Nam Nguyên, phóng viên đài RFA
Thứ trưởng giao thông vận tải Phạm Thế Minh được Tin Nhanh Việt Nam ngày 5 tháng 12 trích thuật rằng, Tết đến tất cả các loại hình dịch vụ đều tăng giá. Vận tải ô tô cũng là một ngành dịch vụ nên việc tăng hay giảm giá là đúng theo qui luật cung cầu của thị trường.

Phải chăng kinh tế thị trường đã thực sự được thực hiện ở lãnh vực vận tải hành khách và vận tải hàng hoá. Nam Nguyên trao đổi với ông Đinh Nam Dinh, nhà doanh nghiệp vận tải hàng hoá ở TP.HCM về vấn đề vừa nói:
Nam Nguyên: Thưa ông, hiện nay trên nguyên tắc khi ngành vận tải tăng giá cước thì có phải xin phép hay không?
Đinh Nam Dinh: Theo Pháp Lệnh Giá của nhà nước Việt nam, nhà nước không quản lý giá cước vận tải, giá cước do doanh nghiệp và thị trường quyết định. Nhưng thực tế trong cơ chế thị trường của Việt Nam, cái mới chưa được xác lập và cái cũ thì chưa hoàn toàn bãi bỏ.
Nói như vậy, nhưng trên thực tế vấn đề tăng giá cước, điều chỉnh giá cước đặc biệt về vận tải hành khách, thì phải được sự chấp nhận của nhà nước. Cũng vì những cái cũ mới chưa rõ ràng nên giá cước vận tải cũng vậy thôi, muốn thay đổi giá cước phải xin phép, mặc dù Pháp Lệnh không qui định như vậy.
Nam Nguyên: Nhân chuyện tăng giá vé xe khách nhân dịp Tết từ 20 đến 60% , theo ý kiến của ông điều này có hợp lý hay không ?
Theo Pháp Lệnh Giá của nhà nước Việt nam, nhà nước không quản lý giá cước vận tải, giá cước do doanh nghiệp và thị trường quyết định. Nhưng thực tế trong cơ chế thị trường của Việt Nam, cái mới chưa được xác lập và cái cũ thì chưa hoàn toàn bãi bỏ.
Đinh Nam Dinh: Ngày tết cổ truyền, lượng hành khách nhân dân đi lại rất đông. Số lượng phương tiện theo đánh giá của tôi thì không phải là đến nỗi thiếu. Nhưng do tính cách đặc biệt của dịp lễ Tết hội hè, thường thường tất cả các mặt hàng đều đồng loạt lên giá, kể cả lương thực thực phẩm kể cả vấn đề chi phí ăn uống, hay các dịch vụ khác đều lên giá.
Buộc lòng nhà vận tải là người sử dụng tất cả những cái dịch vụ đó, họ cũng phải lên giá theo thôi. Chuyện này đã có từ lâu rồi theo truyền thống. Việc điều chỉnh giá một mặt là cái chung của xã hội, về phương diện quản lý thì cũng là hợp lý.
Nhưng tăng giá 20 hay 60% thì phải hỏi là trong trường hợp nào, 60% thì chỉ đối với các loại xe chất lượng cao trên những uyến khan hiếm, thí dụ như tuyến du lịch. Còn theo tôi bình thường chỉ nên tăng khoảng 20% là phù hợp.
Nam Nguyên: Nhưng nhà xe nói là trong những ngày Tết có nhiều tuyến không có khách chiều quay trở lại ?
Đinh Nam Dinh: Khách nghỉ Tết, họ đi thì sau đó cũng trở về. Đúng ra trong dịp Tết, từ TP.HCM lượng khách đi nhiều hơn lượng khách về, còn qua Tết rồi thì lượng khách về sẽ nhiều hơn lượng khách đi. Đây là hiện tượng bình thường, nhưng nhà xe thì thường thường phải quay về ngay, ít ai phải ngồi chờ, chờ cũng phát sinh chi phí. Nhà xe họ cũng phải về nhà ăn Tết, vì thế phải bù thêm vào chiều quay về, ít khách chứ không phải là không có khách.
Nam Nguyên: Thưa ông, được chủ động tăng giá vé trong dịp Tết đặc biệt cho vận tải hành khách TP.HCM và Hà Nội. Doanh nghiệp và chủ xe phải bảo đảm việc phục vụ hành khách đúng với giá tiền họ bỏ ra. Ý kiến ông thế nào về vấn đề này.
Đinh Nam Dinh: Tôi xin nhắc lại là theo Pháp Lệnh Giá, giá cước vận tải hành khách và vận tải hàng hoá đều không thuộc diện nhà nước quản lý. Nhưng trên thực tế chưa rõ ràng giữa cái cũ và cái mới, doanh nghiệp khi muốn tăng giá đều hết sức dè dặt, mọi sự tăng giá luôn bị phản ảnh bởi cơ quan thông tin đại chúng, gây ảnh hưởng hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp rất nhiều.
Chúng tôi rất dị ứng với từ tăng giá, chỉ mong đàm phán với khách hàng bù giá vào phần nhiên liệu tăng giá thôi... Sau này khi tất cả các doanh nghiệp đã quen một cách đầy đủ với cơ chế thị trường, thì rõ ràng giá cước vận tải là do thị trường quyết định. Tất nhiên khách hàng sẽ lựa chọn phương tiện nào phù hợp với giác cước thì họ mới lên xe.
Những tuyến hoặc nhà xe phục vụ không tốt hành khách sẽ tẩy chay. Giống như trước giải phóng có những đoàn xe thí dụ như Phi Long, Quyết Tiến, hiện nay cũng vậy những đoàn xe nào khẳng định được thương hiệu của mình, xe tốt phục vụ tốt thì hành khách sẽ đông hơn nhiều.
Còn những tuyến hoặc nhà xe phục vụ không tốt hành khách sẽ tẩy chay. Giống như trước giải phóng có những đoàn xe thí dụ như Phi Long, Quyết Tiến, hiện nay cũng vậy những đoàn xe nào khẳng định được thương hiệu của mình, xe tốt phục vụ tốt thì hành khách sẽ đông hơn nhiều.
Nam Nguyên: Doanh nghiệp vận tải nói chung chịu nhiều phụ phí như do nạn mãi lộ của cảnh sát giao thông, cho đến nay nỗ lực chống tiêu cực có kết quả gì cụ thể chưa.
Đinh Nam Dinh: Riêng về chuyện tiêu cực ở trên đường do nạn mãi lộ của cảnh sát giao thông thì phải nói thật… nói là có đấu tranh nhưng việc này chưa có chiều hướng tốt. Mặc dù vừa qua thứ trưởng Lê Thế Tiệm có ra một văn bản hết sức quyết liệt, nhưng điều này chưa phải là một giải pháp mang lại hiệu quả cao.
Nam Nguyên: Xin cảm ơn ông.