du Hoa Kỳ. Nhân dịp này, Ban Việt Ngữ chúng tôi đã xin phỏng vấn Bà Virginia Foote, Chủ Tịch Hội Ðồng Thương Mại Mỹ-Việt về chuyến viếng thăm Hoa Kỳ của người lãnh đạo nhà nước Việt Nam. Cuộc phỏng vấn do Nguyễn Khanh thực hiện.
Nguyễn Khanh: Người ta có thể mong đợi gì ở chuyến viếng thăm Hoa Kỳ của ông Chủ Tịch Nước Nguyễn Minh Triết?
Bà Virginia Foote: Chuyến viếng thăm rất quan trọng vì trong bao nhiêu năm qua, hai chính phủ Hoa Kỳ và Việt Nam đều đẩy mạnh quan hệ song phương. Cho đến mãi đầu năm nay, hai nước mới thật sự có được quan hệ toàn diện và đây là lần đầu tiên người lãnh đạo chính phủ Việt Nam đến Mỹ.
Chỉ riêng điều đó không thôi cũng đã đủ cho mọi người thấy đây là chuyến viếng thăm mang biểu tượng rất quan trọng, nhưng đồng thời cũng là dấu hiệu xác nhận quan hệ bền vững và tiếp tục bền vững giữa hai nước. Chuyến viếng thăm này còn khẳng định cả Washington và Hà Nội đều muốn đẩy mạnh quan hệ giữa đôi bên.
Những hợp đồng sẽ ký kết
Nguyễn Khanh: Trước khi đặt chân đến Mỹ, ông Triết nói rằng ông hy vọng sẽ thành công trong việc kêu gọi doanh nhân Hoa Kỳ bỏ thêm vốn đầu tư vào Việt Nam, đặc biệt trong lãnh vực công nghiệp cao. Liệu ông Chủ Tịch Nước Việt Nam có đạt được ước muốn hay mục tiêu này không?
Bà Virginia Foote: Tôi nghĩ một trong những điểm quan trọng cần phải nêu ra là chuyến đi của ông Triết sẽ tăng thêm sự chú ý mà các doanh nghiệp Mỹ dành cho Việt Nam. Ông Triết sẽ có những buổi tiếp xúc, thảo luận, và chứng kiến các buổi lễ ký kết giao kèo hợp tác giữa các công ty Hoa Kỳ và Việt Nam.
Chuyến viếng thăm rất quan trọng vì trong bao nhiêu năm qua, hai chính phủ Hoa Kỳ và Việt Nam đều đẩy mạnh quan hệ song phương. Cho đến mãi đầu năm nay, hai nước mới thật sự có được quan hệ toàn diện và đây là lần đầu tiên người lãnh đạo chính phủ Việt Nam đến Mỹ.
Đây cũng là một thời điểm rất quan trọng để phía Việt Nam chứng tỏ quyết tâm muốn xây dựng đất nước bằng cách đón chào các doanh nghiệp Hoa Kỳ bỏ vốn đầu tư thêm ở Việt Nam, đặc biệt là các công ty đang hoạt động trong những lãnh vực Việt Nam cần phải có, chẳng hạn như công nghệ thông tin.
Nguyễn Khanh: Tại New York cũng như ở Washington, ông Triết sẽ gặp gỡ với các nhà lãnh đạo những tập đoàn, nhưng đại công ty của Hoa Kỳ. Theo Bà nghĩ, những vị này sẽ trình bày gì, sẽ nói gì với ông Chủ Tịch Nước Việt Nam?
Bà Virginia Foote: ông Triết sẽ gặp gỡ với đại diện của những công ty sẽ ký hợp đồng thực hiện dự án ở Việt Nam, gặp những công ty đang thảo luận về hợp đồng dự án, và những công ty muốn tìm hiểu xem làm sao có thể phát triển thêm nữa ở Việt Nam, và ngay cả đại diện những công ty đang gặp khó khăn khi làm ăn tại Việt Nam.
