Việt Long, phóng viên đài RFA
Từ tuần trước Việt-Long đã nợ các bạn nhiều thư, là những thư nói về DĐBT, cuộc hội luận chính trị giữa một số bạn trẻ trong và ngoài nước, gọi là trận banh giữa hai đội áo đỏ và áo vàng. Kỳ này sẽ trả nợ cũ trước đã.
Diễn Đàn bạn trẻ
Thư bạn Lê Dung: "Mot so nguoi duoc sinh ra sau 1975 o mien bac kho chap nhan y kien nguoc lai. Thuc ra ho khong noi dieu gi trai voi suy nghi cua ho. Cu thu nhin lai xa hoi mien Bac VN ngheo nan , lac hau truoc 1975 va bay gio. Doi voi ho, qua la mot buoc tien lon khung khiep.
Nhin lai mien Nam va cac nuoc lan can truoc 1975, thuc de hieu vi sao cac ban o mien Nam cam thay that vong ve VN khi dem so sanh voi cac nuoc ma truoc kia duoc xem la thua xa VN truoc 1975 nhu Singapoe, Malasia, Thai Lan...
Cai thu vi lon nhat la cac cuoc hoi luan thuong ket thuc voi " chan ly thuoc ve ...le phai".
Bạn Nguyễn Phụng: "Toi phai cong nhan su binh tinh va thong thai cua A Phuong de doi dap voi nhung nguy bien cua A Son. Phai thanh thuc ma noi thi nhung gi A Son noi chi la nhung khau hieu ma dang Cong San VN van thuong dung, ma nhung nguoi phat ngon cua dang ay cung khong hieu minh dang noi cai gi nua. Rieng C. Tra Mi thi khoi phai noi Chi ay dan dat chuong trinh mot cach that tai tinh."
Bạn Trần Bổn Vinh: "Đã từ lâu, tôi hàng say mê theo doi muc "Diên dàn Ban tre" do Cô Trà My diêu-hop. Thu thuc, tôi rât mên giong noi ngot-ngào cua Cô và phuc tài diêu-khiên cuôc hôi-luân.
Xin hoan-hô sang-kiên vê cac dê-tài thich-hop voi hoàn-canh dât nuoc mà Cô da chon và da moi duoc nhung ban tre trong và ngoài nuoc tham-gia. Xin thành-thuc khen ngoi ban Quang o Saigon da co nhung lâp-luân cuc ky vung-chac. Tôi mong Cô Trà Mi cu tiêp-tuc muc nây voi nhiêu dê-tài dang gây buc-xuc cho nguoi dân.”
Bạn Paul Tạ: "dien dan ban tre ki nay that soi dong va hao hung trong do cac ban tre Phuong,Quang,Tuan va Son tranh luan ve dieu 4 hien phap cua nha nuoc csvn. ban Phuong tra loi va neu nhung khia canh that xac dang,ve ban Son thi noi vong vo.
Toi khong biet ban Son nghi tai sao den ngay nay moi nguoi Viet trong nuoc van cu muon bo tron khoi thien duong cong san ma ban dang ca ngoi. Ho vuot bien bang moi phuong tien ,hay xuat khau lao dong ,du hoc hay cong tac nuoc ngoai roi tron luon ,hay la lay chong nuoc ngoai nhu cac nuoc Dai loan,Han quoc. Singapore...ban co thay nhuc khi thay phu nu vn duoc rao ban tren mang ?
Ban co thay nguoi viet dang song khon cung the nao ben Cambodia doc theo bien Ho, tai sao ho khong hoi huong ve lai vn ?ban co thay quoc gia nao theo che do cong san ma an lanh va giau co tu do dan chu hay khong ?anh Son co tu hoi anh co an long khi anh la nguoi cong san ?”
Bạn Lê Liên: "khong luc nao toi bo sot chuong trinh nay ca. Kinh mong dai van duy tri muc Hoi Luan nay mai mai de cho chung toi con say sua va thich thu de nghe chuong trinh phat thanh tieng Viet that su cua Nguoi Viet. Mong dai RFA manh tien tren duong phuc vu truyen thanh. Cam on cac anh chi."
Bạn Anh Vũ, thư thật ngắn: "Trà Mi nen de ca'c ba.n noi' xong ro^`i ha~y no'i (dduu*`ng noi' leo) thi` professional hon."
