Nhã Trân, phóng viên đài RFA
Chỉ còn độ mươi ngày nữa là đến Tết. Theo dòng chảy những ngày cuối năm, việc mua bán, sắm Tết trong nước mỗi lúc một thêm rộn rịp. Các mặt hàng Tết năm nay đầy đủ hay thiếu hụt hoặc bị ảnh hưởng bởi tác động nào, và giá cả thì tăng giảm ra sao? Mời quí vị điểm qua giá cả ở thành phố HCM, một trong những trung tâm mua bán Tết sôi động nhất nước.
Năm hết Tết đến, như thông lệ, mọi nhà đều phải ít nhiều lo sắm sửa những thứ tiêu dùng, biếu xén cho dịp đầu năm. Từ một hai tuần nay không khí Tết đã bắt đầu xuất hiện tại những khu thương mại, những ngôi chợ lớn nhỏ ở Sài Gòn.
Tại các chợ trong nội vi thành phố, hầu như giá mọi thứ hàng đều tăng cao. Một bà nội trợ quận Bình Thạnh nói: "Toàn bộ, mặt hàng nào cũng lên. Tùy theo mặt hàng. Thịt heo, thịt bò lên. Kẹo bánh thì lên ít thôi. Trái cây Tết cũng lên nhiều".
Các bạn hàng cho hay các loại thịt tăng từ 5 đến 15%. Thịt bò, heo lên giá vì nhiều người không dám ăn thịt gà, do ngại lây nhiễm cúm gia cầm. Còn thịt gà, loại có dấu kiểm dịch, lên giá vì loại không qua kiểm dịch nói chung không bán được.
Trên đà tăng giá
Giá thịt bò, thịt heo tiếp tục lên kể từ hồi đầu tháng, xê giảm trong khoảng 2 đến 5 ngàn / kg. Theo các bà nội trợ, mức giá như vậy là gần bằng giá ngày cuối năm âm lịch 2005, tức ngày 30 Tết năm ngoái. Nguồn tin cho hay các sạp bán thịt heo tiên đoán giá thịt sẽ tiếp tục trên đà tăng.
Giá trứng gà, vịt không lên nhiều, được suy diễn một phần do người tiêu dùng quan ngại về vụ trứng chứa dư lượng sudan, chất có khả năng gây ung thư. Từ ít ngày qua lượng trứng tiêu thụ chủ yếu được mua tại các siêu thị vì đã được kiểm nghiệm, sau khi dân chúng được nghe các cảnh báo.
Về tác hại của việc bỏ pin vào nồi bánh chưng khi nấu, một chuyên gia khoa công nghệ thực phẩm, Thạc sĩ Trần Thị Thu Trà, trường đại học Bách khoa thành phố HCM, giải thích rằng những hoá chất chủ yếu trong pin như chì, thủy ngân, thạch tín… có khả năng tác hại xấu đến nhiều cơ phận như não, thận hoặc nghiêm trọng hơn, gây rối loạn chức năng của hệ thống tim mạch, hệ thống sinh sản.
Các sạp bán ở chợ cho hay mức trứng bán giảm hẳn một nửa, kể cả trứng có dấu kiểm nghiệm, vì người mua e rằng trứng ở chợ là trứng có xuất xứ trôi nổi.
Tương tự như mặt hàng thịt, các loại thuỷ sản dịp Tết năm nay cũng lên nhiều so với cùng thời gian năm ngoái, chẳng hạn cá thu, mực, tôm. Bạn hàng giải thích, giá thủy sản tăng vì dân chúng lâu nay không dám ăn thịt nhiều do sợ bệnh lở mồm long móng trên gia súc và dịch cúm gia cầm, tuy nhiều người cũng quan ngại trước tình trạng thuỷ sản nhiễm độc ở nhiều vùng sông, biển lâu nay.
Trong khi giá các mặt hàng tươi sống lên, những thức khác giá cả thế nào? Các bà nội trợ cho biết các thực phẩm khô, từ loại chủ yếu dùng để chế biến như tôm khô cho đến loại ăn ngay như bò khô, mực khô… đều tăng trên dưới 10 ngàn đồng / kg.
Tình hình an toàn phẩm đáng quan ngại
Ngoài những món ngày thường luôn có như thịt, trứng…, các món ăn đặc biệt dịp Tết giá cả ra sao so với năm ngoái? Trước hết là bánh chưng. Món này năm nay không lên nhiều. Đa số bánh bán ở các nơi đều có giá phải chăng, tuỳ theo kích cỡ. Lượng bánh chưng bán ra mỗi ngày hiện đang tăng mạnh. Thông tin cho hay một số siêu thị bán ra vài trăm chiếc bánh mỗi ngày.