Tất cả những người này sẽ trình bày quan điểm của họ về đầu tư và về thị trường Việt Nam, và đây là dịp để ông Chủ Tịch Nước Nguyễn Minh Triết đón nhận ý kiến của mọi người.
Nguyễn Khanh: Bà có thể cho chúng tôi biết sơ qua về những hợp đồng quan trọng sẽ được ký kết trong thời gian ông Triết có mặt tại Hoa Kỳ được không?
Bà Virginia Foote: Một số hợp đồng ký kết với các tập đoàn lớn ở Hoa Kỳ sẽ chính thức công bố trong một vài ngày tới. Ngoài ra bản ghi nhớ giữa Thị Trường Chứng Khoán New York và Sàn Giao Dịch Chứng Khoán Thành Phố Hồ Chí Minh cũng sẽ được ký ở New York, đồng thời hiệp định khung về đầu tư và thương mại sẽ được hai quốc gia ký kết ở Washington.
Dự án về một trường đại học cấp cao
Nguyễn Khanh: Về giáo dục, chúng tôi được biết ông Chủ Tịch Nước Nguyễn Minh Triết sẽ yêu cầu Tổng Thống Hoa Kỳ George W. Bush giúp Việt Nam xây dựng một trường đại học cấp cao. Bà có nghe phía Nhà Trắng nói gì về việc này không?
Bà Virginia Foote: Theo tôi hiểu, kế hoạch thảo luận phương án giúp Việt Nam xây dựng một trường đại học cấp cao được phía Việt Nam bàn thảo không chỉ với chính phủ Hoa Kỳ, mà còn được Hà Nội thảo luận với những trường đại học danh tiếng của Mỹ nữa, cũng như có liên hệ đến cả các cơ quan đặc trách viện trợ của Hoa Kỳ. Đây là một đề án rất lớn, rất quan trọng và Việt Nam mong muốn thấy thành hình càng sớm càng tốt.
Một số hợp đồng ký kết với các tập đoàn lớn ở Hoa Kỳ sẽ chính thức công bố trong một vài ngày tới. Ngoài ra bản ghi nhớ giữa Thị Trường Chứng Khoán New York và Sàn Giao Dịch Chứng Khoán Thành Phố Hồ Chí Minh cũng sẽ được ký ở New York, đồng thời hiệp định khung về đầu tư và thương mại sẽ được hai quốc gia ký kết ở Washington.
Nguyễn Khanh: Liệu dự án lớn lao này có thể được bắt đầu vào năm tới không?
Bà Virginia Foote: Tôi không thể biết được. Tôi chỉ biết là Việt Nam ước ao có được ngôi trường này, và phía Hoa Kỳ, nhiều quan chức Mỹ cũng muốn giúp Việt Nam thực hiện được mơ ước đó.
Những đề nghị
Nguyễn Khanh: Trên bình diện ngoại giao, cả Washington lẫn Hà Nội đều biết vẫn còn nhiều khác biệt, khác biệt về vấn đề nhân quyền, về chất mầu da cam. Làm sao để giải quyết các khác biệt đang có? Bà có đề nghị gì cho hai nhà lãnh đạo không?
Bà Virginia Foote: Theo tôi hiểu thì quả là có những vấn đề và bao giờ trong mối quan hệ giữa hai nước với nhau, hầu như lúc nào cũng có vấn đề, vì có những điều hai bên không thể hoàn toàn đồng ý với nhau.
Ông chỉ mới nói đến hai điểm khác biệt, còn nhiều điểm khác nữa chẳng hạn như Quy Chế Giám Sát Dệt May mà Hoa Kỳ áp đặt với Việt Nam mà cả đôi bên vẫn đang tiếp tục bàn thảo, hy vọng sẽ tìm được giải pháp.
Tôi tin chính những khác biệt đã giúp cho quan hệ hai nước thêm vững mạnh, và cả hai đều hiểu không phải lúc nào cũng có thể giải quyết hết mọi chuyện. Điều quan trọng là phải tiếp tục gặp gỡ, thảo luận với nhau.
Nguyễn Khanh: Xin cám ơn Bà Virginia Foote cho cuộc phỏng vấn hôm nay.