Bạn Vũ ơi, không phải bênh Trà My đâu, nhưng về kỹ thuật truyền thanh, khi điều hợp hội luận và phỏng vấn, người ký giả đôi khi phải ngắt lời để điều hành thời gian cho công bằng, hay phải đưa người phát biểu trở lại chủ đề thảo luận, không phải là nói leo đâu, bạn ạ. Cám ơn bạn đã thẳng thắn nêu ý kiến, và cứ tiếp tục như thế nhé.
Bạn Hướng Dương: "Tôi rất phấn khởi khi nghe những lời tiến bộ của các anh Tuấn, Quang và Phương. Hai anh Tuấn và Quang sinh ra trong môi trường XHCN mà vẫn nhận thức được những sai lầm của chủ nghĩa Mác Lê Nin.
Anh Phương thì sống ở xứ Mỹ giàu có nhưng vẫn nghĩ nhiều đến tiền đồ tổ quốc, không chỉ nghĩ cho tương lai của mình như nhiều người khác. Uớc Mog sao có nhiều bạn khác nữa cũng bíêt suy nghĩ như anh các anh Tuấn Quang và Phương.
Còn riêng đối với anh Sơn thì tôi chỉ mong anh nhìn vào sự thật để mà từ đó đóng đúng vai trò lịch sử của người thanh niên Việt Nam.”
Bạn Lê Bảo: "anh Son tu Hai Phong cho rang Viet Nam can lay tu tuong Mac Le lam kim chi nam cho su phat trien kinh te cho dat nuoc thi toi xin hoi anh Son tai sao cac con ong lon o Viet Nam phai di du hoc o cac nuoc phuong tay ma khong di du hoc trong cac nuoc xa hoi chu nghia cong san anh em nhu Bac Han CuBa ha anh Son, nguoi cong san chan chinh?"
Có người phát biểu đồng ý rằng bạn Sơn đúng là người Cộng Sản chân chính. Đó là thư bạn Phạm Thị Hoa, viết rằng:
“Bạn Sơn hẳn phải là đảng viên, đoàn viên Cộng Sản, đáng được làm đội trưởng đội áo đỏ. Bạn chỉ khăng khăng lập đi lập lại những luận điểm được học hỏi từ sự dạy dỗ của Đảng . Ai nói sao bạn cũng không hiểu, không tin, bạn chẳng biết gì về thế giới bên ngoài. Chắc chắn bạn Sơn chưa từng đi nước ngoài, nhất là các nước tự do.
Nói theo bóng đá thì bạn cứ một mình chạy khắp sân, đá hết hịêp này qua hiệp nọ, ai đá thế nào thì bạn cũng cứ cù cưa cù nhầy đá kiểu của bạn. Tôi cũng là đoàn viên đây, mà xem bạn đá cũng phát chán, xấu hổ... “
Bạn Lệ Hồng:
“Thưa đồng chí Sơn,
Người CS Nga đã anh dũng từ bỏ chủ nghĩa CS để theo kịp với thế giới văn minh của nhân loại. CS Việt Nam hãy gan dạ và anh dũng lên, giống như ngày xưa Đảng và Bác đã anh dũng chống Mỹ thì ngày nay Đảng và con cháu Bác cũng anh dũng chào đón Mỹ trở lại vậy .
Anh Sơn nói với chủ tịch Nguyễn Minh Triết là bỏ đều 4 không có nghĩa là tự sát đâu, đừng có sợ trả thù quá rồi hoang tưởng quá đáng. Hay là đồng chí Sơn hãy nói với đảng CSVN làm một nghĩa cử thật đẹp đối với nhân dân VN trước khi biến thành một đảng khác (đảng Lao Động chẳng hạn) để nhân dân VN còn ghi nhớ trong lịch sử. Nghĩa cử đẹp ấy không gì hơn là bỏ điều 4 trong hiến pháp của Việt Nam mến yêu.
Vạn lần cám ơn đồng chí Sơn.
Bạn Huỳnh Định:
“De tran thi dau bong tron duoc co ket qua cong bang......d/c Son nen chuyen loi de nghi cua cac tuyen thu ao vang den cac d/c ,Triet,Dung Manh.....bo ngay dieu 4 hien phap...neu biet yeu sân cỏ ( là Dat nuoc )..ton trong qui khan thinh gia ( là yêu dân)....