Mới mấy hôm trước, nguồn tin lá bánh chưng xanh đẹp là do người gói bỏ pin vào khi luộc gây sửng sốt cho người tiêu dùng. Một số bà nội trợ cho là điều này cũng có thể xảy ra.
Về tác hại của việc bỏ pin vào nồi bánh chưng khi nấu, một chuyên gia khoa công nghệ thực phẩm, Thạc sĩ Trần Thị Thu Trà, trường đại học Bách khoa thành phố HCM, giải thích rằng những hoá chất chủ yếu trong pin như chì, thủy ngân, thạch tín… có khả năng tác hại xấu đến nhiều cơ phận như não, thận hoặc nghiêm trọng hơn, gây rối loạn chức năng của hệ thống tim mạch, hệ thống sinh sản.
Riêng chất cadmium có thể làm thiệt mạng hoặc gây ung thư. Nhà khoa học này khẳng định, tuyệt đối không được dùng pin trong việc nấu bánh chưng, nếu muốn tránh các hậu quả đáng sợ ấy.
Quà biếu Tết và cây cảnh
Trở lại vấn đề giá cả hàng Tết, giá các món tuy đơn sơ nhưng không thể thiếu trong các bữa ăn đầu năm như dưa món phơi khô, củ kiệu muối chỉ lên chút đỉnh năm nay. Còn dưa hấu, thứ hoa quả đặc trưng của ngày Tết, thì đứng giá tại hầu hết các ngôi chợ lớn, theo lời một số người đi sắm Tết. Họ cho hay, vài sạp hàng tăng giá dưa lên khoảng 1, 2 ngàn một trái so với cùng kỳ năm ngoái, thì lượng bán không được nhiều.
Trong lúc thức ăn dịp cuối năm giá cả như thế, các loại giải khát dịp Tết đến giờ ra sao? Giới bán lẻ ở thành phố nói bia và nước ngọt là các mặt hàng “nóng’ nhất lúc này.
Tuy nhiên có hiện tượng trái ngược là bia tăng giá một cách chóng mặt trong khi đa số các loại nước ngọt lại giảm, do nhiều công ty sản xuất có chương trình giảm giá để hút khách. Giá các loại bia Tiger, Heneiken… tăng nhiều.
Giới bán sỉ cho biết giá bia tăng mạnh sau các phát hiện mới đây cho thấy rượu giả đang tràn lan trên thị trường. Bà nội trợ được hỏi cho biết: "Bia, nước ngọt lên nhiều".
Về các thức dùng để biếu xén ngày Tết, những món quà biếu tết gói sẵn được tiêu thụ mạnh. Những thứ này đặc biệt giá cả hầu như vẫn giữ nguyên, hoặc chỉ nhích chút đỉnh.
Giới bán lẻ thức ăn ngày Tết nói sở dĩ phải tăng giá mọi thứ là vì giá giao hàng của các chợ đầu mối nông sản thực phẩm Thủ Đức tăng vọt. Vì vậy, các sạp hàng bán thẳng cho người tiêu thụ bắt buộc phải nâng giá hàng.
Trong khi giá cả các loại thực phẩm như thế, những thức cần dùng khác của ngày Tết tình hình thế nào? Một trong những mặt hàng không thể thiếu cho những ngày đầu Xuân là cây kiểng và hoa. Đến cuối tuần đầu tháng 2, các sạp hoa ở mặt tiền chợ Bến Thành Sài Gòn, đã rực rỡ với nhiều loại hoa Tết.
Tìm hiểu cho thấy đa phần các loại hoa năm nay giá cả không chênh bao nhiêu so với năm ngoái, dù một số vườn mai bị ảnh hưởng bão, hư hại ít nhiều. Những bình đào trang trí sẵn được kể là đắt hàng nhất. Tuy nhiên các nhánh hoa mộc mạc; mai, đào, lan, cúc vẫn là các điểm thu hút của chợ hoa, dẫu sắc rực rỡ của các loại cây kiểng khác có khả năng mời gọi mắt người qua lại từ khoảng cách rất xa.
Trong làn không khí dịu mát của những ngày cuối năm, nhiều người cảm thấy vơi phần nào những lo toan về giá cả hàng hoá, sau khi rời các khu chợ để dạo bước trên lề đường Lê Thánh Tôn, thưởng lãm cả một vườn hoa xuân vừa được lập.