Trong san bong hay de cho cac tuyen thu cua cac doi bong khac.... ao Xanh, ao nau, duoc tu do tham gia thi tai cao thap.....duoc nhu the khan gia se hai long hon,,,san co se dep hon,,, vi cac doi tuyen co dip dem het tai nang & dao duc de phuc vu khan gia Mot khan thinh gia cua dai RFA....rat yeu hoi luan cua gioi tre &trao doi thu tin.
Dong Xanh kinh chao...”
Bạn Mai Hoài Việt từ California: "Xin chân thành cám ơn cô Trà Mi và anh Việt Long đã cho chúng tôi nghe những chương trình rất là hữu ích. Tôi có một số câu hỏi cho anh Sơn nhờ cô Trà Mi chuyển cho anh Sơn hộ:
Tôi thường nghe nói tư tưởng HCM là làm cho dân giầu nước mạnh, sự thực thì đảng CS đã chủ trương "Trí, Phú, Địa, Hào" đào tận gốc trốc tận rễ. Tiêu diệt trí thức và những người giầu có thì có thể làm cho dân giầu nước mạnh được không?
Đảng CS đã có công đổi qua kinh tế thị trường định hướng Xã Hội Chủ Nghĩa và làm cho cuộc sống của dân dễ thở hơn, thế thì đảng CS có công hay có tội khi bắt toàn dân tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc lên kinh tế Xã Hội Chủ Nghĩa trên 30 năm.
Còn về điều bốn hiến pháp,nếu có bỏ điều bốn hiến pháp thì cũng chả có gì thay đổi, lý do là sẽ có đảng Tự Do, đảng Dân Chủ ... ra đời mà thành viên là người của đảng CS hay những người thân của đảng CS, còn những đảng phái khác thì cũng như Phật Giáo Thống Nhất, Tin Lành, Hoà Hảo hay Cao Đài mà thôi. Nhà nước cũng đã có "Hiến Pháp" tự do tôn giáo mà nào có đươc Tự Do đâu.”
Việt Nam và Trung Quốc
Bạn Phạm Trung HIền từ Pháp: "Theo dõi cuộc hội luận nay đã đến phần 5, tôi nhận thấy các quan điểm đã rõ nhưng các cá nhân (đặc biệt là anh Sơn) thì vẫn khư khư với những dẫn chứng trong phạm vi cố định chung chung.
Có lẽ nên đưa ra một số đề tài cụ thể, như:
Mời các bạn tham vào mục Diễn Đàn RFA, hoặc email về Vietweb@rfa.org
- Về LAO ĐỘNG : công nhân được bảo vệ thế nào, các nghiệp đoàn, công đoàn hoạt động ra sao. So sánh Việt Nam - Trung Quốc, Ba Lan, Pháp, Mỹ.
- Xây dựng và quản lí đô thị : đường xá, cầu cống, qui hoạch như thế nào ? Vân vân
Tôi đoán chỉ khi đi vào từng phần một của một guồng máy thì các phân tích anh em đưa ra mới có thể rõ ràng. Và như vậy dần sẽ đưa ra những ưu và khuyết của từng quan điểm.
Gần đây trong lần được gặp một anh cán bộ tuyên huấn từ Việt Nam công du Paris nơi nhà một anh bạn, chúng tôi đã nghe lại những "thành tựu to lớn" của người anh Trung Quốc, bên cạnh đó Âu Mỹ chẳng ra gì, còn Nga và khối Đông Âu cũ thì mất hút
Chúng tôi được biết anh tuyên huấn (khoảng độ 55 tuổi) đã từng du hành Trung Quốc 2 lần, Liên Xô vài lần, và đây lần đầu tiên anh sang Âu châu, được 2 tuần, các nơi khác thì chưa hề đặt chân đến.”
Chuyện này cho thấy cán bộ trong nước được học tập tuyên huấn về Trung Quốc khá kỹ. Tình cờ, bạn Nguyễn Sâm cũng viết về Trung Quốc, nhân bài về điều 4 hiến pháp, phần 6. Bạn nói là hoàn toàn đồng ý với anh Phương rằng nhân dân Trung Quốc, đặc biệt là tầng lớp lao động, còn rất là khổ.
Bài kể lại những dẫn chứng cụ thể vể cuộc sống đói nghèo của tầng lớp lao động thành thị, cả trẻ lẫn già. Bài viết công phu và dài, mời các bạn xem trong mục diễn đàn trang web Việt ngữ RFA. Phần kết, bạn viết:
Ở các nước tự do KHÔNG THỂ NÀO CHE DẤU ĐIỀU GÌ VỚI SỨC MẠNH CỦA HỆ THỐNG TRUYỀN THÔNG. SỰ THẬT CUỐI CÙNG RỒI SẼ PHƠI BÀY. Còn ở Việt Nam ta, các đảng viên CS TỚI CHẾT CŨNG CHƯA CHỊU CHO NGƯỜI KHÁC NÓI RA CÁI SAI CỦA MÌNH. Nếu ai có ý gì khác mình, người đó sẽ bị chụp mũ "phản dân, phản động”
Tôi nghĩ đảng viên ĐCS nên quay đầu để còn được coi là có chút lương tâm và lương tri của con người.”
Tấm lòng người Việt xa nhà
Đó là về Trung Quốc, còn cuộc sống người dân quê Việt Nam, thì đã có bạn Nguyễn Tấn Hưng thuỷ thủ viễn dương của Hoà Lan:
“Tôi là thủy thủ tàu viễn dương ở Hoà Lan. Mỗi khi ghé Seamen’s Club tôi liền lên mạng, nhập vào RFA đọc kịp tin nào thì đọc, không thì dồn hết tin tức của quý đài vô laptop đen xuống tàu nghe dần.
Vừa qua tôi có về nước nên tôi biết cuộc sống dân quê ngày càng chật vật. Sinh viên, học sinh và dân nghèo thành phố điêu đứng vì giá cả tăng vọt. Trong chúng ta ai cũng biết đồng bằng sông Cửu Long là vựa lúa lớn nhứt nước Việt Nam. Sau hơn ba mươi năm đất nước được giải phóng, nông dân ở đây vẫn còn nghèo rớt mồng tơi.
Trong khi đó báo, đài trong nước cứ khoe khoang Việt Nam xuất khẩu gạo đứng hạng thứ hai trên thế giới, chương trình xoá đói, giảm nghèo rất thành công và kinh tế phát triển đạt chỉ tiêu đề ra 8-9%. Biết đúng hay không, mà chỉ thấy đồng tiền càng ngày càng mất giá? Còn các ông, các bà thì khui rượu ăn mừng với con số 8-9% đó.
Lênh đênh trên biển, chung chạ toàn người ngoại quốc. Ngày nào tôi cũng được nghe giọng ấm áp của các bạn nên tôi không thấy bị lẻ loi. Nãy giờ save tin gần nghẹt laptop rồi. Cám ơn các bạn nhiều lắm.”
Anh Nguyễn An vừa đọc xong thư bạn Hưng thì liền nêu ý kiến là thư này cũng làm ấm lòng anh chị em trong ban Việt ngữ RFA rất nhiều. Cám ơn bạn Hưng.
Những thư từ khác
Quý vị và các bạn vào mục Diễn Đàn trong webpage RFA, các bạn còn đọc được những bài khác mà Thư tín không kịp đưa lên, như sau: thư bạn H Nguyễn về Hoàng thành Thăng Long, bạn Ngô Tấn Ngọc nói về ông Trần Văn Bá, bạn Nguyễn Việt Hùng nêu đề nghị liên quan đến các tiếp viên hàng không của Việt Nam.
Về đề tài vụ Vàng Anh thì trong những thư gửi tới Việt-Long xin phép chọn một bài tiêu biểu nhất do một thính giả trích trang blog của Thanh Nam, đăng lên Điễn Đàn. Ngoài ra còn một số bài khác mà Việt-Long còn phải thương luợng với trọng tài và câu lạc bộ bóng đá bên Diễn Đàn coi mình có thuê được bên đó để mở thêm trận thi đấu nữa không, các bạn nhé..
Các thư trao đổi về kỹ thuật thì kỹ thuật viên Minh Lý chúng tôi đã và sẽ trả lời và giải quyết cho từng bạn một. Bạn nào chưa được hồi đáp xin cho biết, và có quyền bắt đền Minh Lý.
Giờ chia tay đã đến. Hẹn các bạn thứ năm tuần sau.